باوجود وفور میوه در بازار و باغ‌ها، قیمت آن به‌شدت بالا رفته است
آفت دلالان در بازار میوه
بازار میوه و تره‌بار در روزهای گذشته باز شیب گرانی را به خود دیده است به طوری كه بیشتر محصولات با افزایش قیمت قابل توجهی روبه‌رو بوده‌اند، این در حالی است كه هر روز گزارش‌هایی از سراسر كشور می‌رسد كه برخی محصولات كشاورزی و میوه‌ها را با قیمت پایینی از كشاورزان خریداری می‌كنند. عامل مهم دیگر دلالان سلف‌خر هستند که میوه‌ها را قبل از فصل برداشت پیش‌خرید می‌کنند. یکی دیگر از دلایل این افزایش قیمت محصولات كشاورزی، افزایش قیمت دلار در هفته‌های اخیر است به طوری كه با افزایش قیمت دلار طبیعتا بازارهای صادراتی برای كشاورزان و بعضا دلالان و تولیدكنندگان ارزشمندتر از بازار داخلی می‌شود و ترجیح آنها این است كه محصول كشاورزی خود را در بازارهای داخلی عرضه نكرده و هر طوری شده آن را به سایر كشورهای همسایه ایران از جمله عراق، افغانستان و دیگر كشورهای حاشیه دریای خلیج فارس بفرستند. اما این همه ماجرا نیست و گرانی برخی از میوه‌ها همچون موز كه عمدتا وارداتی است به این دلیل بوده كه واردكنندگان محموله‌ها را وارد گمركات كرده‌اند، اما دولت دیگر ارز دولتی به واردات این محصولات اختصاص نمی‌دهد كه عمده دلیل این امر نیز به كمبود منابع ارزی بانك مركزی برمی‌گردد. از طرف دیگر برخی میوه‌ها و محصولات كشاورزی نیز فصل برداشت‌شان تمام شده یا نورس هستند، به همین دلیل عرضه بسیار كمی در بازار وجود دارد كه طبیعتا و به صورت منطقی باید قیمت‌شان از سایر محصولات گران‌تر باشد.
اسدا... كارگر، رئیس اتحادیه میوه و سبزی گفت: برخی از میوه‌ها همچون موز كه عمدتا وارداتی هستند در چند روز اخیر با افزایش قیمت قابل توجهی روبه‌رو شده‌اند كه به دلیل طی شدن پروسه قرنطینگی و بحث رنگ‌آوری زمان‌بر بوده و وقفه‌ای بین ایاب و ذهاب اتفاق می‌افتد و همین امر سبب افزایش قیمت آن می‌شود.
وی افزود: قیمت این میوه در حال حاضر در میدان مركزی میوه و تره‌بار به حدود ۱۹ تا ۲۰ هزار تومان رسیده است كه دلیل این افزایش به دلیل پروسه قرنطینگی و نبود ارز برای واردات می‌باشد.
كارگر اضافه كرد: به عبارت دیگر واردات و عرضه موز در بازار داخل فرآیندی دارد كه این فرآیند گاهی به‌موقع انجام نمی‌شود و نوساناتی دارد و همین مساله بر قیمت این میوه در بازار داخل مؤثر است.
رئیس اتحادیه میوه و سبزی با بیان این‌كه موز تنها میوه‌ای است كه در مراكز خرده‌فروشی ۳۵ درصد سود روی آن اعمال نمی‌شود، افزود: چون این میوه خارجی است با حدود 2000 ـ 1000 تومان اختلاف قیمت نسبت به میدان مركزی در سطح شهر عرضه می‌شود.
وی اظهار كرد: اما برخی میوه‌ها نیز به صورت انبوه در داخل كشور تولید می‌شوند، ولی چون در حال حاضر صادرات این محصولات ارزش بسیار بیشتری از توزیع آن در سطح جامعه دارند، دلالان و بعضا خود كشاورزان آنها را به مرزها رسانده و در آنجا به قیمت بیشتری به كشورهای همسایه می‌فروشند.
كارگر در ادامه تصریح كرد: به اعتقاد بنده هم باید به صادرات محصولات كشاورزی توجه كرد و هم این كه بازار داخلی باید به مشكلی برنخورد و توزیع همیشه به صورت كامل انجام شود تا از نوسانات این بازار رهایی یابیم این امر سبب می‌شود هم مردم محصولات كشاورزی و میوه‌جات را گران خریداری نكنند و هم این كه كشاورزان محصولشان را به قیمت ارزان به فروش نرسانند همان‌طوری كه در روزهای اخیر شاهد بودیم كه با بسته شدن مرزهای صادراتی برای محصول پیاز، كشاورزان جنوب كشور همچون استان‌های بوشهر، هرمزگان، خوزستان و كرمان زیان انبوهی دیدند.
رئیس اتحادیه میوه و سبزی در پایان گفت: بهترین راهكار این است كه دولت الگوی كشت را در كشور ایجاد كرده و با مدیریت بلندمدت وزارت جهاد كشاورزی خرید تضمینی برای كشاورزان آسان شود تا امنیت غذایی كشور به هم نخورد و با ارزآوری از مدیریت نفتی دولت نیز رهایی پیدا كنیم.
یک هفته دیگر میوه ارزان می‌شود
در همین خصوص اكبر یاوری، عضو هیات مدیره اتحادیه بارفروشان می‌گوید: با توجه به این‌كه میوه‌های وارداتی بدون اختصاص ارز دولتی یا نیمایی و با ارز آزاد وارد كشور می‌شوند، اما قیمت میوه‌های خارجی نیز مناسب بوده و افزایش قیمت نداشته‌ایم. ابتدا مدتی به واردكنندگان میوه ارز ۴۲۰۰ تومانی اختصاص داده شد، اما بعد از چند وقت این كمك نیز قطع گردید و واردكنندگان مجبور به واردات میوه با ارز آزاد هستند.
عضو هیات مدیره اتحادیه بارفروشان به دلایل گرانی میوه در بازار اشاره کرد و گفت: میوه‌های وارداتی با نوسان نرخ ارز رشد قیمت را تجربه می‌کنند و سال 99 تقریبا هر روز دلار روند صعودی قیمت را طی کرده که این موضوع دلیلی برای گران شدن میوه‌های وارداتی است.
یاوری با بیان این‌که افزایش قیمت میوه‌های تولید داخل به دلایلی مانند سرما مربوط می‌شود، افزود: قدیمی‌ها به این موقع از سال، سیاه بهار می‌گفتند که زمان کنونی است. در سیاه‌بهار، میوه‌ها به دلیل سرمای هوا به قول معروف دیرتر عمل می‌آیند و همین موضوع باعث می‌شود نوبرانه آنها و میوه‌هایی که اکنون در بازار است با رشد قیمت همراه شوند.
وی ادامه داد: اکنون میوه‌های سردرختی به دلیل سرمای هوا هنوز وارد بازار نشده و تولید آنها به تعویق افتاده است.
عضو هیات مدیره اتحادیه بارفروشان گفت: اکنون گیلاس و زردآلو باید وارد بازار می‌شدند، اما به دلیل این‌که هوا متعادل بوده و هنوز فصل گرما آغاز نشده باعث افزایش تقاضای سیب و پرتقال در بازار شده است.
وی با بیان این‌که در برخی میوه‌ها کاهش قیمت داشتیم، تصریح کرد: گوجه‌سبز که تا چند ماه پیش با قیمت 50 تا 80 هزار تومان به صورت نوبرانه فروخته می‌شد با افزایش عرضه در بازار به 15 هزار تومان رسیده است. همچنین هندوانه، گوجه‌فرنگی و خیار که جزو کالاهای اساسی و پرتقاضای میوه محسوب می‌شوند به ترتیب با قیمت‌های 1500، 2000 و 2200 تومان به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد. سیب‌زمینی، پیاز، بادمجان و هویج هم از جمله میوه‌هایی هستند که با قیمت ارزان در دسترس مردم است.
به گفته این فعال صنفی، اگر صادرات آزاد شود قیمت میوه متعادل خواهد شد و تولیدکنندگان پس از تأمین نیاز داخل، انگیزه بیشتری برای صادرات خواهند داشت. اکنون سیب در بازار داخلی با قیمت 12 تا 15 هزار تومان به فروش می‌رسد که به نظر می‌رسد با تمهیدات در نظر گرفته شده و عرضه میوه‌های جدید تا پایان اردیبهشت امسال قیمت روند کاهشی را طی کند. پرتقال تا یک ماه پیش با قیمت ده هزار تومان در بازار به فروش می‌رسید، اما اکنون کمتر از 6000 تومان قیمت دارد.
افزایش دو برابری قیمت میوه از میدان مركزی تا بازار
دلالی از دو مسیر بر بازار میوه تأثیر می‌گذارد، یكی از سر مزرعه تا میادین میوه و تره‌بار و دیگری از میادین تا مغازه‌ها. دلالی و واسطه‌گری نقش عمده‌ای در افزایش قیمت محصولات كشاورزی به‌ویژه میوه‌ها دارد. به طوری كه تفاوت قیمت‌ها از سر مزرعه تا رسیدن به دست مصرف‌كننده بعضی مواقع بیش از ۳۰۰درصد است.
این روزها در جنوب كشور آن‌قدر خیار و پیاز تولیدشده كه برخی كشاورزان حتی محصول خود را به رودخانه‌ها ریختند، تصاویری كه در شبكه‌های مجازی منتشرشده صیفی‌كاران محصول تولید خیار را به رودخانه ریختند یا پیازكاران از قیمت‌های بسیار پایینی كه یك‌سوم قیمت تمام شده تولید آنها نیز نیست به‌شدت گلایه دارند؛ اما همین محصولات در شهرهای دیگر كشور با قیمت گزاف به دست مردم می‌رسد.
از سوی دیگر بررسی قیمت میوه‌ها نشان می‌دهد تفاوت دو برابری نرخ از میدان مركزی تا بازار وجود دارد، در حالی كه آنها مجازند تنها 30درصد روی قیمت میوه‌ها بكشند. جدیدترین قیمت‌های میوه در میدان مركزی و تره‌بار تهران حكایت از تفاوت دو برابری میوه از میدان مركزی تا بازار دارد. در حالی كه برخی موقع مسافت بازار تا میدان به دو كیلومتر هم نمی‌رسد.
میدان مركزی میوه و تره‌بار تهران در جنوبی‌ترین منطقه تهران كنار اتوبان آزادگان قرار دارد و میوه‌هایی كه حتی در كمتر از فاصله دو كیلومتری از این میدان قرار دارند، به قیمت‌های دو برابر فروخته می‌شوند. مثلا هر كیلو توت فرنگی در میدان مركزی از كیلویی 10 هزار تومان تا 20 هزار تومان به فروش می‌رسد، اما همین توت فرنگی را در دو كیلومتری میدان به قیمت 40 هزار تومان به مردم می‌دهند.
چرا دلالان عامل گرانی میوه هستند؟
دلال به معنای واسطه‌گر است و برخی از افراد علاقه‌ای ندارند از این واژه برای عناوین منفی استفاده شود. میوه بازار پر ماجرایی را پشت سر می‌گذارد و برای روشن شدن دلیل گرانی این کالا سراغ یک فعال اقتصادی در این حوزه رفتیم که حاضر به درج نام خود در این گزارش نشد. این منبع آگاه به خبرنگار ما می‌گوید: برخی دلالان صاحب سرمایه، سیب و پرتقال و میوه‌هایی که در بازار پر تقاضا هستند را از باغدارها وقتی هنوز میوه روی درخت است، می‌خرند. وی افزود: باغدار به میوه‌ها می‌رسد و در پاییز کل پول توافق شده را دریافت می‌کند که به نوعی محصول خود را پیش‌فروش کرده است. این منبع آگاه با اشاره به این‌که افراد دارای سرمایه که میوه را روی درخت می‌خرند به سلف‌خر معروفند، تاکید کرد: سلف‌خر پس از تولید، میوه را به یک سردخانه بزرگ منتقل می‌کند و آنجا اقداماتی مانند قرار دادن میوه‌های هم اندازه کنار هم در سبد انجام می‌دهد و به صورت قطره‌چکانی وارد بازار می‌کند. به نوعی این سلف‌خر میوه را بسیار ارزان از باغدارها می‌خرد و با نگهداری کوتاه‌مدت در سردخانه آرام آرام روانه بازار می‌کند تا بتواند با قیمت بالاتری بفروشد. وی تاکید کرد: به همین دلیل است که هر چند وقت یک‌بار شاهد کمبود یک نوع میوه در بازار هستیم. در آن زمان سلف‌خرها میوه یک منطقه را خریداری و از عرضه مستقیم خودداری می‌کنند تا قیمت در بازار افزایش یابد.
وی افزود: قیمت این میوه در حال حاضر در میدان مركزی میوه و تره‌بار به حدود ۱۹ تا ۲۰ هزار تومان رسیده است كه دلیل این افزایش به دلیل پروسه قرنطینگی و نبود ارز برای واردات می‌باشد.
كارگر اضافه كرد: به عبارت دیگر واردات و عرضه موز در بازار داخل فرآیندی دارد كه این فرآیند گاهی به‌موقع انجام نمی‌شود و نوساناتی دارد و همین مساله بر قیمت این میوه در بازار داخل مؤثر است.
رئیس اتحادیه میوه و سبزی با بیان این‌كه موز تنها میوه‌ای است كه در مراكز خرده‌فروشی ۳۵ درصد سود روی آن اعمال نمی‌شود، افزود: چون این میوه خارجی است با حدود 2000 ـ 1000 تومان اختلاف قیمت نسبت به میدان مركزی در سطح شهر عرضه می‌شود.
وی اظهار كرد: اما برخی میوه‌ها نیز به صورت انبوه در داخل كشور تولید می‌شوند، ولی چون در حال حاضر صادرات این محصولات ارزش بسیار بیشتری از توزیع آن در سطح جامعه دارند، دلالان و بعضا خود كشاورزان آنها را به مرزها رسانده و در آنجا به قیمت بیشتری به كشورهای همسایه می‌فروشند.
كارگر در ادامه تصریح كرد: به اعتقاد بنده هم باید به صادرات محصولات كشاورزی توجه كرد و هم این كه بازار داخلی باید به مشكلی برنخورد و توزیع همیشه به صورت كامل انجام شود تا از نوسانات این بازار رهایی یابیم این امر سبب می‌شود هم مردم محصولات كشاورزی و میوه‌جات را گران خریداری نكنند و هم این كه كشاورزان محصولشان را به قیمت ارزان به فروش نرسانند همان‌طوری كه در روزهای اخیر شاهد بودیم كه با بسته شدن مرزهای صادراتی برای محصول پیاز، كشاورزان جنوب كشور همچون استان‌های بوشهر، هرمزگان، خوزستان و كرمان زیان انبوهی دیدند.
رئیس اتحادیه میوه و سبزی در پایان گفت: بهترین راهكار این است كه دولت الگوی كشت را در كشور ایجاد كرده و با مدیریت بلندمدت وزارت جهاد كشاورزی خرید تضمینی برای كشاورزان آسان شود تا امنیت غذایی كشور به هم نخورد و با ارزآوری از مدیریت نفتی دولت نیز رهایی پیدا كنیم.
یک هفته دیگر میوه ارزان می‌شود
در همین خصوص اكبر یاوری، عضو هیات مدیره اتحادیه بارفروشان می‌گوید: با توجه به این‌كه میوه‌های وارداتی بدون اختصاص ارز دولتی یا نیمایی و با ارز آزاد وارد كشور می‌شوند، اما قیمت میوه‌های خارجی نیز مناسب بوده و افزایش قیمت نداشته‌ایم. ابتدا مدتی به واردكنندگان میوه ارز ۴۲۰۰ تومانی اختصاص داده شد، اما بعد از چند وقت این كمك نیز قطع گردید و واردكنندگان مجبور به واردات میوه با ارز آزاد هستند.
عضو هیات مدیره اتحادیه بارفروشان به دلایل گرانی میوه در بازار اشاره کرد و گفت: میوه‌های وارداتی با نوسان نرخ ارز رشد قیمت را تجربه می‌کنند و سال 99 تقریبا هر روز دلار روند صعودی قیمت را طی کرده که این موضوع دلیلی برای گران شدن میوه‌های وارداتی است.
یاوری با بیان این‌که افزایش قیمت میوه‌های تولید داخل به دلایلی مانند سرما مربوط می‌شود، افزود: قدیمی‌ها به این موقع از سال، سیاه بهار می‌گفتند که زمان کنونی است. در سیاه‌بهار، میوه‌ها به دلیل سرمای هوا به قول معروف دیرتر عمل می‌آیند و همین موضوع باعث می‌شود نوبرانه آنها و میوه‌هایی که اکنون در بازار است با رشد قیمت همراه شوند.
وی ادامه داد: اکنون میوه‌های سردرختی به دلیل سرمای هوا هنوز وارد بازار نشده و تولید آنها به تعویق افتاده است.
عضو هیات مدیره اتحادیه بارفروشان گفت: اکنون گیلاس و زردآلو باید وارد بازار می‌شدند، اما به دلیل این‌که هوا متعادل بوده و هنوز فصل گرما آغاز نشده باعث افزایش تقاضای سیب و پرتقال در بازار شده است.
وی با بیان این‌که در برخی میوه‌ها کاهش قیمت داشتیم، تصریح کرد: گوجه‌سبز که تا چند ماه پیش با قیمت 50 تا 80 هزار تومان به صورت نوبرانه فروخته می‌شد با افزایش عرضه در بازار به 15 هزار تومان رسیده است. همچنین هندوانه، گوجه‌فرنگی و خیار که جزو کالاهای اساسی و پرتقاضای میوه محسوب می‌شوند به ترتیب با قیمت‌های 1500، 2000 و 2200 تومان به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد. سیب‌زمینی، پیاز، بادمجان و هویج هم از جمله میوه‌هایی هستند که با قیمت ارزان در دسترس مردم است.
به گفته این فعال صنفی، اگر صادرات آزاد شود قیمت میوه متعادل خواهد شد و تولیدکنندگان پس از تأمین نیاز داخل، انگیزه بیشتری برای صادرات خواهند داشت. اکنون سیب در بازار داخلی با قیمت 12 تا 15 هزار تومان به فروش می‌رسد که به نظر می‌رسد با تمهیدات در نظر گرفته شده و عرضه میوه‌های جدید تا پایان اردیبهشت امسال قیمت روند کاهشی را طی کند. پرتقال تا یک ماه پیش با قیمت ده هزار تومان در بازار به فروش می‌رسید، اما اکنون کمتر از 6000 تومان قیمت دارد.
افزایش دو برابری قیمت میوه از میدان مركزی تا بازار
دلالی از دو مسیر بر بازار میوه تأثیر می‌گذارد، یكی از سر مزرعه تا میادین میوه و تره‌بار و دیگری از میادین تا مغازه‌ها. دلالی و واسطه‌گری نقش عمده‌ای در افزایش قیمت محصولات كشاورزی به‌ویژه میوه‌ها دارد. به طوری كه تفاوت قیمت‌ها از سر مزرعه تا رسیدن به دست مصرف‌كننده بعضی مواقع بیش از ۳۰۰درصد است.
این روزها در جنوب كشور آن‌قدر خیار و پیاز تولیدشده كه برخی كشاورزان حتی محصول خود را به رودخانه‌ها ریختند، تصاویری كه در شبكه‌های مجازی منتشرشده صیفی‌كاران محصول تولید خیار را به رودخانه ریختند یا پیازكاران از قیمت‌های بسیار پایینی كه یك‌سوم قیمت تمام شده تولید آنها نیز نیست به‌شدت گلایه دارند؛ اما همین محصولات در شهرهای دیگر كشور با قیمت گزاف به دست مردم می‌رسد.
از سوی دیگر بررسی قیمت میوه‌ها نشان می‌دهد تفاوت دو برابری نرخ از میدان مركزی تا بازار وجود دارد، در حالی كه آنها مجازند تنها 30درصد روی قیمت میوه‌ها بكشند. جدیدترین قیمت‌های میوه در میدان مركزی و تره‌بار تهران حكایت از تفاوت دو برابری میوه از میدان مركزی تا بازار دارد. در حالی كه برخی موقع مسافت بازار تا میدان به دو كیلومتر هم نمی‌رسد.
میدان مركزی میوه و تره‌بار تهران در جنوبی‌ترین منطقه تهران كنار اتوبان آزادگان قرار دارد و میوه‌هایی كه حتی در كمتر از فاصله دو كیلومتری از این میدان قرار دارند، به قیمت‌های دو برابر فروخته می‌شوند. مثلا هر كیلو توت فرنگی در میدان مركزی از كیلویی 10 هزار تومان تا 20 هزار تومان به فروش می‌رسد، اما همین توت فرنگی را در دو كیلومتری میدان به قیمت 40 هزار تومان به مردم می‌دهند.
چرا دلالان عامل گرانی میوه هستند؟
دلال به معنای واسطه‌گر است و برخی از افراد علاقه‌ای ندارند از این واژه برای عناوین منفی استفاده شود. میوه بازار پر ماجرایی را پشت سر می‌گذارد و برای روشن شدن دلیل گرانی این کالا سراغ یک فعال اقتصادی در این حوزه رفتیم که حاضر به درج نام خود در این گزارش نشد. این منبع آگاه به خبرنگار ما می‌گوید: برخی دلالان صاحب سرمایه، سیب و پرتقال و میوه‌هایی که در بازار پر تقاضا هستند را از باغدارها وقتی هنوز میوه روی درخت است، می‌خرند. وی افزود: باغدار به میوه‌ها می‌رسد و در پاییز کل پول توافق شده را دریافت می‌کند که به نوعی محصول خود را پیش‌فروش کرده است. این منبع آگاه با اشاره به این‌که افراد دارای سرمایه که میوه را روی درخت می‌خرند به سلف‌خر معروفند، تاکید کرد: سلف‌خر پس از تولید، میوه را به یک سردخانه بزرگ منتقل می‌کند و آنجا اقداماتی مانند قرار دادن میوه‌های هم اندازه کنار هم در سبد انجام می‌دهد و به صورت قطره‌چکانی وارد بازار می‌کند. به نوعی این سلف‌خر میوه را بسیار ارزان از باغدارها می‌خرد و با نگهداری کوتاه‌مدت در سردخانه آرام آرام روانه بازار می‌کند تا بتواند با قیمت بالاتری بفروشد. وی تاکید کرد: به همین دلیل است که هر چند وقت یک‌بار شاهد کمبود یک نوع میوه در بازار هستیم. در آن زمان سلف‌خرها میوه یک منطقه را خریداری و از عرضه مستقیم خودداری می‌کنند تا قیمت در بازار افزایش یابد.
