موافق
تمرکز زدایی است
وزارت علوم می‌گوید «تمركززدایی» محور اصلی طرح آمایش آموزش عالی است. منصور غلامی بر این با‌ور است كه این طرح به دنبال كاهش تمركزگرایی از وزارت علوم و انتقال بخشی از مباحث مدیریتی به داخل استان‌هاست. او معتقد است «این اقدام فقط برای تمركززدایی از وزارت علوم است.» مجتبی شریعتی نیاسر، معاون پیشین آموزشی وزارت علوم هم در این رابطه گفته «این طرح عمدتا با توجه به سیاست تفویض اختیار صورت گرفته تا بتوان ضمن تمركززدایی مدیریتی، برخی از مأموریت‌های تهران را به مناطق واگذار كرد.»


مخالف
تمرکز زایی است
تمركززدایی به عنوان محور طرح آمایش آموزش عالی مساله اصلی انتقاد مخالفان است، آنها اتفاقا معتقدند آمایش سرزمینی باید براساس شاخص‌هایی چون محرومیت‌ و تمركززدایی كه از مسائل اساسی در بحث آمایش است، انجام شود. اما این طرح بدون رعایت اقتضائات محلی در حال انجام است. علیرضا سلیمی، نایب‌رئیس مجلس به جام‌جم می‌گوید: «از یك طرف بحث تمركززدایی را مطرح می‌كنیم و از طرف دیگر سیاست‌ها به نحوی است كه به سمت تمركز افراطی پیش می‌رویم.»‌

موافق
بهانه حذف نیست
وزارت علوم می‌گوید این وزارتخانه به منظور ساماندهی واحدهای آموزش عالی، می‌تواند مؤسسات آموزش عالی را تجمیع و ادغام كند؛ به‌نحوی كه پاسخگوی نیازهای منطقه‌ای و منجر به كاهش هزینه‌های سربار و ارتقای كیفی خدمات شود. منصور غلامی گفته در اجرای این طرح «تعداد دانشگاه‌ها به صورت فیزیكی كاهش نمی‌یابند، بلكه دانشگاه‌ها به صورت عنوانی كاهش می‌یابند.» موافقان می‌گویند طبق این طرح دانشگاه‌های كوچك باید با یكدیگر ادغام شوند و یك دانشگاه بزرگ و توانمند را تشكیل دهند. به باور آنها این طرح می‌تواند به استفاده بهتر كشور از ظرفیت دانشگاه‌ها كمك كند.



مخالف
بهانه تضعیف است
مخالفان این موضوع اما معتقدند ساماندهی دانشگاه‌ها نباید به معنا حذف آنها باشد. آنها معتقدند «ساماندهی» كلیداژه تضعیف دانشگاه‌های كوچك‌تر است. روح‌ا... عباس‌پور نماینده مجلس ‌می‌گوید: «موضوع ساماندهی دانشگاه‌ها به بهانه‌ای برای وزارت علوم تبدیل شده تا دانشگاه‌های شهرستان‌ها را تضعیف كند.» علیرضا سلیمی هم معتقد است این طرح پیوست‌های اجتماعی را نادیده گرفته است، او می‌گوید: «وجود دانشگاه در بعضی از مناطق ایجاد هویت كرده است، بنابراین ادغام آنها باعث لطمه اجتماعی به مردم آن منطقه می‌شود.»



موافق
رتبه‌بندی عرف است
موافقان رتبه‌بندی مؤسسات آموزش عالی می‌گویند «رتبه‌بندی دانشگاه‌ها» نظامی است كه به ارزیابی اجمالی نظام‌های آموزش عالی به‌عنوان یك كل می‌پردازد و ابزاری مناسب برای مقایسه‌ آنها فراهم می‌كند. حسین خنیفر، رئیس دانشگاه فرهنگیان به جام‌جم می‌گوید: «رتبه‌بندی ابزاری است در كنار ابزارهای دیگر و هدف نیست، اما از جمله عرف‌های علمی است كه لازم به نظر می‌رسد.» او معتقد است بیشتر از لزوم رتبه‌بندی ما حالا به سطح‌بندی دانشگاه‌ها نیاز داریم. چرا كه نمی‌توان یك دانشگاه تازه احداث در شهرستان را با یك دانشگاه با پیشینه 80 ساله مقایسه كرد.


مخالف
رتبه‌بندی اولویتی ندارد
هر چند از اساس لزوم رتبه‌بندی در مراكز آموزش عالی حس می‌شود، به این مفهوم كه مخالفان این موضوع هم به نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌ها باور دارند، اما معتقدند در زمانه كنونی اولویتی ندارد و مباحث آموزشی را به حاشیه می‌برد. آنها می‌گویند نظام رتبه‌بندی علمی دانشگاه‌های جهان تمركز و جامعه هدف خود را بر دانشگاه‌های تحقیقاتی برتر دنیا قرار داده و از آنجا كه در شرایط كنونی و حتی در آینده نیز تاكید بر بعد آموزشی دانشگاه‌ها است، تمركز بر فعالیت‌های پژوهشی به‌واسطه رتبه‌بندی، موجب كم‌توجهی به بعد آموزشی عملكرد دانشگاه‌ها خواهد شد.


موافق
كیفیت به جای كمیت
موافقان این محور از جمله غلامحسین رحیمی، نماینده ویژه وزیر علوم در اجرای طرح ساماندهی آموزش عالی معتقدند به‌تبع گسترش كمّی مؤسسات، تعداد رشته‌ها و مقاطع تحصیلی نیز بسط چشمگیری یافته است. او می‌گوید: « افزایش كمی آموزش عالی بنا به ضرورت‌هایی در دو دهه قبل پیگیری شده بود. اما در یك دهه اخیر این گسترش مقداری بدون رویه بوده و شاید نظارت كافی بر گسترش نشده و در نتیجه آسیب‌هایی را نیز وارد كرده است.» به باور موافقان این محور نشانه‌های این رویه بحران صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها و افزایش معنادار تعداد مراكز آموزشی به تعداد داوطلبان است.



مخالف
مهارت‌ یا  نخبه‌سوزی؟
مخالفان اما معتقدند مهارت‌محور كردن نظام آموزشی، مهم است و نشانه آن را آمار 40درصدی فارغ‌التحصیلان بیكار می‌دانند. این در حالی است كه معاون پیشین آموزشی وزارت علوم تاكید دارد ایجاد شغل برای دانشجویان از ماموریت‌های دستگاه آموزش عالی نیست.مخالفان این حوزه می‌گویند این طرح به جای مهارت‌محور كردن  دست به حذف بسیاری از رشته‌ها زده است. احمد حسین فلاحی، عضو كمیسیون آموزش مجلس به جام‌جم می‌گوید: «مهارت‌محوری نباید شكلی ظالمانه داشته باشد و منجر به نخبه‌سوزی افراد مناطق محروم شود.»



موافق
طرحی برای صرفه‌جویی
كوچك‌سازی مؤسسات آموزشی اما به باور موافقان تعارضی با عدالت ندارد. آنها معتقدند در حال حاضر چاره‌ای برای چنین تصمیمی وجود ندارد. وزارت علوم می‌گوید در حال حاضر بیش از ۵۰ تا ۶۰ درصد ظرفیت‌های بالفعل تحقق یافته دانشگاه‌های آزاد اسلامی، پیام نور، فنی وحرفه‌ای و علمی-كاربردی خالی است، به این مفهوم كه داوطلب و متقاضی ورود ندارند. حسین خنیفر،  به جام‌جم می‌گوید: «تعداد دانشجویان ما در حال حاضر سه میلیون و 800 هزار نفر است، در حالی كه كل اتحادیه اروپا كه شامل حدودا 30 كشور می‌شود تنها چهار میلیون دانشجو دارد.»



مخالف
طرحی برای آشفتگی
موارد اختلاف در موضوع طرح آمایش آموزش عالی، محدود به محورهای اصلی این طرح نیست و مسائلی كه باعث عدم اقناع نمایندگان در جلسه دیروز صحن علنی مجلس شده، فراتر از این محورهای اصلی این طرح است. به عنوان مثال اغلب اهالی بهارستان معتقدند این طرح پیوست‌های اجتماعی ندارد. آنها معتقدند كلیت این طرح می‌تواند در بهبود روند نظام آموزش عالی كمك‌كننده باشد، اما شیوه اجرایی آن شائبه‌های بسیاری به همراه دارد. علیرضا سلیمی می‌گوید: «برخی می‌گویند عده‌ای با اجرای این طرح به دنبال آشفته كردن وضع كشور هستند.»