تهران در آستانه تعطیلی دو هفته‌ای

امروز در ستاد ملی مقابله با کرونا درباره تعطیلی پایتخت تصمیم‌گیری می‌شود

تهران در آستانه تعطیلی دو هفته‌ای

تعارف نداریم که حالا نزدیک به 9 ماه است تهران در آستانه تعطیلی قرار دارد و هنوز تعطیل نشده است. در تمام این مدت نهادهای مختلف توپ مخالفت با تعطیلی پایتخت را به زمین یکدیگر می‌اندازند. در تازه‌ترین این اتفاقات، استاندار تهران گفته است با موضوع تعطیلی دو هفته‌ای تهران موافق است، اما ستاد ملی کرونا باید در این مورد تصمیم بگیرد. با این حساب شورای شهر تهران، وزارت بهداشت و درمان، ستاد کرونای تهران، رئیس‌جمهوری و البته استاندار تهران موافق تعطیلی هستند، سوال اینجاست که پس ستاد ملی مقابله با کرونا شامل چه کسانی است که باید تصمیمی جز این بگیرد؟ امروز اما در این ستاد درباره تعطیلی کامل تهران تصمیم‌گیری می‌شود، از قرار و آن طور که نادر توکلی، معاون درمان ستاد مقابله با کرونا در شهر تهران به جام‌جم می‌گوید احتمال تعطیلی کامل تهران 90 درصد است. او در ادامه جزئیات دیگری را در رابطه با شرایط و چگونگی اجرای این تصمیم با ما در میان می‌گذارد. اما همچنان ابهاماتی در این رابطه وجود دارد، ابهاماتی نظیر نبود محدودیت سفر طی تعطیلی تهران که برخی باور دارند به مفهوم رونق دوباره سفرها به شهرهای شمالی و گسترش اپیدمی در این شهرها خواهد بود. اصناف و مشاغل هم با توجه به وضعیت نابسامان اقتصادی همچنان مخالف این تصمیم هستند، توجیه آنها بیشتر معطوف به کارگران روزمزدی است که با توجه به تصمیم امروز ستاد ملی مقابله با کرونا دو هفته بیکار خواهند ماند، چرا که ستاد ملی مقابله با کرونا پیرو تعطیلی تهران، قصد حمایت از این قشر را ندارد.

تعطیلی کامل تهران چه شکلی است؟
در صورت تصویب تعطیلی تهران در جلسه امروز این تعطیلی به صورت کامل خواهد بود و شهر به اصطلاح «قفل» خواهد شد. منظور از قفل‌شدن پایتخت یا همان «لاک داون» این است که فقط ارگان‌های امدادی و خدماتی ویژه اجازه فعالیت دارند؛ در نتیجه همه کارمندان و کارگران تعطیل می‌شوند و فقط مشاغل گروه یک مانند اورژانس، آتش‌نشانی، بیمارستان‌ها، فروشگاه‌های مایحتاج  عمومی و مواد غذایی مردم می‌توانند فعالیت داشته باشند. البته در این رابطه هنوز ابهاماتی هم وجود دارد که درباره آن تصمیم‌گیری نشده است. به عنوان مثال در روزهای قفل‌شدن تهران آیا محدودیت سفرها هم بازمی‌گردد یا نه؟ آن طور که از اظهارنظرهای موجود می‌توان متوجه شد این تعطیلی شامل محدودیت‌های شهری یا همان منع رفت و آمد در شهر نیست، هر چند در رابطه با اعلام جزئیات آن باید کمی صبر کرد.



اصناف؛ مخالفان اصلی تعطیلی
نادر توکلی، معاون درمان ستاد مقابله با کرونا در شهر تهران به جام‌جم می‌گوید در رابطه با تعطیلی کامل تهران فقط یک امضای نهایی مانده است. بر اساس این گفته باید تعطیلی دو هفته‌ای تهران را قطعی بدانیم. در همه این مدتی که حرف از تعطیلی بود و تصمیمی گرفته نمی‌شد، اما اتفاقاتی در جریان بود. در این راستا به نقل از معاون درمان ستاد ملی مقابله با  کرونای تهران باید نهادهایی قانع می‌شدند؛ دادستانی، شهرداری تهران، استانداری و البته اتاق اصناف. توکلی می‌افزاید: «چالش اصلی در اقناع این نهادها بیشتر معطوف به اصناف بود، چرا که یکی از چالش‌های مهم در تعطیلی کامل تهران پیامدهای اقتصادی آن برای اصناف و مشاغل است و حالا هم در رابطه با تعطیلی کامل تهران فقط بحث اصناف مانده است. دلیل مخالفت اصناف با تعطیلی تهران هم برای هر شهروندی روشن است، چرا که شرایط اقتصادی کسب و کارها و مردم چنان ناپایدار شده که تعطیلی دوهفته‌ای برای کرونا ممکن نیست. همین چند ماه پیش بود که رئیس اتحادیه رستوران‌داران تهران اعلام کرد نزدیک به 25 درصد از اعضای این صنف مجبور به تغییر شغل شده‌اند. این وضعیت در رابطه با دیگر مشاغل هم صدق می‌کند و پیامدهای ناشی از زیان‌های اقتصادی دلیل اصلی مخالفت اصناف با تعطیلی تهران است. دولت هم رغبت زیادی به این مساله ندارد. به نظر می‌رسد دولت به دلیل وضعیت اقتصادی و ناتوانی در تامین هزینه تعطیلی تهران با این پیشنهاد مخالف باشد. چنانچه پیش از این در ششم آبان ، سیماسادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت و درمان در پاسخ به سوالی درباره پیشنهاد رئیس شورای شهر تهران برای تعطیلی دو هفته‌ای تهران گفته بود: «این‌که بخواهیم در این شرایط همه مشاغل را تعطیل کنیم، با توجه به مشکلات اقتصادی ممکن است عملیاتی نباشد و فشار زیادی به مردم وارد شود.»



بسته حمایتی در کار نیست!
شرایط قفل‌شدن کامل تهران تا 90 درصد پیشرفت داشته و به نظر می‌رسد قطعی است. تنها مخالفت‌ها در رابطه با این تصمیم مربوط به مسائل اقتصادی است. نادر توکلی معتقد است این نگرانی‌ها محدود به ایران نیست و این چالش را دیگر کشورها هم در رابطه با قرنطینه کامل یک شهر دارند. او به ما می‌گوید: « باید به سمتی برویم که با کمترین زیان اقتصادی بتوانیم بیشترین بهره‌وری را داشته باشیم. در این میان اتاق اصناف، کارفرماها و سازمان تامین اجتماعی هم باید طی 14 روز بیشترین همکاری را با افراد داشته باشند. قاعدتا دولت هم باید به سمتی برود که به کارگران روزمزد کمک هزینه بدهد هر چند هنوز در این رابطه در جلسات ستاد تصمیمی گرفته نشده است.» در اجرای طرح محدودیت مشاغل گروه دوم از ساعت 18 به بعد هم که حالا چند روزی است اجرا می‌شود همین نگرانی‌ها وجود داشت. در این بین گزارشی از رعایت‌نشدن تعطیلی فعالیت اصناف پس از ساعت ۱۸ در تلویزیون پخش شد که در آن صاحبان مغازه‌ها نگرانی از چک‌هایشان را دلیل تعطیل‌نکردن ذکر می‌کردند. در این گزارش که ایرج حریرچی هم حضور داشت و تعدادی از صاحبان مغازه‌ها به او گفتند که باید مالیات، عوارض شهرداری و حقوق کارگران را پرداخت کنند، اما از ما حمایت مالی نمی‌شود. حالا اما نه محدودیت که این اصناف شاهد تعطیلی کامل شهر تهران هستند با علم به این‌که از حمایت دولت خبری نخواهد بود.



بعد از تعطیلی چه اتفاقی می‌افتد؟
پیش از این هم بسیاری از کارشناسان گفته بودند که سطح انتظار عموم را نباید از تعطیلی تهران بالا برد. آنها معتقد بودند تاخیر در تصمیم به تعطیلی طوری است که حالا شهروندان با تعطیلی تهران در انتظار یک معجزه‌اند. حمدی سوری، اپیدمیولوژیست به جام‌جم می‌گوید: نکته مهم برنامه‌ای است که باید طی این تعطیلی داشته باشیم که به نظر می‌رسد نداریم. مسعود یونسیان هم به جام‌جم می‌گوید: تعطیلی تهران در شرایطی می‌تواند موثر باشد که همراه با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و تغییر رفتار شهروندان باشد. توکلی، معاون درمان ستاد مقابله با کرونا در شهر تهران هم می‌گوید بعد از 14 روز تعطیلی کامل تهران نباید انتظار اتفاق خارق‌العاده‌ای داشته باشیم و در این مدت تنها کمکی به کادر درمان کرده‌ایم که توانش را بازیابی کند تا ما هم پیرو آن تصمیمات دیگری بگیریم.
 اما انتظار ستاد ملی مقابله با کرونا از تعطیلی تهران چیست؟ چه برنامه‌ای برای این مدت دارد؟ معاون درمان ستاد ملی مقابله با کرونای تهران معتقد است از آنجا که تاثیرات این تعطیلی کامل را باید دو هفته بعد از آن در آمار و بررسی‌ها ببینیم، تصمیمات را هم بر اساس شرایط دو هفته بعد از تعطیلی کامل بگیریم. او می‌گوید: در حال حاضر آمار بستری‌های تهران بالای 6000نفر است و با تعطیلی کامل تهران انتظار داریم این آمار به زیر 4000نفر برسد تا بتوانیم خدمت رسانی بهتری داشته باشیم. 




نیرو کم است، امکانات کافی
وقتی از تاب‌آوری کادر درمان حرف می‌زنیم، همواره صحبت از خستگی مفرط آنها می‌شود، اما در این میان اتفاقی هم در حال رخ دادن است که هشدارهای جدی به همراه دارد. تصمیم به مهاجرت تعداد بسیاری از پرستاران طی این 9 ماه و البته گرفتاری کادر درمان به واسطه ابتلا به کرونا باعث شده همان فضای فرسایشی و خسته‌کننده برای کادر درمان شرایط سخت‌تری را پیش آورد. آن‌طور که نادر توکلی می‌گوید در حال حاضر
 17 تا 20درصد کادر درمان در مرخصی استعلاجی به سر می‌برند، چون درگیر شده‌اند. یعنی در یک ضریب معمولی و در یک حالت عادی ما تا 20درصد کمبود نیرو داریم. همین کمبود باعث فشار مضاعف به کادر درمان می‌شود آن هم در شرایطی که خیلی هم عادی نیست. اما از نظر تجهیزات و دارو و لوازم حفاظتی بیمارستان‌های ما با مشکل چندانی روبه‌رو نیستند.
هر چند معاون درمان ستاد ملی مقابله با کرونای تهران می‌گوید دارو و لوازم به اندازه کافی هست اما حالا ذخیره خونی بسیاری از بیمارستان‌های تهران به پایان رسیده و به واسطه آن بسیاری از عمل‌های جراحی لغو شده است. آمار بالای جرح در تصادفات، نیاز به جراحی‌های اورژانسی و سرعت رشد تعداد بیماران سرطانی باعث می‌شود نیاز به انتقال خون در کشور احساس شود، اما با توجه به روند شیوع کرونا، مردم کمتر به مراکز انتقال خون مراجعه می‌کنند. دیروز مسلمی معاون سازمان انتقال خون تهران هم اعلام کرده است؛ هر چند که در حالت بحران نیستیم، اما ذخایر ما رو به کاهش است.


همه‌جای تهران آلوده است
تعطیلی وقتی موثر است که در کنار آن رفتار شهروندان هم تغییر یابد. مسؤولان همچنان می‌گویند در رابطه با تعطیلی تهران از مردم انتظار همکاری دارند. به باور آنها وقتی چنین تصمیمی می‌تواند موثر باشد که رفتارهای اجتماعی شهروندان در موازات تصمیم‌های ستاد ملی قرار بگیرد تا بتوان تاثیر این تصمیمات را در آمار ابتلا و مرگ و میرها دید و کمی از فشار روی دوش کادر درمان کاست. اما شرایط کنونی حداقل در تهران به طوری است که همه جای تهران آلوده است. معاون درمان ستاد کرونای تهران می‌گوید: «ما تخمین دقیقی از میزان آلودگی در سطح تهران نداریم و باور داریم که شدت آلودگی در کل سطح شهر تهران بسیار بالاست و همه جای شهر آلوده است. وضعیت به طوری است که باید این پروتکل‌های بهداشتی در سطح افراد خانواده هم اجرا کنیم. این وضعیت و نگرانی پیش از این در سطح جامعه و محیط‌های اداری حس می‌شد، اما میزان و شدت آلودگی حالا به اندازه‌ای است که همان نگرانی‌ها به سطح افراد یک خانواده رسیده است.»



 ناوگان حمل‌ونقل و دوره پساتعطیلی
بر اساس جزئیات تعطیلی دو هفته‌ای تهران گروه مشاغل دو، سه و چهار به طور کامل تعطیل خواهد شد و تنها گروه شغلی یک شامل مشاغل امدادی و خدماتی اجازه فعالیت دارند. در این میان اما محدودیتی در فعالیت ناوگان حمل‌ونقل عمومی و تاکسیرانی ایجاد نشده است. هر چند معاون درمان ستاد ملی  مقابله با کرونای تهران معتقد است فعالیت این ناوگان معمولا بر اساس نیاز است و وقتی با توجه به قفل شدن تهران فعالیتی صورت نگیرد طبیعتا فعالیت تاکسیرانی و ناوگان حمل و نقل شهری هم پایین خواهد آمد.
بر اساس گفته‌های او کادر درمان و بیمارستان‌ها ممنوع‌المرخصی شده‌اند. حتی دورکاری 50 درصدی کارمندان دولتی هم شامل بیمارستان‌ها و مشاغل گروه یک که شامل مشاغل خدماتی و امدادی است نمی‌شود و در طول مدت تعطیلی دو هفته‌ای تهران نظارت بر فعالیت این گروه از مشاغل تشدید خواهد شد.
پس از تعطیلی کامل تهران هم باید در انتظار بازگشایی گام به گام مشاغل باشیم. نادر توکلی می‌گوید:« ما یک دوره پساتعطیلی هم خواهیم داشت که پروتکل‌های ویژه خودش را دارد. به این مفهوم که بعد از اتمام تعطیلی کامل دو هفته‌ای در تهران نمی‌توانیم به یکباره همه چیز را برگردانیم و باید این محدودیت‌های اعمال شده مرحله به مرحله صورت بگیرد.» به گفته او در طول دو هفته تعطیلی در رابطه با شیوه و چگونگی بازگشایی‌های مرحله به مرحله تصمیم‌گیری می‌شود.


واکسن ایرانی، خیلی دور خیلی نزدیک
تصمیم به تعطیلی کامل تهران در حالی صورت می‌گیرد که آمار ابتلا و مرگ و میرها در ایران به شدت رو به افزایش است. تعداد کشته‌های روزانه در حالی نزدیک به 500 نفر در روز می‌شود که نزدیک به نیمی از این آمار مربوط به تهران است. در این بین اما خبر انتشار کشف واکسن کرونای شرکت فایزر موجی از امیدواری را هم به همراه داشته است. هر چند بسیاری معتقدند در بهترین حالت ممکن نزدیک به یک‌سال زمان نیاز است تا دست ما به این واکسن برسد. هر چند دیروز کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو در توییتی از قرار گرفتن پنج واکسن ایرانی در فهرست کاندیداهای واکسن کووید-۱۹ سازمان جهانی بهداشت هم خبر داده بود. در کنار آن رضا ملک‌زاده، معاون فناوری و تحقیقات وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم از نزدیک شدن ایران به موفقیت کشف و ساخت واکسن کرونا خبر داده است و «مصطفی قانعی» دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی ریاست جمهوری و عضو کمیته واکسن کرونا به ایلنا گفته است قرار است اردیبهشت ماه سال آینده، تزریق انسانی واکسن ایرانی کرونا را در فاز ۳ شروع کنیم و فاز یک و دو را نیز احتمالا قبل از پایان امسال اگر مشکلی پیش نیاید، شروع خواهیم کرد.