ورود بیگانه ممنوع!

ورود بیگانه ممنوع!

محمدصادق علیزاده روزنامه‌نگار


«ایران، گنبدهای پدافندی خود را در منطقه گسترش می‌دهد.» این نمونه عباراتی است که بعد از توافق تیرماه99 رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی و وزارت دفاع سوریه، روی خط رسانه‌های آمریکایی و اسرائیلی رفت. آسمان سوریه که به دلیل بعضی ضعف‌ها در سامانه‌های پدافندی این کشور به محل آمد و شد جنگنده‌های اسرائیلی تبدیل شده بود حالا حداقل روی کاغذ دارد به سمتی می‌رود که بخش‌هایی از خلأهای پدافندی خود را جبران کند و همین باعث نگرانی رسانه‌های صهیونیستی و آمریکایی شده است. چند روز قبل تصاویری از گسترش بعضی سامانه‌های پدافندی ساخت ایران در غرب سوریه منتشر شد، اما هنوز مشخص نیست توافق‌نامه امضا شده بین طرفین چقدر مجال اجرا را در میدان یافته است.
جمهوری اسلامی ایران در دو دهه اخیر به‌دلیل محدودیت‌های شدیدی که در خرید انواع سامانه‌های پدافندی غربی و شرقی داشت، به اجبار قدم در راهی گذاشت که تازه امروز ابتدای آن ایستاده است. ارتقا و به‌روزرسانی سامانه‌های پدافندی موجود در کنار تلاش برای ساخت سامانه‌های بومی و مهندسی معکوس بعضی سامانه‌هایی که از مجاری غیررسمی به دست مهندسان ایرانی افتاده بود، حالا شبکه پدافندی کشور را به یک هندوانه در بسته تبدیل کرده است. یک شبکه لایه‌لایه که به دلیل تجهیزات و سامانه‌هایش، نه شرقی محض است و نه غربی محض و همین هم پیش‌بینی رفتار و عملکرد آن را برای بیگانه مشکل کرده است.
این شبکه با آن‌که حداقل در یک دهه اخیر از بعضی تجهیزات شرقی بهره برده، اما در عین حال به دلیل لایه‌های تو در تویی که مبتنی بر توانمندی‌های داخلی تشکیل شده یک معادله نامشخص را برای طرف‌های خارجی به‌خصوص صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها تشکیل داده است که نمی‌توان خروجی آن را پیش‌بینی کرد. هرچند دارای خلأهایی است که نمونه آن را سال گذشته و در سانحه هواپیمای اوکراینی دیدیم. اما در یک نگاه کلان می‌تواند مدعی شد گنبدی که روی آسمان ایران کشیده شده، به‌دلیل ستون فقرات غیرغربی و غیرشرقی‌اش، مشت‌اش برای کسی باز نشده.
بعضی مصادیق مانند افتادن پرنده سری آرکیو-170آمریکایی در تور پدافندی ایران(این پرنده به حدی برای آمریکایی‌ها حیاتی بود که شخص باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده خواستار پس دادن این پرنده توسط ایران شد)، انهدام پرنده جاسوسی 145 میلیون دلاری آمریکا در خلیج‌فارس، کنش و واکنش‌های میدانی میان این شبکه و بعضی پرنده‌های متجاوز نیروهای فرامنطقه‌ای در خلیج‌فارس و نمونه‌های اولیه بعضی سامانه‌های برد بلند ایرانی مانند باور-373 که مراحل تست‌های میدانی خود را پشت سر می‌گذراند را هم به این موارد اضافه کنید تا مشخص شود چرا گسترش دست و بازوی این شبکه در بعضی کشورهای منطقه مانند عراق و سوریه برای صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها مهم تلقی شده است. بعضی زمزمه‌ها درباره قرار گرفتن چند آتشبار سامانه پدافندی برد بلند اس-400 و جت‌های برتری هوایی سوخو در فهرست  خریدهای نظامی ایران هم از مواردی هستند که در صورت تزریق به شبکه، توان و قدرت این گنبد را بر فراز آسمان ایران دوچندان خواهند کرد. حالا شاید حواشی رسانه‌های خارجی درباره امضای توافق‌نامه بین ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و وزارت دفاع سوریه برای تقویت سامانه‌های پدافندی این کشور بهتر فهم شود.