محسن قمصری، مدیر سابق امور بین‌المللی شركت ملی نفت ایران:
آمریكا قصد دارد برای نفت خود بازار پیدا كند

 آقای زنگنه، وزیر نفت در آخرین اظهارات‌شان در مورد صادرات نفت اعلام كردند اروپایی‌ها در زمینه خرید نفت ایران همكاری نمی‌كنند. آیا اطلاعی از مكانیسم فروش نفت ایران دارید؟
اطلاعات زیادی در این زمینه وجود دارد اما بازگو كردن هیچ كدام از این موارد امكان ندارد. آمریكا بانك‌های ایران را تحریم كرده و به راحتی امكان فروش نفت و انتقال ارز وجود ندارد درنتیجه وقتی این كار صورت می‌گیرد مشخص است تحریم‌ها دور زده می‌شود و امكان این‌كه جزئیات آن بیان شود، نیست.
 اوپك در آخرین گزارش خود اعلام كرد تولید نفت ایران 4/1 میلیون بشكه كاهش یافته است. آیا آمریكا به هدفش كه صفر شدن فروش نفت ایران است نزدیك شده است؟
آمریكا عنوان می‌كند تحریم‌هایی كه علیه ایران وضع كرده یك تحریم سیاسی است اما بر منع فروش نفت ایران تاكید زیادی دارد كه این موضوع نشان می‌دهد تحریم آمریكا اساساً یك تحریم اقتصادی است تا یك تحریم سیاسی. آمریكا در طول چند سال گذشته تولید نفت خود را افزایش داده اما برای تولیدات خود بازاری در اختیار ندارد و قصد دارد با حذف نفت ایران و همچنین نفت ونزوئلا بازار جدیدی برای خود درست كند. اگر نفت ایران و ونزوئلا از بازار حذف شود بازار تشنه نفت خام‌های دیگر خواهد شد و در آن زمان آمریكا به اهداف نفتی خود خواهد رسید.
 آیا آمریكا به این هدف خود خواهد رسید كه نفت ایران را از بازار حذف كند؟
در كوتاه‌مدت و میان‌مدت اتفاق خاصی نمی‌افتد و ایران می‌تواند از طریق دور زدن تحریم‌ها نفت خود را عرضه كند اما در بلندمدت ممكن است آنها به اهداف‌شان برسند كه ایران از امروز باید به فكر روزهای آینده باشد. البته باید توجه داشت كه نوع نفت ایران خاص است و نمونه زیادی در جهان ندارد. همین موضوع باعث می‌شود تا حذف نفت ایران از بازار جهانی راحت نباشد.
 كشورهایی مانند چین و هند كه از ایران نفت می‌خرند پالایشگاه‌هایشان با نفت ایران قادر به فعالیت است. آیا این كشورها نیز در زمینه منع خرید نفت از ایران برنامه‌ریزی خاصی انجام خواهند داد؟
در مورد این‌كه پالایشگاه‌ها تنها با یك نفت‌خام كار می‌كنند دیگر عمومیت ندارد و تعداد اندكی از پالایشگاه‌ها با این سیستم فعالیت دارند. پالایشگاه‌هایی كه در سال‌های اخیر ساخته شده‌اند وابستگی به یك نوع نفت خام ندارند و این امكان را دارند كه نفت خام‌های گوناگون را مخلوط كنند تا به میزان مناسب برای تولید برسند. پالایشگاه‌ها بیشتر به طبقات نفتی وابستگی دارند مانند نفت خام سبك و نفت خام سنگین. البته تغییر ساختار پالایشگاه‌هایی كه به یك نوع نفت خام وابستگی دارند هزینه زیادی در بر خواهد داشت كه اگر آمریكا بخواهد نفت آنها را تأمین كند حتماً مواردی را در نظر خواهد گرفت تا بتواند هزینه تغییر ساختار این پالایشگاه‌ها را پوشش دهد.
 به‌زودی اجلاس اوپك برگزار می‌شود. قطعاً با كاهش صادرات نفت ایران كشورهایی مانند عربستان و امارات اعلام آمادگی برای جبران صادرات نفت ایران را در برنامه خواهند داشت. ایران در این زمینه باید چه موضعی داشته باشد؟
كشورهای عربستان سعودی و امارات از نظر فنی امكان افزایش تولید را ندارند و نمی‌توانند به صورت مداوم این كار را انجام دهند. از سوی دیگر باید توجه داشت كه نفت خام ایران نمونه كمی در جهان دارد نفت مدیوم عربستان سعودی نزدیك به نفت ایران است اما تولید این نوع نفت در این كشور بسیار محدود است و جایگزینی نفت ایران بعید به نظر می‌رسد. حذف نفت ایران ممكن است پالایشگاه‌ها را با مشكل مواجه كند و قطعاً این كار در كوتاه‌مدت و میان‌مدت عملی نخواهد شد.



سید مهدی حسینی، مسؤول الگوی جدید قراردادهای نفتی:
دور زدن تحریم نفت در حال انجام است

 طبق آمارهای اوپک تولید نفت ایران کاهش پیدا کرده است. با توجه به اینکه ایران به درآمدهای نفتی در بودجه وابستگی دارد آیا اطلاعی از فروش نفت ایران و دور زدن تحریم‌ها دارید؟
در مورد آمار اوپک باید عرض کنم نسبت به آمارهایی که داده می‌شود کمی تردید دارم. درست است که صادرات نفت ایران کاهش یافته اما به نظر می‌رسد این نوع اطلاع‌رسانی به منظور تأثیرگذاری تحریم‌های آمریکا است. کشورهای اروپایی گوش به فرمان آمریکا هستند و صادرات نفت ما به روش معمول نخواهد بود و کشورهای خریدار هم حاضر نیستند نامشان در فهرست خریداران نفت قرار داشته باشد. درنتیجه دور زدن تحریم‌ها اکنون در حال انجام است اما جزییات آن به منظور تأمین منافع کشور اعلام نمی‌شود. زنگنه وزیر نفت از یک موضوع مهم در مورد صادرات نفت ایران پرده برداشت و گفت نمایندگان زیادی از کشورهای مختلف برای خرید نفت ایران می‌آیند اما هیچ‌کدامشان خریدار نیستند و می‌خواهند روش‌های خرید نفت ما را بیابند. اکنون دور زدن تحریم‌های نفتی ایران انجام می‌شود و باید این کار در برنامه دولتمردان باشد. ما همه تمهیدات را باید به کار بگیریم تا نفت ایران در بازار جهانی حضورداشته باشد.
 چرا آمریکا تحریم نفتی را در برنامه خود قرار داده است؟ آیا این موضوع به دلیل وابستگی بودجه به نفت است؟
بخشی از هدف آمریکا مربوط به سخت‌تر اداره کردن کشور و حذف درآمدهای نفتی است که البته محقق نخواهد شد. آمارها نشان می‌دهد از ابتدای انقلاب اسلامی تا پایان سال 96 حدود دو هزار و 700 میلیارد تومان درآمد ارزی داشتیم که دو هزار و 200 میلیاردتومان آن از نفت بوده است. جایگاه نفت در اقتصاد ایران بسیار بالاست به همین دلیل آمریکا روی این موضوع دست گذاشته است. برخی از پروژه‌های بخش خصوصی، پروژه‌های صنعتی، کشاورزی و معدنی و سرمایه‌گذاری‌ها با پول نفت در کشور انجام می‌شود. البته اکنون وضعیت فرق کرده و تصمیماتی مبنی بر کاهش وابستگی بودجه نفت گرفته شده که این موضوع می‌تواند راهکار مناسبی برای کم اثر کردن تحریم‌های آمریکا محسوب شود.
 راهکار پیشنهادی برای کم اثر کردن تحریم‌های آمریکا چیست؟
آمریکا تهدید کرده شرکت‌هایی که با ایران تعامل داشته باشند مشمول تحریم خواهند شد. ایران این فرصت را دارد با شرکت‌های دولتی کشورهای دیگر تعامل داشته باشد و از این طریق تحریم‌ها را کم‌اثر کند. به عنوان مثال برخی شرکت‌های دولتی چینی هستند که در فهرست تحریم قرار ندارند و ایران می‌تواند با مذاکره با مدیران دولت چین از این بخش بهره لازم را ببرد. بخش خصوصی به دلیل اینکه اغلب دارای سرمایه‌گذار آمریکایی هستند و ممکن است در فهرست تحریم قرار بگیرند از همکاری با ایران خودداری می‌کنند اما دولت‌ها در فهرست تحریم قرار ندارند. از سوی دیگر باید توجه داشت که آمریکا با کشورهای بزرگ مانند چین در جنگ اقتصادی و تعرفه‌ای قرار دارد و ایران می‌تواند از این موضوع استفاده کند.
 وزارت امور خارجه در بحث فروش نفت تا چه حد می‌تواند تأثیرگذار باشد؟
بخش دیپلماسی ایران و همچنین پایبند بودن ما به مفاد برجام باعث شده تا کشورهای منطقه و اروپایی نگاه مثبت به ما داشته باشند. زمانی که تحریم‌های جدید علیه ایران وضع شد صدراعظم آلمان، رئیس‌جمهور فرانسه و وزیر خارجه انگلستان به آمریکا رفتند تا در مورد تحریم‌های ایران صحبت کنند اما یک‌باره ترامپ با لحنی توهین‌آمیز و بیان جمله «شما هیچی نمی‌فهمید» از جلسه خارج شد. این رفتار، آنها را مجبور به همراهی با آمریکا کرد. البته اروپایی‌ها ثابت کردند همیشه رفتار دوگانه دارند و در بحث برجام این موضوع برای چندمین بار به ایران ثابت شد. ابتدا اعلام کردند به برجام متعهد هستند اما نسبت به اجرای آن اقدامی نکردند. آمریکا می‌خواهد بگوید که کدخدای جهان است و حرف باید حرف او باشد. در همه کشورهای جهان تنها ایران است که مقابل آمریکا ایستاده و البته هزینه زیادی هم در این زمینه پرداخته است اما این مقاومت باعث شده تا کشورها از ایران حمایت کنند و ایران را کشوری قدرتمند بدانند. تحریم‌های آمریکا هزینه استقلال ایران است.
 رفتار ایران در اجلاس پیش روی اوپک باید چگونه باشد؟
آنچه که دشمنان کشور در سر دارند حذف ایران از اوپک است اما از آنجایی که تصمیم‌گیری در این سازمان با اجماع کلیه اعضا انجام می‌شود درنتیجه تا زمانی که ایران نخواهد چنین اتفاقی نخواهد افتاد. همچنین این سازمان یک سازمان جهان‌سومی مؤثر محسوب می‌شود و توانسته در تنظیم بازار نفت نقش مؤثری ایفا کند و بعید است مقامات ایرانی چنین تصمیمی داشته باشند. ایران جزو پنج کشور بنیان‌گذار این سازمان محسوب می‌شود و در طول سال‌های گذشته نقش تعادل‌کننده خود را به خوبی نشان داده است.



زنگنه: اروپایی‌ها در خرید نفت هیچ همكاری نمی‌كنند
وزیر نفت در پاسخ به این پرسش كه اگر محدودیت‌های صادرات نفت برداشته شود، اروپایی‌ها چه قدر از ایران نفت خواهند خرید، گفت: اروپایی‌ها در موضوع خرید نفت تاكنون هیچ همكاری نكرده‌اند، دولت‌های اروپایی استدلالشان این است كه دولت‌ها نفت را نمی‌خرند بلكه شركت‌های خصوصی اروپا نفت خرید می‌كنند و آنها هم چون با آمریكا ارتباط دارند از ما خرید نمی‌كنند.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ بیژن نامدار زنگنه در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران، صادرات بیشتر نفت و كالاهای غیرنفتی از جمله پتروشیمی را مهم‌ترین راهبرد اقتصادی ایران در مقابله با تحریم‌ها برشمرد و افزود: باید همه تلاش خود را به كار ببندیم تا تحریم را بشكنیم كه تاكنون هم آن را شكسته‌ایم.
وزیر نفت گفت: آمریكا نمی‌تواند به خواسته‌های خود در تحریم نفتی ایران دست یابد، ما هم باید بکوشیم از این مرحله مانند همیشه با سربلندی عبور كنیم.
وی اضافه كرد: آمریكا حتماً نمی‌تواند به خواسته‌های خود برسد بنابراین همه باید در داخل متحد شویم و كمك كنیم تا از این مرحله با سربلندی عبور كنیم.
وزیر نفت مواضع رهبر معظم انقلاب اسلامی را در دیدار با نخست‌وزیر ژاپن حكیمانه و مقتدرانه بیان كرد.
زنگنه در پاسخ به این پرسش كه به نقل از شما برخی مشتریان نفتی ایران، جاسوس قلمداد شده‌اند، گفت: نگفته‌ام مشتریان ما جاسوس هستند بلكه گفته‌ام برخی از كسانی كه به اسم خرید نفت به ما مراجعه می‌كنند به‌دنبال كسب اطلاعات هستند و می‌خواهند ببینند ما نفتمان را چگونه و با چه تركیباتی صادر می‌كنیم، می‌خواهند این موارد را استحصال كنند، ولی دیگر یاد گرفته‌ایم كه چگونه برخورد كنیم. این افراد از یك كشور نیستند بلكه از هر جایی هستند.
زنگنه درباره آخرین وضع خط لوله صلح توضیح داد: ما بیش از دو سال قبل با گازپروم روسیه یادداشت تفاهم امضا كردیم كه این شركت، موافقت پاكستان و هند را برای ادامه و تكمیل این خط لوله دریافت كند و سپس بقیه مراحل انجام شود، اما این كار هنوز انجام نشده است.