تاریخ را تحریف نکنید

مشیت علایی از مبالغه در نگارش داستانی وقایع تاریخی می‌گوید

تاریخ را تحریف نکنید



مشیت علایی با بررسی شیوه به‌کارگیری مبالغه در نگارش داستان‌هایی که به وقایع تاریخی می‌پردازند، می‌گوید: درست است که اغراق یا مبالغه به تخیل مربوط است، اما جوری نباشد که تاریخ را تحریف کنند.  او با بیان این‌که حوزه مبالغه یا اغراق، ادبیات است گفت: مبالغه حد و حدودی دارد؛ چه در وجه تاریخی و چه در وجه غیرتاریخی. البته مبالغه بیشتر خود را در شعر نشان می‌دهد، چون یکی از صناعات شعری است. هر چند داستان‌نویس هم مجاز است این کار را انجام دهد، ولی به هرحال مقدمتا و نوعا در شعر کاربرد دارد. مبالغه یا اغراق در سطحی که سنخیتی با عقلانیت داشته باشد نه تنها برای خواننده بد نیست بلکه برایش خوشایند هم هست.
هر چند ممکن است مقداری از آن چارچوب عقلانی و خردورزی فراتر برود اما مورد قبول است، چنان‌چه در صحبت معمول هم از آن استفاده می‌کنیم؛ مثل «قربونت برم». علایی ادامه داد: در ادبیات هم مثلا ممکن است کسی محبوب یا معشوقش را به خورشید یا دریا تشبیه‌کند و خواننده هم خوشش می‌آید، هرچند می‌داند چنین چیزی وجود ندارد و محبوب یا معشوق (وجه شبه) از هر جهت پایین‌تر از مشبه‌به است. ولی «ما» در شعر اینها را قبول می‌کنیم. البته برخی موارد واقعا حاکی از یک‌جور بی‌خردی، بی‌شعوری و نوکرصفتی است.