هیاتهای مجازی امسال با اقـبال گستــرده ای مواجه شدند
زنــــــده بـــا حسین علیهالسلام
حال متفاوت محرم امسال را همهمان میدانیم، دیدهایم و از آن شنیدهایم. روزهایی كه تحتالشعاع داستان ادامهدار تلخ معروف یعنی كرونای ملعون قرار گرفتند و باعث شدند تا خیلی از اتفاقات رنگ و بوی دیگری به خود بگیرند. محرم هم از این غائله مستثنا نبود اما بهواسطه عشق و شور حسینی به شكل دیگری برگزار شد. در این بین از سهم دنیای مجازی هم نمیشود گذشت؛ فضایی كه باعث شد تا مردم بار دیگر دور هم جمع شوند و عزای حسینی را آنطور كه باید بجا آورند. در این بین مراكز مختلفی هم دست به كار شدند. عقیق كه نخستین پایگاه اطلاعرسانی هیاتها و محافل مذهبی است یكی از این فضاهاست كه با همراهشدن با روبیكا اتفاقات جالبتوجهی را رقم زد. در ادامه با مدیرمسؤول این پایگاه صحبت كردیم تا از شكلگیری این ماجرا بیشتر جویا شویم.
طبق صحبتهای او هر دو رویكرد این ماجرا بهخصوص در محرم پر از سوژه بود. در حوزه معرفتی، هر شب به یكی از شهدای كربلا اختصاص دارد و هر بار درباره آنها میشود كلی صحبت كرد. در بحث خبری هم اتفاقات بسیاری در هیاتها رخداده و چالش و دغدغههای زیادی وجود دارد، بهخصوص كه امسال هم درگیریهای ویژهای وجود داشت كه جای پرداخت بسیار دارد.
صیادی در ادامه افزود: ما دیدیم امسال بهترین فرصت است كه دغدغه ساخت یك برنامه زنده را اجرایی كنیم. این نگاه را با روبیكا كه طرح چنین برنامهای را داشت، در میان گذاشتیم. درنهایت بعد از صحبتهایی كه داشتیم به برنامه «بابالقبله» رسیدیم. ما 10 شب برنامه زنده داشتیم كه از ساعت 12 شروع میشد و گاهی تا 3 بامداد هم ادامه پیدا میكرد. مجوزهای قانونی آن را هم توسط روبیكا گرفتیم و در استودیویی كه سازمان اوج در اختیارمان گذاشت برنامه را ضبط كردیم. ما هر شب یك مهمان هیاتی از مداحان، سخنرانان و كسانی كه در این ایام فعالیت میكردند داشتیم و در كنار آنها مهمانانی كه شاید در ظاهر نسبت روشنی با هیاتها نداشتند اما بههرحال همه آنها دارای دغدغه امامحسین بودند را هم دعوت كردیم. مواردی مثل بازیگران، فوتبالیستها و كسانی كه شاید در نگاه اول انتظارش را نداشته باشید اما زمانی كه صحبت میكنند و با آنها گپ میزنید، متوجه میشوید چقدر دغدغهمند و ارادتمند اهلبیت(ع) هستند.
تغییر جلوه شهر در عاشورا
حضور یك كارشناس ثابت هم در برنامه اتفاقی بود كه صیادی به آن اشاره كرد. او درباره بخش خبری هم گفت: در این بخش ما كار را به شكل جدی پیش میبردیم مثلا یكی از كارهایی كه در این حوزه انجام دادیم و موثر بود، ماجرای زیباسازی شهری در حوزه محرم و انعكاس المانهای این فضا بود. در این راستا با آقای حقشناس صحبت كردیم و او ادعاهایی كرد كه شهرداری وظیفهاش جمعآوری زباله است نه آنكه در و دیوار شهر را سیاهپوش كند. ما این موضوع را در قسمتهای بعدی برنامه دنبال كردیم و باعث شد تا اتفاقات خوبی در این حوزه بیفتد و درنهایت كارهایی در این زمینه انجام شود. صحبت با ستاد كرونا هم بخش دیگری بود كه سراغش رفتیم. علاوهبر اینها
هر شب در یك استان با مداحان استانی آنجا صحبت میكردیم و درباره شرایط برگزاری هیاتها در استانها گزارش میگرفتیم تا نشان دهیم مراسم و مجالس حسینی در اوج نظم، زیبایی و با رعایت پروتكلهای بهداشتی در حال برگزاری است.
او درباره بازخوردهایی كه از این برنامه گرفتند هم گفت: خیلی از برنامه «بابالقبله» استقبال شد چون جای خالی آن واقعا حس میشد. مثلا در ایام جشنواره فیلم فجر برنامه «هفت» هر شب برگزار میشود و نبض رویداد را دست میگیرد. ما هم در این برنامه بهدنبال آن بودیم كه بتوانیم این رویدادهای بزرگ را از نظر خبری پوشش دهیم. تقریبا هر شب هم در برنامه قرعهكشی داشتیم و حدود 6000 پیامك هم در هر قسمت به دست ما میرسید؛ اتفاقی كه كسانی كه برنامهسازی تلویزیونی داشتند هم میدانند كه ساده نیست و با آمار همان برنامهها قابل رقابت است. بعضی وقتها به 60هزار بیننده آنلاین میرسیدیم.
به گفته صیادی، خیلی از هیاتها و چهرههای شاخص از این برنامه تقدیر كردند و این نشان میدهد كه جای چنین برنامهای واقعا خالی بود. او همچنین بیان كرد: تصمیم ما این است كه این طرح استمرار داشته باشد و به شكل هفتگی بتوانیم مجلهای را هر هفته اجرا كنیم.
سیدمهدی میرداماد، مرتضی طاهری، عباس غزالی، محمدرضا طالقانی، انوش معظمی، شهاب مرادی و ... برخی از چهرههایی هستند كه در این برنامه به شكل تلفنی یا حضوری شركت كردند.
هیاتها روی خط
تعامل با هیاتها هم اتفاق دیگری بود كه عقیقیها آن را رقم زدند. موضوعی كه صیادی دربارهاش گفت: با توجه به موضوع كرونا بسیاری نمیتوانستند در هیاتها شركت كنند و تمایل داشتند آنلاین مجالس را دنبال كنند. جلساتی با مجموعه روبیكا و همراهاول داشتیم و قرار شد هیاتها از طریق عقیق وارد پیامرسان روبیكا شوند و با اینترنت رایگان همراهاول مردم بتوانند هیاتها را دنبال كنند. البته این موضوع دقیقه 90 هماهنگ شد و تمام تلاشمان را كردیم كه این اتفاق به بهترین شكل انجام شود كه به لطف اهلبیت(ع) این اتفاق افتاد. حدود 1500 هیات بعد از فراخوان عقیق ثبتنام كردند و ما برایشان فرم فرستادیم. استان، هیات و ساعت را به ما اعلام كردند و در پیامرسان روبیكا كانالهایشان را ساختند. از لحاظ فنی با مجموعه روبیكا تعامل برقرار كردند و اینترنت كانالهای هیاتها در ارسال و دریافت تصویر رایگان شد. از همان شب اول محرم رایزنی با هیاتهای پرجمعیت و شاخص كه مداحان و منبریهای معروف دارند و مردم علاقهمند هستند برنامههایشان را دنبال كنند، صورت گرفت تا كانالهایشان را بسازند. كانالهای حدود 100 هیات شاخص در سراسر كشور ساخته و زیرساختهای پخش زنده مراسمشان فراهم شد؛ اگر هم خودشان زیرساخت داشتند ارتباط فنیاش صورت پذیرفت تا بتوانند به شكل زنده برنامههایشان را پخش كنند.
استقبال پرشور
او درباره استقبال از این طرح بیان کرد: آماری که در این حوزه بهدست آمد، واقعا جذاب بود. آمار تا شب عاشورا مدام بالاتر رفت و تقریبا هر شب بین یک میلیون تا یک میلیون و 800 هزار نفر به صورت زنده از طریق روبیکا، بیننده هیاتها بودند. آماری که درآوردیم حدود 15میلیون نفر در این 10 شب به شکل زنده هیاتها را دنبال کردند. همچنین هیاتهای کوچک و محلی پخش زنده و بینندگان محلی خود را داشتند. ویدئوی هیاتها بعد از پخش در کانالها باقی میماند و دوباره امکان بازدید داشت و تقریبا چنین آماری هم بعد از پخش زنده داشتیم. یعنی مجموع بازدید از ویدئوی آنلاین هیاتها با احتساب کسانی که 24ساعت بعدش هم دیدند حدود 30میلیون نمایش شد که واقعا آمار جذابی است و امکان دارد در نگاه اول برای خیلیها باورپذیر نباشد، اما این رقم نشان میدهد چقدر میل، شوق و ذوق برای دنبال کردن هیاتها وجود دارد. کانالهای هیاتها در این ایام حدود پنجمیلیون عضو گرفت که این هم خودش آمار قابلقبولی است. با توجه به بازخوردهایی که در این ایام داشتیم تصمیم گرفتیم با تعاملی که با روبیکا، عقیق و همراهاول صورت گرفت، موضوع پخش زنده هیاتها را از طریق پیامرسان داخلی روبیکا دنبال کنیم. واقعیت این هیات یک رویداد بزرگ اجتماعی است و در طول سال هزاران و میلیونها نفر کاربر دارد. ما در مجموعه عقیق دغدغهمان این است که هیات یک موضوع تاریخ مصرفدار برای 10روز محرم نیست. ایام زیادی را در طول سال مثل محرم، صفر، ماه مبارک رمضان، ایام فاطمیه، عید غدیر و... که در آن هیاتها بسیار فعالند، یعنی حدود شش ماه سال و شش ماه دیگر هم هیاتهای هفتگی داریم. در واقع چراغ هیات امامحسین (ع) در طول سال روشن بوده و انشاءا... روشن خواهد ماند. با این نگاه برنامهریزی میکنیم که به امید خدا پخشزنده را در طول سال ادامه دهیم.
مدیر مسؤول عقیق افزود: البته به هر حال نقطهضعفهایی هم بوده است که باید برطرف کنیم. قطعا برای مناسبتهای بعدی که این کار را ادامه میدهیم باتوجه به بازخوردهایی که از هیاتها گرفتیم میتوانیم با قدرت بیشتری آن را پیش ببریم. بهزودی یک پنل برای هیاتها در نظر خواهیم گرفت که از طریق آن ثبتنام کنند. بعد برنامهریزی کنند چه ساعتی قرار است لایوشان پخش شود و از راه همان پنل بتوانند به مخاطبان خود پیامک دهند و زمان را اطلاعرسانی کنند.
رادیویی متفاوت
صیادی درباره نرمافزار رادیو عقیق هم گفت: نرمافزار رادیو عقیق، دومین محرم را تجربه میکرد. پارسال، اول محرم از آن رونمایی کردیم و چالشهایی داشت که خدا را شکر امسال با توجه فنی به زیرساختهای رادیو عقیق، اپ رادیو عقیق توانست به درستی تست شود و موفق بود. در حوزه موسیقی، اپهای مشابه زیاد داریم که هر کس متناسب با حال خود میتواند موسیقی مورد نظرش را انتخاب کند. چنین چیزی در حوزه مداحی نداشتیم و نقطهضعف بزرگی بود. مثلا کسی دلش تنگ امامرضا(ع)، کربلا و... است یا موقع سفر در ماشین دلش میخواهد مداحی گوش کند، رادیو عقیق با این نگاه طراحی شد که محتوای تولیدی در هیاتها را با بستهبندی جذاب به مخاطب ارائه کنیم. محرم امسال حدود دومیلیون مراجعهکننده در رادیو عقیق داشتیم و بیش از 5000 فایل صوتی از دهه اول محرم، در رادیو عقیق بارگذاری شد و این جریان به شکلی پیش رفت که اغلب هیاتها فایلهای صوتیشان را به ما ارائه میدادند تا مرجعی برای علاقهمندان باشد. ما در رادیو عقیق، قسمتی با عنوان حس و حال داریم و با توجه به حال هر کسی به او پیشنهادی برای گوش دادن به مداحی میدهیم.
اهدای یک حس خوب
پویش مشترک با سازمان اوقاف در اهدای کتیبههای خانگی محرم به مردم هم بخش دیگری بود که این مرکز به سراغ آن رفت. صیادی میگوید: این تصمیم بر مبنای آن که امسال هر خانه یک حسینیه بود، شکل گرفت. در کنار اینها دو هشتگ هیات_تعطیل_نیست و نمیشود هم مواردی بودند که با بازخوردهای جالبی از سوی مردم همراه شدند. در آخر هم صحبت از بحث مالی و زیرساختهای این ماجرا شد؛ موضوعی که صیادی در پاسخ به آن گفت: ما وابستگی سازمانی به ارگانی نداریم و بخشی از آن کمک مردم است یا گاهی از سوی برخی مراکز هزینههایی برای این برنامهها میشود با همه اینها ما به دنبال آن هستیم تا با تبلیغات رسانهای که انجام میدهیم چرخ این ماجرا را هم خودمان بچرخانیم.
در اینستاگرام و دیگر اپلیكیشنها تا حسینیه تلویزیون ایران كه مراسم عزاداری با رعایت كلیه پروتكلهای بهداشتی را از شبكههای سیما پخش کرد. از حضور مداحان در فضای باز و خیابانهای شهر تا افراشتن بیرق عزا بر سردر خانهها ... نكته جالب اما استقبال پرشور مردم از هیاتهای مذهبی به صورت مجازی بود. اتفاقی كه شاید پیشبینیاش كمی سخت بود و كمتر كسی انتظار این استقبال را داشت. این همان عشق تمامنشدنی مردم به امامی است كه كه هرچند امسال نتواستند به عشق او كنار هم جمع شوند اما؛ رحمتا... الواسعه است حسین (ع)...
از اپراتورها شروع شد
همزمان با شروع محرم، اپراتورهای تلفن همراه كشور همراهی خود را به شكلی متفاوت اعلام كردند. این اپراتورها اعلام كردند كه هیاتهای مذهبی میتوانند برنامههایشان را با اینترنت رایگان پخش زنده كنند. همچنین پیامرسان «روبیكا» امكان ویژهای برای هیاتهای مذهبی سراسر كشور ایجاد کرده و برگزاری مراسم عزاداری را در دوران محدودیتهای ناشی از شیوع ویروس كرونا، تسهیل كرده است. هیاتهای سراسر كشور در این مدت
با ایجاد كانال در پیامرسان روبیكا و عضویت در صفحه اختصاصی «عقیق»، از امكان پخش زنده با اینترنت رایگان و تسهیلات اطلاعرسانی این برنامه بهرهمند شدند. شرایط درنظر گرفتهشده به شكلی بود كه هزینه اینترنت طرف ارسالكننده و دریافتكننده در تمامی اپراتورها، رایگان بود و چنانچه هیاتها امكان فنی استفاده از دوربین و تجهیزات پخش زنده را نداشته باشند، میتوانستند با تلفن همراه از این امكان بهرهمند شوند.
حسینیههای مجازی
مراسم عزاداری ماه محرم، از دیرباز برای مردم ایران با اهمیت بوده و هرسال پرشورتر از سال قبل برگزار شده است، امسال اما ماجرا فرق داشت. با این حال با وجود كرونا هیئات تعطیل نشد. آماری كه از بازدید در دو شب اول و دوم پخش زنده هیأتهای مذهبی محرم فقط در اپلیكیشن روبیكا داریم، شاهد استقبال گسترده مردم از برگزاری هیأتهای مذهبی در فضای مجازی است.
در اولین شب پخش زنده برنامه هیأتهای مذهبی در اپلیكشین روبیكا ركورد 460 هزار مشاهده و 125 هزار همزمانی فقط برای مراسم برنامه زنده حسینیه مجازی ریحانهالحسین با مداحسی سید مجید بنیفاطمه ثبت شد. در دومین شب نیز 137 هزار مشاهده و بیش از یک میلیون همزمانی برای مراسم عزاداری سید و سالار شهیدان ثبت شده است. این آمار نشان میدهد شور و شعور حسینی در حسینههای مجازی هم برپا بود.
#هیات_تعطیل_نیست
اسفند سال 98، غلامرضا سازگار، شاعر و مداح پیشكسوت اهل بیت(ع) با صدور پیامی خطاب به مداحان اهل بیت(ع) و عموم مردم بر تشكیل مجالس روضه خانگی و بیان ذكر نام اهل بیت در منازل تأكید كرد تا یاد و ذكر اباعبدا... الحسین(ع) قطع نشود. بعد از این پیام بسیاری از هیاتهای مذهبی كشور تصمیم به جایی گرفتند. ایدهای كه برخی از هیاتهای مذهبی این روزها دنبال میكنند، استفاده از بستر فضای مجازی برای برگزاری مجالس اهل بیت(ع) است. مؤسسه عقیق هم در سایت و هم در صفحه اینستاگرام با راهاندازی پویشی تحت عنوان «قرار عاشقی در هیات مجازی» اقدام به پخش زنده مداحی جمعی از مداحان اهل بیت(ع) در صفحه اینستاگرام كرد. اما این اتفاق محدود به شهر خاصی نبود. چندین هیات از شهرهای زنجان، یزد، تبریز، ارومیه و... اعلام كردند كه جهت حفظ سلامت مردم، مراسم هیات را به صورت مجازی برگزار کردند.
لایوهای اینستاگرامی
استاد حسین انصاریان: دیگر اتفاق پرمخاطب مجازی، صفحه حجتالاسلام حسین انصاریان است. صفحه مجازی او در اینستاگرام تا قبل از دهه اول محرم بیشتر شامل عكس و متنهایی از توصیههای اخلاقی بود كه او در سخنرانیهایش گفته بود. با آغاز ماه محرم اما صفحه او حسابی فعال شد. استاد انصاریان روزانه دو نوبت پخش زنده برای مخاطبانش داشت. صبحها ساعت 7 و 15 دقیقه او در ورزشگاه آیتا... سعیدی تهران روی منبر رفت و بعد هم مداحان اهلبیت (ع) از جمله نریمان پناهی و سید مهدیحسینی، نوحهخوانی كردند. این برنامه حدود یك ساعت طول كشید و قبل از سخنرانی، زیارت عاشورا تلاوت شد اما نكته جالب اینجاست كه نه فقط سخنرانی بلكه تمام مراسم از طریق صفحه اینستاگرامی ایشان، پخش شد. این پخش زنده، بیش از 20 هزار نفر دنبالكننده داشت. همچنین حجتالاسلام انصاریان هر شب یك لایو اختصاصی هم برای مخاطبان اینستاگرامش دارد. هرشب ساعت 10 او در حسینیه حضرت اباالفضل (ع) در تهرانپارس روی منبر مینشیند كه بدون حضور جمعیت و فقط به صورت مجازی برگزار میشود. لایوهای اختصاصی البته در صفحه ذخیره نمیشدند و فقط تا 24 ساعت روی استوری صفحه اینستاگرامی ماندند.
حاج مهدی رسولی: نام مهدی رسولی نام شناختهشدهای برای زنجانیهاست و دهه اول محرم امسال در گلزار بهشت حضرت زهرا(س) برای برگزاری مجلس عزاداری حاضر شده است.
مراسم كامل این جلسه عزاداری در صفحه این هیات و آپارات به صورت زنده برای مخاطبان پخش شد. همچنین در صفحه شخصی مهدی رسولی، هر شب گزیدههایی از مداحیاش به صورت استوری و پست، منتشر شد كه بین 15 تا 20 هزار دنبالكننده داشت.
استاد محمدجواد نظافت: حجتالاسلام محمدجواد نظافت، روحانی است كه با تسلطشان بر قرآن و نهجالبلاغه، جوانان مشهدی را شیفته خود كرده است. تا چندوقت قبل صفحه اینستاگرامی مدیر حوزه علمیه حضرت مهدی(عج) را بیشتر ویدئوهای موضوعی كوتاه شكل میداد. استاد حوزه و دانشگاه حالا بهتازگی فعالتر از قبل شده است و بخشی از جلسات سخنرانیهایش را در اینستاگرام منتشر میكند. ایشان از ابتدای ماه محرم در هیات لبیك مشهد روی منبر رفت و سخنرانیهایشان به صورت لایو اینستاگرامی پخش شد. پخشهای زنده اینستاگرامی اما روی صفحه ذخیره نشدند و فقط 24 ساعت روی استوری ماندند. سخنرانی استاد نظافت حول موضوعات مختلفی بود. مثلا استاد در شب چهارم سخنرانی خود درباره «حقوق مسؤولان بر مردم و حقوق مردم بر مسؤولان» صحبت كرد.
چطور ببینیم؟
سخنرانان و مداحان اهل بیت كه در بالا نامشان آورده شد، همگی در صفحه شخصی یا صفحه رسمی هیاتشان برنامههای مجازی داشتند. اما اگر میخواهید دست به انتخاب بزنید، نام این چند صفحه را به یاد داشته باشید.
عقیق، رادیو عقیق، هیات آنلاین، فیلیمو، حسینیه آخرین خبر، روبیكا و... این صفحات علاوهبر صفحه اینستاگرامیشان، سایت، اپلیكیشن و سرویس صوت دارند كه میتوانید برنامههای مختلف و متنوعی را از آنها انتخاب كنید و ببینید. برای مثال فیلیمو، با اضافه كردن یك بخش كه عنوانش «به وقت محرم» است، محتوای زیادی از جمله سخنرانی، مداحی، فیلم و مستندهای مرتبط با حال و هوای این روزها را در اختیار مخاطبانش قرار داده است.
میزان استقبال از مجموعه عزاداریهای مجازی روبیکا و عقیق
حدود
60هزار
بیننده به صورت آنلاین برنامه بابالقبله را مشاهده کردند
حدود
6000
پیامک از مخاطبان در هر قسمت بابالقبله دریافت شد
1500
هیات در فراخوان پخشزنده هیاتها ثبتنام کردند
100
هیات شاخص و پرجمعیت کانالشان را در روبیکا ساختند
حدود
یکمیلیون و 800 نفر هر شب بهصورت زنده بیننده هیاتها بودند
حدود
15میلیون نفر در این 10شب بهصورت زنده هیاتها را دنبال کردند
حدود
30میلیون در مجموعه بیننده هیاتها به صورت زنده یا لایوهای ذخیره شده بودند
حدود
5میلیون عضو کانال هیاتها در پیامرسان روبیکا در ایام محرم شدند
حدود
2میلیون مراجعهکننده رادیو عقیق در محرم امسال بودند
بیش از
5000 فایل صوتی از اول محرم در رادیو عقیق بارگذاری شد
-
ترفندهای شاخهای اینستاگرامی
-
به آرزوی دوران کودکیام رسیدم
-
رفتار ملت، محرم امسال را ماندگار کرد
-
راز عبور از بحران كمبود ونتیلاتور
-
سند خزنده
-
نشستن به خاک سیاه صحنه!
-
نظارت در میدان
-
به تهمتها علیـــه خـــود، اعتنـــــا نمیکــــــرد
-
تحریم دارویی غرب جان لبنانیها را تهدید میکند
-
اراذل پایتخت چگونه غلاف کردند؟
-
زنــــــده بـــا حسین علیهالسلام
-
نیاز آموزش و پرورش به تحولات بنیادین
-
نظارت میدانی با عبور از نگاه کلیشهای
-
سرمشق، خطر 2030
-
دغدغههایی که در لبنان پابرجاست