کروموزومY به‌آرامی ناپدید میشود
جنسیت نوزادان انسان و سایر پستانداران توسط یک ژن تعیین‌کننده نر در کروموزومY تعیین میشود اما کروموزومY انسان در حال انحطاط است و ممکن است در چند میلیون سال آینده ناپدید و منجر به انقراض ما شود؛ مگر این‌که ژن جنسی جدیدی در سلول‌های ما تکامل پیدا کند.خبر خوب این است که دو شاخه از جوندگان قبلا کروموزومY خود را از دست داده‌اند و هنوز منقرض نشده‌اند؛ بنابراین می‌توانند نمونه‌های مطالعاتی خوبی باشند. مقاله جدیدی در مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم نشان می‌دهد که چگونه موش خاردار یک ژن جدید تعیین‌کننده نر را تکامل داده است.
چگونه کروموزوم Y جنسیت انسان را تعیین می‌کند
در انسان، مانند پستانداران دیگر، ماده‌ها دارای دو کروموزوم X و نرها دارای یک X منفرد و یک کروموزوم کوچک به نام Y هستند. البته نام این کروموزوم‌ها هیچ ارتباطی با شکل آنها ندارند.
X نشانگر «ناشناخته» است.
کروموزوم X حاوی حدود 900 ژن است که انواع کارهای غیرمرتبط با جنسیت را انجام می‌دهد اما Y حاوی تعداد کمی ژن (حدود 55) و مقادیر زیادی دی‌ان‌ای غیرکدکننده است - توالی تکراری ساده در ساختار دی‌ان‌ای که به نظر نمی‌رسد نقش مستقیمی در فعالیت سلول‌ها داشته باشد. اما کروموزوم Y به دلیل این‌که حاوی یک ژن بسیار مهم است که رشد مردانه را در جنین آغاز می‌کند، بسیار مهم است.
ناپدید شدن کروموزوم Y
اکثر پستانداران کروموزوم X و Y مشابه کروموزوم ما دارند. این سیستم به دلیل دوز نابرابر ژن X در مردان و زنان با مشکلاتی همراه است اما چگونه چنین سیستم عجیب و غریبی تکامل یافت؟ یافته شگفت‌انگیز این است که پلاتیپوس استرالیا کروموزوم‌های جنسی کاملا متفاوتی دارد که بیشتر شبیه کروموزوم‌های پرندگان است.
در پلاتیپوس، جفت XY فقط یک کروموزوم معمولی با دو عضو مساوی است. این نشان می‌دهد که در پستانداران XوY یک جفت کروموزوم معمولی تا چند نسل پیش بودند.
به نوبه خود، این باید به این معنی باشد که کروموزومY تعداد زیادی ژن فعال را طی 166 میلیون سالی که انسان و پلاتیپوس به طور جداگانه در حال تکامل بوده‌اند از دست داده است. این از دست دادن حدود پنج ژن در هر میلیون سال است. با این سرعت، 55ژن آخر در 11میلیون سال از بین خواهند رفت.در مورد آن دو گروه از جوندگانی که قبلا کروموزومY خود را از دست‌داده‌اند و هنوز زنده هستند، تیم کورویوا کشف کردند که بیشتر ژن‌های Y موش‌های خاردار به کروموزوم‌های دیگر منتقل شده‌اند. این تیم توالی‌هایی را پیدا کردند که در ژنوم نرها وجود داشت اما در ماده‌ها نبود، سپس آنها را جداسازی کرده و توالی را روی هر موش صحرایی آزمایش کردند. چیزی که آنها کشف کردند یک تفاوت کوچک در نزدیکی ژن جنسی کلیدی SOX9 در کروموزوم 3 موش خاردار بود. یک تکرار کوچک در همه مردان وجود داشت و در هیچ جنس ماده‌ای مشاهده نشد.
ناپدید شدن قریب‌الوقوع - از نظر تکاملی - کروموزومY انسان، گمانه‌زنی‌هایی را در مورد آینده ما برانگیخته است. برخی از مارمولک‌ها و مارها فقط گونه‌های ماده هستند و می‌توانند از طریق آنچه به عنوان بکرزایی شناخته میشود از ژن‌های خود سلول تخم بسازند اما این نمی‌تواند در انسان یا سایر پستانداران اتفاق بیفتد، زیرا ما حداقل 30 ژن حیاتی داریم که تنها در صورتی کار می‌کنند که از پدر به دست آمده باشند. این یعنی پایان کروموزوم Y می‌تواند منجر به انقراض نسل بشر شود.یافته جدید از یک احتمال جایگزین پشتیبانی می‌کند؛ این‌که انسان‌ها می‌توانند یک ژن جدید تعیین‌کننده جنسیت را تکامل دهند. با این حال، تکامل یک ژن قطعی جدید با خطراتی همراه است. اگر بیش از یک ژن جدید در نقاط مختلف جهان تکامل یابد چه؟
«جنگ» ژن‌های جنسی می‌تواند منجر به جدایی گونه‌های جدید شود و این دقیقا همان چیزی است که با موش‌های صحرایی و موش‌های خاردار اتفاق افتاده است. بنابراین، اگر کسی 11 میلیون سال بعد از زمین بازدید کند، ممکن است یا هیچ انسانی نبیند یا چندین گونه مختلف انسانی که با سیستم‌های مختلف تعیین جنسیت از هم جدا شده‌اند، پیدا کند.
فراز سهیلی‌آزاد - گروه دانش و سلامت
در انسان، مانند پستانداران دیگر، ماده‌ها دارای دو کروموزوم X و نرها دارای یک X منفرد و یک کروموزوم کوچک به نام Y هستند. البته نام این کروموزوم‌ها هیچ ارتباطی با شکل آنها ندارند.
X نشانگر «ناشناخته» است.
کروموزوم X حاوی حدود 900 ژن است که انواع کارهای غیرمرتبط با جنسیت را انجام می‌دهد اما Y حاوی تعداد کمی ژن (حدود 55) و مقادیر زیادی دی‌ان‌ای غیرکدکننده است - توالی تکراری ساده در ساختار دی‌ان‌ای که به نظر نمی‌رسد نقش مستقیمی در فعالیت سلول‌ها داشته باشد. اما کروموزوم Y به دلیل این‌که حاوی یک ژن بسیار مهم است که رشد مردانه را در جنین آغاز می‌کند، بسیار مهم است.
ناپدید شدن کروموزوم Y
اکثر پستانداران کروموزوم X و Y مشابه کروموزوم ما دارند. این سیستم به دلیل دوز نابرابر ژن X در مردان و زنان با مشکلاتی همراه است اما چگونه چنین سیستم عجیب و غریبی تکامل یافت؟ یافته شگفت‌انگیز این است که پلاتیپوس استرالیا کروموزوم‌های جنسی کاملا متفاوتی دارد که بیشتر شبیه کروموزوم‌های پرندگان است.
در پلاتیپوس، جفت XY فقط یک کروموزوم معمولی با دو عضو مساوی است. این نشان می‌دهد که در پستانداران XوY یک جفت کروموزوم معمولی تا چند نسل پیش بودند.
به نوبه خود، این باید به این معنی باشد که کروموزومY تعداد زیادی ژن فعال را طی 166 میلیون سالی که انسان و پلاتیپوس به طور جداگانه در حال تکامل بوده‌اند از دست داده است. این از دست دادن حدود پنج ژن در هر میلیون سال است. با این سرعت، 55ژن آخر در 11میلیون سال از بین خواهند رفت.در مورد آن دو گروه از جوندگانی که قبلا کروموزومY خود را از دست‌داده‌اند و هنوز زنده هستند، تیم کورویوا کشف کردند که بیشتر ژن‌های Y موش‌های خاردار به کروموزوم‌های دیگر منتقل شده‌اند. این تیم توالی‌هایی را پیدا کردند که در ژنوم نرها وجود داشت اما در ماده‌ها نبود، سپس آنها را جداسازی کرده و توالی را روی هر موش صحرایی آزمایش کردند. چیزی که آنها کشف کردند یک تفاوت کوچک در نزدیکی ژن جنسی کلیدی SOX9 در کروموزوم 3 موش خاردار بود. یک تکرار کوچک در همه مردان وجود داشت و در هیچ جنس ماده‌ای مشاهده نشد.
ناپدید شدن قریب‌الوقوع - از نظر تکاملی - کروموزومY انسان، گمانه‌زنی‌هایی را در مورد آینده ما برانگیخته است. برخی از مارمولک‌ها و مارها فقط گونه‌های ماده هستند و می‌توانند از طریق آنچه به عنوان بکرزایی شناخته میشود از ژن‌های خود سلول تخم بسازند اما این نمی‌تواند در انسان یا سایر پستانداران اتفاق بیفتد، زیرا ما حداقل 30 ژن حیاتی داریم که تنها در صورتی کار می‌کنند که از پدر به دست آمده باشند. این یعنی پایان کروموزوم Y می‌تواند منجر به انقراض نسل بشر شود.یافته جدید از یک احتمال جایگزین پشتیبانی می‌کند؛ این‌که انسان‌ها می‌توانند یک ژن جدید تعیین‌کننده جنسیت را تکامل دهند. با این حال، تکامل یک ژن قطعی جدید با خطراتی همراه است. اگر بیش از یک ژن جدید در نقاط مختلف جهان تکامل یابد چه؟
«جنگ» ژن‌های جنسی می‌تواند منجر به جدایی گونه‌های جدید شود و این دقیقا همان چیزی است که با موش‌های صحرایی و موش‌های خاردار اتفاق افتاده است. بنابراین، اگر کسی 11 میلیون سال بعد از زمین بازدید کند، ممکن است یا هیچ انسانی نبیند یا چندین گونه مختلف انسانی که با سیستم‌های مختلف تعیین جنسیت از هم جدا شده‌اند، پیدا کند.
فراز سهیلی‌آزاد - گروه دانش و سلامت
