نقش‌های‌متفاوت‌اروپایی در جنگ‌اوکراین

نقش‌های‌متفاوت‌اروپایی در جنگ‌اوکراین

از ابتدای جنگ اوکراین، کشورهای غربی اعم از آمریکا و اتحادیه اروپا در قالب ائتلاف ناتو به حمایت همه‌جانبه از کی‌یف پرداخته‌اند و کمک‌های اقتصادی و تسلیحاتی خود را روانه این کشور کرده‌اند. اما نگاهی دقیق‌تر به نحوه عملکرد و مواضع مقامات کشورهای اروپایی نشان می‌دهد که در کنار همکاری که با یکدیگر دارند هریک به دنبال ایفای نقش جداگانه‌ای هستند و شاید بتوان گفت نوعی رقابت میان قدرت‌های اروپایی برای کسب جایگاه رهبری میان سایر کشورهای این قاره دیده می‌شود.

کمک‌های تسلیحاتی انگلیس
انگلیس را می‌توان اصلی‌ترین حامی اوکراین در میان کشورهای اروپایی دانست به طوری که از ابتدای جنگ اوکراین با ارسال تسلیحات نظامی به ارزش نزدیک به پنج میلیارد دلار برای کی‌یف، پس از آمریکا در رتبه دوم کمک‌کنندگان به اوکراین قرار دارد. این کشور چه در زمان نخست‌وزیری بوریس جانسون و چه پس از او در زمان لیز تراس و ریشی سوناک، تلاش کرده این‌گونه القا کند که رهبری کشورهای اروپایی در مقابله با روسیه را به‌عهده دارد و مقامات این کشور با سفرهای گهگاهی خود به اوکراین، کمک‌های خود را به رخ کی‌یف کشیده‌اند اما مشکل انگلیسی‌ها این است که کشورشان چند سال قبل از اتحادیه اروپا خارج شد و همین مسأله باعث تزلزل جایگاه این کشور در میان کشورهای اروپایی شده است. از سوی دیگر نتایج نظرسنجی‌های عمومی در انگلیس نشان می‌دهد که مردم این کشور با سیاستمداران انگلیسی در زمینه حمایت از ادامه جنگ موافق نیستند .

ژست صلح‌طلبانه مکرون
در این شرایط و در حالی که می‌توان انگلیسی‌ها را اصلی‌ترین حامی جنگ در میان کشورهای اروپایی دانست، فرانسوی‌ها تلاش دارند با ژستی متفاوت و برای کسب جایگاه ویژه، خود را مدافع راه‌حل گفت‌وگو برای پایان جنگ اوکراین معرفی کنند. مکرون در همان روزهای قبل از آغاز جنگ اوکراین در این نقش خود فرو رفت و با سفر به مسکو و دیدار با پوتین، مواضع کشورهای اروپایی را درباره بحران اوکراین مطرح کرد. پس از جنگ نیز شاید بتوان گفت بیشترین مواضع اروپایی که بر راه‌حل‌های گفت‌وگو محور و صلح‌طلبانه استوار است از سوی الیزه مطرح می‌شود. مکرون با وجود جنگ اوکراین و حمایت کشورش از کی‌یف در مقابل روسیه، تلاش کرده ارتباط با پوتین را حفظ کند و هرچند وقت یک‌بار تلفنی با او به گفت‌وگو می‌نشیند. چند روز قبل نیز در اظهار نظری تاکید کرد با وجود تمام اختلافات، قطع کامل ارتباط با مسکو اشتباه است. او حتی پیشنهادهایی برای واگذاری برخی امتیازات به روسیه به منظور پایان جنگ ارائه کرده که البته این پیشنهادها با واکنش منفی کی‌یف و برخی دیگر از اروپایی‌ها روبه‌رو شده است. 

تغییر دکترین نظامی آلمان
اما آلمانی‌ها هدف دیگری را دنبال می‌کنند و در کشاکش جنگ اوکراین در حال تغییر سیاست‌های نظامی این کشور هستند. آلمان اعلام کرده با بازبینی سیاست خارجی خود، نقش ضامن امنیت اروپا را به‌عهده خواهد گرفت. بر همین اساس بود که چند ماه قبل، آلمان قانون اساسی خود را تغییر داد تا بودجه دفاعی ویژه مبتنی بر اعتبار با ارزش بیش از ۱۰۷میلیارد دلار را تصویب کند. چندی بعد نیز مجلس آلمان یک صندوق دفاع ویژه ۱۰۰میلیارد یورویی (107.2میلیارد دلاری) را برای تقویت ارتش این کشور از طریق افزایش بودجه دفاعی سالانه به میزان حدود ۵۰ میلیارد یورو در دو سال تصویب کرد.اولاف شولتز، صدراعظم آلمان تا کنون چند بار با اشاره به سیاست‌های دولتش در زمینه نظامی، گفته است قصد دارد ارتش آلمان را به بزرگ‌ترین ارتش اروپا در میان اعضای ناتو تبدیل ‌کند.صدراعظم آلمان چند روز قبل نیز در مقاله‌ای که برای مجله فارین افرز نوشت، اهداف اصلی استراتژی امنیتی جدید آلمان را بیان کرد و گفت: جنگ  اوکراین به تغییر بزرگی در سیاست امنیتی آلمان منجر شده است.

حسین یاری - گروه بین‌الملل