نگاهی به نقشهای ماندگار امین تارخ بهبهانه چهلمین روز درگذشتش
یادواره نقشها
دوم مهرماه امسال خبری در میان آوار اخبار گم شد! خبر، حکایت فقدان بازیگری در سینما بود که نقشهای ماندگار بسیاری را از خود به جا گذاشته است، امروز درست 40 روز از درگذشت امین تارخ میگذرد. بازیگری که به چشم هنردوستان در نقشهای بسیاری یادش ادامه خواهد یافت. علاوه بر بازیگری یکی از کارهای مهم امین تارخ، پایهگذاری مدرسه کارگاه آزاد بازیگری بود که بازیگرانی همچون حبیبرضایی از دل آن بیرون آمدند. اولین حضور امین تارخ در سینمای بعد از انقلاب در فیلم «مرگ یزدگرد» رقم خورد و همچنین با سریال محبوب «سربداران» که اوایل دهه ۶۰ از شبکه یک پخش میشد به تلویزیون برگشت اما یکی از ماندگارترین حضورهای او در تلویزیون مربوط به سریال «ابوعلی سینا» است که تارخ را بهشدت محبوب کرد. امین تارخ یکبار برنده جایزه سیمرغ بلورین جشنواره فجر برای نقش مکمل فیلم «ماه و خورشید» و یکبار هم نامزد این جایزه برای بازی در فیلم «پروندهی هاوانا» شد. تارخ با نقشهای تلویزیونیاش بیشتر محبوب بود و در سینما به جز یکی دو همکاری با علی حاتمی و داریوش مهرجویی، بازی تاثیرگذاری نداشت و بهخصوص از دهه ۷۰ به بعد در سینما کمرنگ شد اما در تلویزیون با سریال مناسبتی «اغما» که ماه رمضان پخش شد محبوبیتش میان مردم حفظ شد.
این سریال در ابتدای دهه60 توسط محمدعلی نجفی ساخته و پخش شد و از اولین سریالهایی بود که مردم پای آن نشستند و به نوعی تبدیل شد به یکی از همان سریالهای معروف «خیابان خلوت کن!». سریال داستان قیام گروه سربداران را در خراسان به رهبری شیخحسنجوری روایت میکرد که امین تارخ نقش شیخ حسن را داشت. سربداران برای حفظ ایران در مقابل حمله مغول قیام کرده بود. در کنار بازی امین تارخ، بازی علی نصیریان در نقش قاضی شارع هم در این سریال بهشدت مورد توجه قرار گرفت. فیلمبرداری این مجموعه تلویزیونی از شهریور ۱۳۶۰ در مسجد جامع تاریخی شهرستان اردستان آغاز شد و تا ۳ آبان ۱۳۶۲ ادامه و پایانیافت.
بوعلیسینا
سیمای خوش امین تارخ در همان دهه 60 درتلویزیون و در نقش بوعلی سینا بهنوعی یک اتفاق بود. سریالی که بارها پخش شد و زندگی پزشک و دانشمند معروف ایرانی و ارتباط او با دربار سامانیان و سپس آل بویه را روایت میکند. قصههایی از شیوههای درمانی بوعلی سینا و هوشمندی او در معاینه بیمارانش و نتیجهگیری او در مورد بیماری آنها، جذابیت اصلی سریال بود که گاهی آن را بسیار هیجانانگیز میکرد. سریال را این بار کیهان رهگذار کارگردانی کرد. لوکیشن این سریال هم همچون سربداران در شهر اردستان بود. حضور امینتارخ در سریال آنقدر پر رنگ بود که این سریال موفق را بدون نقش او نمیتوان به یاد آورد.
مادر
حضور در جلوی دوربین سینما در کارنامه کاری تارخ اندک است اما آنقدر به لحاظ کیفی کار او در سینما سنگین است که نمیتوان به آن بیتوجه بود. اگر کسی حتی بخواهد یک بار جلوی دوربین سینما قرار بگیرد چه اقبالی بلندتر از این که در نقش یکی از فرزندان رقیه چهرهآزاد در فیلم ماندگار «مادر» ساخته علی حاتمی باشد. مادر از سرای سالمندان به خانه میآید و فرزندانش را دور خود جمع میکند، چون میداند که مرگش نزدیک است. یکی از پسرها جلالالدین است که امین تارخ نقشش را بازی میکند. پزشک و شاعرپیشه که البته از بس درگیر کار است از همسرش جدا مانده. جلالالدین مقابل قلدریهای برادر بزرگتر را میگیرد و با برادر کوچکتر که به لحاظ ذهنی دچار معلولیت است، همدلی میکند.
دلشدگان
دیگر اثر به یادماندنی تارخ در سینما هم حاصل همکاری او با علی حاتمی در فیلم «دلشدگان» است. فیلم ماجرای یک گروه موسیقی است که در زمان قاجار برای پر کردن یک صفحه به خارج از کشور فرستاده میشوند اما در میانه کار پولی که قرار بوده از ایران برسد، قطع میشود و اعضای گروه با هزینههای خودشان و بهسختی اجرایشان را به اتمام میرسانند. خواننده گروه طاهر با بازی امین تارخ است که همچون بلبلی خوشصداست. شاهزاده خانم ترکی صدای او را میشنود و عاشقش میشود اما دریغ که طاهر مبتلا به سل شده است.