طیف گسترده واكنش‌ها
این اظهارات رئیس‌جمهور در روزهای اخیر به سوژه اصلی رسانه‌ها تبدیل شده و بسیاری از چهره‌های سیاسی نسبت به اظهار بی‌اطلاعی رئیس‌جمهور از زمان سهمیه‌بندی بنزین واكنش داشته‌اند. در این میان واكنش حامیان دولت و انتقاد آنها از بیان چنین اظهاراتی از سوی رئیس‌جمهور بیشتر جلب توجه می‌كند.
علی مطهری در یادداشتی با عنوان «عذر بدتر از گناه» نوشت: نمی‌توان این عذر را برای تقصیر ایشان در نحوه اجرای تصمیم مذكور پذیرفت.
وی افزود: رئیس‌جمهور مقام اول اجرایی كشور است و باید برای اجرای آن تصمیم در جزئیات آن دخالت کرده و قبل از همه با مردم صحبت می‌كرد و ضرورت اصل این كار را ـ نه با این شیب تندی كه انجام شد ـ برای مردم بیان می‌كرد و در واقع به شخصیت مردم احترام می‌گذاشت نه این‌كه آنها را غافلگیر كند.
مطهری ادامه داده است: قبول داریم كه مسؤولیت اجرا به وزیر كشور و شورای امنیت كشور و صدا و سیما واگذار شده بود و به همین جهت استیضاح وزیر كشور در دستور كار مجلس است ولی رئیس‌جمهور نباید این امر خطیر را رها می‌كرد. باید گفت این سخن رئیس‌جمهور عذر بدتر از گناه است.
غلامحسین كرباسچی، عضو حزب كارگزاران سازندگی هم در مطلبی در فضای مجازی نوشت: به عنوان یكی از حامیان این دولت غرق در عرق شرم از مصاحبه وزیر كشور بودم كه سخنان همراه با قهقهه جناب رئیس‌جمهور پاك ناامیدمان كرد. دریغ از كمی انصاف و احساس و تدبیر.
محمدعلی ابطحی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور در دوره اصلاحات هم در مطلبی نوشت:‌ اگر واقعا رئیس‌جمهور صبح جمعه خبر گران شدن بنزین را شنیده باشد، نشانه نهادینه شدن غرور و بی‌توجهی به مردم است.
وی تصریح كرد: وزارت كشور آن قدر دور از واقعیت‌های جامعه بوده است و این تغییر نرخ را كوچك می‌پنداشته كه قبول كرده، بدون اطلاع رئیس‌جمهور، مجلس و سایر نهادها به این امر اقدام كند.
عضو شورای مركزی مجمع روحانیون مبارز با بیان این‌كه باید دفتر رئیس‌جمهور جواب دهد، نوشت: از بعدازظهر پنجشنبه خبر درز كرده بود و اوایل شب، پمپ‌بنزین‌ها شلوغ شده بود پس یا دفتر رئیس‌جمهور بی‌اطلاع از شهر بوده یا شب جمعه‌ای نخواسته مزاحم وقت رئیس شود تا روز جمعه؛ هردو فاجعه است.
ابطحی با بیان این‌كه این محاسبه غلط، باعث شد عوامل خارجی دست به كار شوند و تخریب‌ها صورت گیرد، اظهار كرد: همه اینها نشان از بی‌تدبیری و مهم‌تر، بی‌اطلاعی از وضع جامعه است.
وی از رئیس‌جمهور خواست به خاطر این موضع‌گیری از مردم عذرخواهی کند.
این فعال سیاسی اصلاح طلب با بیان این‌كه باور این‌كه رئیس جمهور از این موضوع اطلاع نداشته، سخت است تصریح كرد: شاید چون كار خراب شده، خواسته با اعلام بی‌اطلاعی، پشت وزارت كشور و شورای امنیت كشور را خالی كند. اگر هم چنین بوده چیزی از مسؤولیت او كم نمی‌كند.
اصولگرایان و سایر شخصیت‌های سیاسی نیز در موضع‌گیری‌هایی از سخنان اخیر روحانی انتقاد كردند.
محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در همین زمینه در مطلبی نوشت: كنار كشیدن آقای روحانی از پذیرش مسؤولیت انتخاب زمان و چگونگی اجرای افزایش قیمت بنزین جای شگفتی دارد.
حمیدرضا حاجی‌بابایی، رئیس فراكسیون نمایندگان ولایی مجلس هم در گفت‌وگو با فارس اظهار كرد:‌ این سخن اخیر رئیس‌جمهور انصافا در شان رئیس‌جمهور ایران و ملت بزرگ ایران نبود.
نماینده همدان بیان كرد: این روزها مردم نگاهشان به استدلال،‌ توجیه منطقی و عقلانی این اقدام (اجرای طرح افزایش قیمت بنزین) از طرف دولتمردان بود.
وی افزود: ای‌كاش آقای رئیس‌جمهور در این رابطه اصلا صحبت نمی‌كرد چرا كه صحبت‌های چند روز اخیر، ضد و نقیض است و صحبت‌‌هایی كه در دولت انجام شده و سخنانی كه رئیس‌جمهور می‌گوید همه اینها نشان می‌دهد كه حرفی برای زدن ندارند.
سرلشكر محمدعلی جعفری، رئیس قرارگاه فرهنگی و اجتماعی حضرت بقیه‌ا...الاعظم هم در فضای مجازی نوشت: بی‌خبری مقام مسؤول ما از زمان گران شدن بنزین و اطلاع در صبح جمعه، خبر جدیدی برای مردم بود اما تعجب‌برانگیز نبود. چون بیش از شش سال است مردم معیشت خود را دستخوش همین بی‌خبری‌ها می‌بینند. فقط نمی‌دانند چگونه باید اعتراضشان را به گوش ایشان برسانند كه بدخواهان فرصت سوءاستفاده پیدا نكنند.

ادامه انتقادات از نحوه اجرا
علاوه بر واكنش‌ها به اظهار بی‌اطلاعی رئیس‌جمهور از زمان اجرای سهمیه‌بندی بنزین، همچنان درباره نحوه اجرای این طرح و كم و كیف آن نیز بحث‌های زیادی وجود دارد و اگرچه كمتر كسی نسبت به اصل سهمیه‌بندی بنزین مشكل دارد اما انتقادات زیادی درباره نحوه اجرای آن مطرح است. بخش زیادی از این انتقادات درخصوص بی‌توجهی دولت به ضرورت قانع كردن مردم قبل از اجرای این طرح است.
در همین زمینه عباس عبدی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب نحوه اجرای طرح مدیریت مصرف سوخت را افتضاح مدیریتی خواند و گفت: علاوه بر این، این را هم قبول دارم كه حذف كارت سوخت، اقدام بیخودی بود اما همه اینها را باید در چارچوب شكاف در ساخت قدرت تحلیل كرد.
وی در واكنش به عدم اقناع افكار عمومی از سوی دولت گفت: واقعیت این است كه سیاست نئولیبرالی خیلی اعتقادی به افكار عمومی ندارد.
البته رئیس‌جمهور در سخنرانی روز چهارشنبه خود توجیهاتی درباره عدم اطلاع‌رسانی قبل از سهمیه‌بندی بنزین ارائه كرد و جلوگیری از ایجاد صف‌های طولانی در پمپ‌های بنزین را یكی از دلایل این كار عنوان كرد. این در حالی است كه این بار اگرچه قبل از سهمیه‌بندی بنزین، صف‌های طولانی در پمپ‌بنزین شكل نگرفت اما بعد از سهمیه‌بندی شاهد این پدیده بودیم و هنوز در برخی جایگاه‌ها صف‌های طولانی وجود دارد.
در چنین شرایطی به نظر می‌رسد اظهار بی‌اطلاعی رئیس‌جمهور از زمان سهمیه‌بندی و طرح توجیهاتی از جمله جلوگیری از ایجاد صف در پمپ‌بنزین، نه‌تنها افكار عمومی را كه در انتظار پاسخگویی مسؤولان است قانع نمی‌كند كه باعث ناخرسندی بیشتر مردم خواهد شد.


با افكار عمومی بازی نكنید
عبدا...ناصری
فعال سیاسی اصلاح‌طلب
در مواقعی مانند این روزها، جامعه انتظار دارد رئیس‌جمهور به‌عنوان مسؤول اجرایی كشور در مورد اقدام انجام شده پاسخگو باشد، نه این‌كه از خودش سلب مسؤولیت كند، چرا كه سلب مسؤولیت ممكن است بعضا موجب ایجاد اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی و از همه مهم‌تر عدم‌باورپذیری جامعه باشد.
از روزی كه رئیس‌جمهور چنین موضع‌گیری كرده بیش از آن‌كه اظهارنظر وی سوژه جدی افكار عمومی باشد موجب شوخی شده و افكار عمومی با آن طنازی می‌كند، چرا كه مردم و نخبگان چنین سخنانی را باور نمی‌كنند.
تلاش برای سلب مسؤولیت از خود و اظهار بی‌اطلاعی از زمان اجرای طرح، نه‌تنها مسؤولیت را كاهش نمی‌دهد بلكه باعث افزایش مسؤولیت درخصوص اتفاقات پس از افزایش سهمیه‌بندی بنزین می‌شود. زیرا مردم معتقدند این چه رئیس‌جمهور و شورای عالی امنیت ملی است كه از اجرای یك تصمیم حساس خبر ندارد، این در حالی است كه یكی دو روز قبل از اعلام افزایش قیمت بنزین، معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد طی جلسه‌ای محرمانه طرح موضوع كرده است. بنابراین سخنان اخیر روحانی نه‌تنها قابل پذیرش نیست بلكه ایشان را متهم به بازی با افكار عمومی می‌كند.



با افكار عمومی بازی نكنید
عبدا...ناصری
فعال سیاسی اصلاح‌طلب
در مواقعی مانند این روزها، جامعه انتظار دارد رئیس‌جمهور به‌عنوان مسؤول اجرایی كشور در مورد اقدام انجام شده پاسخگو باشد، نه این‌كه از خودش سلب مسؤولیت كند، چرا كه سلب مسؤولیت ممكن است بعضا موجب ایجاد اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی و از همه مهم‌تر عدم‌باورپذیری جامعه باشد.
از روزی كه رئیس‌جمهور چنین موضع‌گیری كرده بیش از آن‌كه اظهارنظر وی سوژه جدی افكار عمومی باشد موجب شوخی شده و افكار عمومی با آن طنازی می‌كند، چرا كه مردم و نخبگان چنین سخنانی را باور نمی‌كنند.
تلاش برای سلب مسؤولیت از خود و اظهار بی‌اطلاعی از زمان اجرای طرح، نه‌تنها مسؤولیت را كاهش نمی‌دهد بلكه باعث افزایش مسؤولیت درخصوص اتفاقات پس از افزایش سهمیه‌بندی بنزین می‌شود. زیرا مردم معتقدند این چه رئیس‌جمهور و شورای عالی امنیت ملی است كه از اجرای یك تصمیم حساس خبر ندارد، این در حالی است كه یكی دو روز قبل از اعلام افزایش قیمت بنزین، معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد طی جلسه‌ای محرمانه طرح موضوع كرده است. بنابراین سخنان اخیر روحانی نه‌تنها قابل پذیرش نیست بلكه ایشان را متهم به بازی با افكار عمومی می‌كند.


تفویض اختیار
با سلب مسؤولیت فرق دارد
محمد هاشمی / فعال اصلاح‌طلب
توقع و انتظار جامعه از مسؤولان آنهم در جایگاه ریاست جمهوری این نبود كه نسبت به تصمیمی با اهمیت بسیار اظهار بی‌اطلاعی كند. قطعا با چنین سخنانی مردم قانع نمی‌شوند و انتظار دارند مسؤولان رده بالای كشور با اشراف كامل در مورد تمام جوانب یك موضوع، در مورد آن تصمیم‌گیری كنند.
جمله‌ای میان مسؤولان وجود دارد كه  «من تفویض اختیار كردم اما سلب مسؤولیت نكرده‌ام» به این معنی كه ممكن است آقای روحانی تفویض اختیار كرده باشد اما قطعا در این زمینه یعنی موضوع بنزین، سلب اختیار نكرده است و جامعه نیز چنین توقعی ندارد. نخبگان و مردم انتظار دارند رئیس‌جمهور از همه مسائلی كه در كشور در جریان است اطلاع داشته و تصمیم نهایی را نیز خودش اتخاذ كند.
چنین اظهارنظرهایی از سوی مسؤولان اجرایی كشور كه به جای پاسخگویی در مورد چرایی تصمیم‌گیری‌هایشان از خودشان سلب مسؤولیت می‌كنند موجب می‌شود در آینده نیز مردم با تردید به تصمیماتی كه اتخاذ می‌شود، نگاه كنند.


اظهارات رئیس‌جمهور
به وجهه كل دولت آسیب زد
مهدی فضائلی / فعال رسانه‌ای
سخنان رئیس‌جمهور از نظر محتوا و لحنی كه مطرح كرده بسیار جای تعجب و تاسف است. در شرایطی كه یكی از مهم‌ترین تصمیمات اقتصادی دولت كه برخی از آن به‌عنوان جراحی یاد می‌كنند گرفته شده رئیس‌جمهور اعلام می‌كند كه از زمان اجرای آن اطلاع نداشته است. بر فرض كه این سخنان را صادقانه تلقی كنیم جای تعب دارد كه چطور در اجرای چنین تصمیم مهمی رئیس‌جمهور اطلاعی از آن نداشته است.
در مقابل اگر هم در سخنان رئیس‌جمهور بی‌صداقتی وجود داشته باشد بحث دیگری است و شانه خالی كردن از پذیرش مسؤولیت اتفاقات، بسیار مهم است.لحن رئیس‌جمهور هم مناسب نبود، چرا كه این لحن مناسب تصمیم مهمی كه باعث نگرانی بخش قابل توجهی از جامعه شده و واكنش‌های سنگین را به دنبال داشته نیست. طبیعتا تصمیماتی در این سطح نیازمند این است كه بالاترین مسؤولین كشور مسؤولیت تصمیمات خود را به عهده بگیرند. وقتی چنین واكنش‌هایی از سوی رئیس‌جمهور مشاهده می‌شود قطعا نمی‌تواند مشكلات را حل كرده و قطعا سوالات مردم و نخبگان جامعه هم بیشتر می‌شود. بنابراین تصور نمی‌كنم كه آقای روحانی به‌واسطه سخنان اخیرش قادر به عبور از دغدغه‌های مردم شده و آنها را راضی كرده باشد.
تبعات چنین سخنانی به رئیس‌جمهور برمی‌گردد و جایگاه وی نزد افكار عمومی از آنچه بوده تنزل می‌یابد و كمكی به این جایگاه نمی‌كند.در ضمن این آسیب ممكن است فراگیر شود و مردم فكر كنند دولت جایگاهی كه باید نداشته و مسؤولیت‌پذیری هم ندارد. این بی‌اعتمادی ممكن است به كل دولت آسیب بیشتری وارد كرده و مردم نسبت به كل دولت بی‌اعتماد شوند.


 اقناع نخواستیم
لااقل مسؤولیت‌پذیر باشید!
فرشاد مهدی‌پور / فعال رسانه‌ای
من هم مثل خیلی از مردم ایران وقتی صحبت‌های رئیس‌جمهور را شنیدم تعجب كردم، زیرا این طرح مهم كه اجرای آن مدت‌ها به تاخیر افتاده بود چیزی نیست كه بتوان گفت رئیس دولت از آن بی‌اطلاع بوده است. حتی اگر بگوییم رئیس دولت تعیین زمان صفر سهمیه‌بندی را هم به تیم دیگری واگذار كرده باشد بعید است اطلاعاتی كه خیلی از ما و اهالی رسانه و سیاست و حتی پمپ‌بنزین‌ها در غروب روز قبل داشتند، نداشته باشد و تعجب‌برانگیز است كه چطور رئیس‌جمهور اظهار بی‌اطلاعی می‌كند.
از این بخش ماجرا كه صرف‌نظر كنیم بحث اصلی این است كه آقای رئیس‌جمهور پس از این ماجرا باید با مردم حرف بزند و ایجاد همدلی كند اما بعد از دو هفته، وقتی رئیس‌جمهور در حال صحبت در این زمینه است زبان بدن و گفتار ایشان به نحوی است كه نه تنها باعث ایجاد همراهی در مخاطب نمی‌شود بلكه نارضایتی، ناراحتی و عصبانیت بیشتر را به همراه دارد. دو هفته است كه كشور دستخوش یك آشوب فراگیر است و نارضایتی عمومی از افزایش نرخ بنزین وجود دارد و گرانی‌ها مردم را آزار می‌دهد در چنین شرایطی رئیس‌جمهور در بیان این ماجرا از زبان بدنی استفاده می‌كند كه نه تنها به هیچ وجه رافع مشكل نیست بلكه احساس منفی ایجاد می‌كند.
نكته بعد این كه بالاخره تصمیمی گرفته شده و حالا چه این تصمیم در جلسه سران قوا گرفته شده باشد و چه نه و چه رهبری آن را تایید كرده باشند چه نه، دولت مسؤول اجرای آن است و دولت بزرگ‌ترین بخش سیاسی و اقتصادی ایران است و وقتی تصمیمی‌ را می‌گیرد این سوال وجود دارد كه چرا بعد از دو هفته، رئیس‌جمهور یك بار به صورت مستقیم و همدلانه در این مدت با مردم صحبت نكرده است.
این مطالبه وجود داشت كه رئیس‌جمهور با مردم صحبت كند و درباره این ماجرا آگاهی دهد اما دولت هیچ‌نوع اقناع‌سازی مفیدی انجام نداد. رئیس‌جمهور در هفته قبل از اجرای سهمیه‌بندی بنزین، بیشتر به شكاف‌های اجتماعی و تضادها پرداخت و از صبح روز اجرای سهمیه‌بندی هم فقط دو سه بار شاهد موضع‌گیری ایشان در این زمینه بودیم. بنابراین باید گفت نه اقناع‌سازی حداقلی صورت گرفته و نه مسؤولیت‌پذیری حداقلی شكل گرفته است.
حداقل انتظار این است كه مسؤولیت این كار را بپذیرند و اگر در جایی اشتباه یا خطا و نقصانی وجود دارد بپذیرند و قول رفع و جبران آن را بدهند. این اقدام به مردم آرامش و اطمینان می‌دهد.
نكته مهم این است كه ببینیم در این دو هفته چه چیزی باعث اعتراض مردم شده است. به نظر نمی‌رسد كسی در ایران مخالف افزایش قیمت بنزین باشد و افرادی كه مخالف وقوع این اتفاق به شكل معقول هستند خیلی محدود است. اما نكته این است كه مردم نسبت به این موضوع احساس نگرانی می‌كنند و این دولت است كه باید نگرانی مردم و ترس آنها از آینده‌شان را برطرف كند. اما دولت حتی حاضر نیست مسؤولیت‌ این اقدام را بپذیرد، اقناع و آرامش‌بخشی كه جای خود دارد.