هفته کتاب، شعار ناتمام

هفته کتاب، شعار ناتمام

کامران پارسی‌نژاد داستان‌نویس و منتقد

بی شک کتاب و بالطبع نویسنده یا به تعبیری اهل قلم، قادر است در افزایش دانش، آگاهی، درایت، تجربه‌اندوزی و بینش آدمی نقش تعیین کننده‌ای داشته و تأثیرگذار باشد. بر هیچ کس پوشیده نیست که کتاب‌های ارزشمند و معتبر قادرند جهانی نو، بی‌همتا و منحصر به فرد خلق کنند و این کار میسر نمی‌شود مگر آن‌که مخاطبان آثار مکتوب همچنان به مطالعه و تحقیق و تفکر علاقه‌مند باشند و وقت کافی در این خصوص هزینه کنند. اگر هم دلمشغولی‌های جامعه مدرن کنونی، دست و پای آدم را به اشکال مختلف بسته است، حداقل بتوانند جاهای خالی زندگی خود را با کتاب پر کنند. در نظر گرفتن «هفته کتاب» ظاهرا برای آشتی دادن مردم با فلسفه کتابخوانی و ایجاد شرایط مناسب برای عرض اندام نویسندگان و ناشران است. توجه به این مسأله ضروری است که اغلب متولیان امور فرهنگی از دیرباز حداکثر بهره‌وری از برگزاری هفته‌های فرهنگی و ادبی را نمی‌برند و غالبا تنها برپایی هفته‌هایی از این دست را وظیفه کاری خود می‌دانند. به همین دلیل هفته کتاب در گذشته آنچنان تأثیرگذار نبوده و نتوانسته جریان‌های بزرگ فرهنگی و ادبی ایجاد کند. برپایی چند نشست و گرفتن چند مصاحبه از دست‌اندرکاران تولید کتاب تبدیل به عرف و سنت ساده انگارانه و راحت طلبانه‌ای شده است که بدون داشتن طرح‌های بدیع و تازه هر سال تکرار می‌شود.
بی‌شک برای بهره بردن حداکثری ‌باید پیش از شروع هفته کتاب از متخصصان و صاحب‌نظران این عرصه دعوت کرد تا در نشست‌های تخصصی حضور یابند و راهکارهای مناسب ارائه بدهند. متأسفانه اگر گاهی نشست‌هایی در زمینه‌های فرهنگی برگزار و راهکارهای مناسبی هم ارائه شود، غالبا ماحصل کار به مرحله اجرا نمی‌رسد. در این ارتباط می‌طلبد تا پس از برگزاری هفته کتاب یک گروه تحقیق تشکیل شود و بازدهی هفته مذکور رصد و ارزیابی شود و بالطبع در صورت مفید بودن برنامه‌ها در سال‌های آتی تکرار شود یا در صورت عقیم بودن طرح به کنار گذاشته شود.
جدای از مسائل مطروحه می‌طلبد برای آشتی دادن مردم هزینه کافی در نظر گرفته شود. طی سالیان متمادی بودجه فرهنگی دولت همواره کاهش یافته است. این در حالی است که متولیان فرهنگی هم آنچنان راغب به خرج هزینه در خصوص کتاب و فلسفه کتابخوانی نیستند. در چنین شرایطی برگزاری هفته‌کتاب خاصه در دورانی که کرونا باعث شد تا صنعت نشر کتاب فلج بشود و چونان شعاری به‌نظر می‌رسد که از دور صدایش به گوش مردم می‌رسد. پایین بودن حق تألیف نویسندگان در قیاس با صنف ورزشکار و هنر پیشه، لطمات جبران ناپذیری را بر استحکام و قداست آثار مکتوب می‌زند. ایران سرزمین ادب و کتاب است. حمایت نشدن اصولی در گذر زمان باعث شده تا دیگر شاهد ظهور شخصیت‌های برجسته ادبی، فرهنگی و علمی نباشیم. در این رهگذر می‌طلبد تا متولیان امور فرهنگی که به‌تازگی سمت و منصب خود را به‌دست آورده‌اند، انقلابی بزرگ در صنعت نشر کتاب، ترویج فلسفه کتابخوانی و پر کردن جاهای خالی زندگی مردم با کتاب، سامان دهند. از دیرباز استعمارگران به نقش کتاب خاصه ادبیات در پیشبرد اهداف شوم خود پی برده بودند و گونه‌هایی چون ادبیات استعمار را پدید آوردند و حداکثر استفاده‌ها را بردند. آنچنان که پیش از عملی کردن هر هدف خود، بازار کتاب را با آثار استعماری پر می‌کنند لذا می‌طلبد جدای سرمایه‌گذاری‌های کلان در حوزه‌های مختلف در ارتباط با کتاب و کتابخوانی هم سرمایه‌گذاری شود.
برپایی هفته کتاب زمانی مفید و تأثیرگذار است که به‌صورت جدی درخصوص برپایی آن برنامه‌ریزی و کار شود.