تلویزیون در ایام شیوع کرونا با چه برنامههایی، آگاهی عمومی را درباره این بیماری افزایش داد؟
کارنامه تلویزیون در روزگار کرونا
تلویزیون در روزهای کرونا به معنی واقعی کلمه یکی از مهمترین پشتیبانهای وزارت بهداشت و کادر درمان بود. دیگر حتی مخالفان رسانه ملی نیز نمیتوانند انکار کنند تلویزیون در این چند ماهی که از آغاز کرونا میگذرد، با تمام ظرفیتهایی که در اختیار داشته سعی کرده تا هم در حوزه اطلاع رسانی و پیشگیری برای شیوع بیشتر بیماری کرونا و هم در زمینه آموزشهای لازم جهت مراقبت و نگهداری از بیماران کرونایی فعال باشد. حتی در روزهایی که خبرهای متعددی در ارتباط با درخواست اهالی سینما برای توقف برنامههای تلویزیونی در رسانهها مطرح میشد، تلویزیون سعی کرد با تولید برنامههای متنوع هم در زمینه سرگرمسازی مردم در این شرایط سخت خانهنشینی کار کند و هم کوشید با ساخت برنامههایی در قالب خبری، پزشکی و حتی نمایشی سطح آگاهی جامعه را در ارتباط با این مهمان ناخوانده بالا ببرد.
در میان همه برنامههای پزشکی و سلامتمحور تلویزیون «طبیب» شبکه سه قطعاً یکی از پرمخاطبترین این برنامههاست که چه در دوره پیش از شیوع کرونا و چه در زمان شیوع این بیماری همیشه مورد توجه مخاطبان بوده و هست. طبیب که برنامهای با رویکرد توجه به طب ایرانی است در هر قسمت سعی کرد در کنار بررسی موضوعات همیشگیاش در حوزه سلامت که از بیماریهای مرتبط با قلب و کلیه و کبد گرفته تا بیماریهای شایع مثل فشار خون و پوکی استخوان را در برمیگرفت، به مساله کرونا نیز به شکل مفصلی بپردازد.
در هر قسمت از این برنامه علاوه بر ارائه جزئیاتی پیرامون آخرین یافتهها در مورد کرونا، یکی از متخصصان مرتبط با بیماریهای عفونی یا ریوی نیز حضور پیدا کردند و توضیحاتی در ارتباط با بیماری کرونا دادند. جالب اینکه این موضوع صرفاً محدود به متخصصان این حوزهها نشد و مثلا در یکی از قسمتها با حضور یک متخصص گوش و حلق و بینی، موضوع کرونا و اثرات آن بر شنوایی و بویایی را بررسی کرد و در قسمت دیگر نیز با حضور رئیس اورژانس کشور موضوع کرونا و موارد اورژانسی را مورد بررسی قرار داد. تأثیر کرونا بر کبد و کلیه از دیگر قسمتهای این برنامه بود که در این مدت روی آنتن شبکه سه سیما رفت. البته این فعالیتها گاهی با حاشیههایی نیز همراه شد، از جمله در یکی از قسمتهای برنامه طبیب، توصیههایی در زمینه استفاده از داروهای گیاهی و سنتی صورت گرفت که به اشتباه در فضای مجازی از آن به عنوان داروی ضدکرونا یاد شد و حاشیههایی را برای این برنامه به وجود آورد؛ با این همه باز هم طبیب آنقدر به شکل حرفهای به مساله کرونا پرداخت که در زمره پرمخاطبترین برنامههای حوزه سلامت تلویزیون قرار بگیرد.
کرونا از زاویه دید خانوادهها
اما کرونا که فقط محدود به مسائل جسمی و بیماری نمیشود؛ مسائل روحی و خانوادگی نیز در این میان حائز اهمیت است. «نبض دو» که از جمله برنامههای شبکه دوم سیماست، در این مدت سعی کرد تا از زاویهای متفاوت به مساله کرونا بپردازد. این برنامه نیز همچون «طبیب» شبکه دوم سیما برنامهای در حوزه سلامت است که با شروع کرونا سعی کرد تا در کنار بررسی انواع بیماریها به روال همیشگی این برنامه، به مساله کرونا نیز از زاویهای متفاوت بپردازند.
بارداری و ویروس کرونا، مشکلات کرونا در خانواده، وسواس و کرونا از جمله موضوعاتی بودند که در کنار مسائلی مثل پیشگیری از کرونا و نکاتی پیرامون تست کرونا در این برنامه مطرح شدند. موضوعاتی که سعی شد تا در هر قسمت با حضور یک کارشناس و البته بخش هایی متنوع در پیش چشم مخاطب قرار بگیرد. این برنامه که کاری است از گروه اجتماعی، فرهنگی شبکه دوم سیما، با هدف ارائه سبک زندگی سالم مبتنی بر آموزههای دینی و سنتهای فرهنگی همچنین گسترش فرهنگ سلامت، کار و قانون مداری، مراقبتی و بهداشتی راهاندازی شده و به موازات پرداختن به مساله کرونا و پیامدهای روحی و جسمی آن، به بررسی سایر بیماریها نیز میپردازد تا یک مجله علمی- پزشکی کامل را روانه آنتن کند.
همراه با خبر روی خط کرونا
یکی از اتفاقات ویژه در دوران کرونا توجه ویژه بخشهای خبری به پوشش اخبار مرتبط با کرونا بود. این موضوع تا آنجا در دستور کار بخشهای مختلف خبری تلویزیون قرار گرفت که هر روز آمار روزانه کرونا در قالب پخش مستقیم از قول سخنگوی وزارت بهداشت در بخش خبری ساعت ۱۴شبکه یک که مهمترین بخش خبری نیمروزی تلویزیون است، پخش میشد. بخشی که مرجع خبری همه رسانهها برای اعلام آمار دقیق تعداد مبتلایان روزانه، درگذشتگان، بهبودیافتگان و بیماران بستری شده و مبتلایان بدحال بود تا مسوولیت اصلی اطلاعرسانی در این زمینه و جلوگیری از انتشار شایعات بر دوش رسانه ملی باشد. این البته همه کاری نبود که بخشهای مختلف خبری برای اطلاعرسانی و آگاهبخشی در حوزه مبارزه با شیوع ویروس کرونا
انجام دادند. یکی از ابتکارات خوب تلویزیون در حوزه خبری، راهاندازی بخش ویژه اخبار کرونا در ساعتهای پربازدید اخبار از جمله ساعت ۱۴ و ۲۱ شبکه اول سیما و ساعت ۲۰:۳۰ شبکه دو سیما بود. این بخش ویژه که در فضایی جداگانه از فضای اصلی استودیو خبر اجرا میشد به واسطه شکل ظاهری متفاوتی که داشت از پویایی و جذابیت بیشتری برای مخاطبان برخوردار بود. نکته مهم در اطلاعرسانی خبری در حوزه کرونا هماهنگی تلویزیون با وزارت بهداشت در زمینه رعایت سیاستهای موردنظر این وزارتخانه در حوزه اطلاعرسانی و آگاهی بخشی به مردم بود. به این مورد باید تلاش بر توجه به داشتن ریتم سریع در ارائه اخبار، در کنار عکسها و گزارش متنوع تصویری از خط مقدم مبارزه با کرونا در بیمارستانها و همچنین سطح جامعه را هم اضافه کنید
که اطلاعرسانی برخط را در تلویزیون ایجاد کرده بود. سوی دیگر این ماجرا که اتفاقا یکی از مهمترین بخشهای فعالیتهای خبری تلویزیون در این چند ماه در حوزه کرونا بود، پاسخگویی به شبهات متعددی بود که از طریق شبکههای اجتماعی مطرح میشد. به این موارد باید میزگردهای تخصصی در ارتباط با پیامدهای شیوع کرونا در حوزه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در شبکههای مختلف را هم اضافه کرد؛ میزگردهایی که دامنه آن از برنامه «نگاه یک» شبکه یک سیما تا همچنین گفت وگوهای ویژه خبری اخبار ساعت ۲۲:۳۰ شبکه دو و سایر برنامههای خبری تحلیلی شبکه خبر گسترده بود.
جهان در برابر کرونا
علاوه بر همه برنامههای تولیدی و گفتوگومحور، شبکههای مختلف تلویزیون سعی کردند در این مدت با ساخت کلیپهای آموزشی بهویژه در قالب انیمیشن و موشن گرافیک و پخش میانبرنامههایی در ارتباط با کرونا، آگاهی جامعه را در این حوزه بالا ببرند. این آیتمهای آموزشی هر روزه در خلال برنامههای مختلف سیما، بارها روی آنتن رفت و حاوی نکات آموزشی و توصیههای پزشکی مختلف برای مخاطبان در زمینه راهکارهای جلوگیری از ابتلا به کرونا و همچنین مراقبت از بیماران کرونایی در منزل بود.
علاوه بر این از زمان انتشار اولین خبرها درباره انتشار شیوع کرونا در کشور، بیش از 10مورد اینفوگرافی، موشن و مجموعه کامل زیرنویس در اختیار شبکههای سیما قرار داده شد که شامل راههای خودمراقبتی و ایمنسازی بدن و افزایش بهداشت فردی و اجتماعی است و همچنان نیز از تمامی شبکهها پخش میشود. همچنین شبکههایی همچون شبکه مستند سیما با اختصاص بخشی به عنوان مستندهای مرتبط با کرونا در جشنواره تلویزیونی مستند، به پخش مستندهای ایرانی ساخته شده با موضوع کرونا پرداختند. شبکه سلامت نیز با ایجاد باکس «جهان در برابر کرونا» تعدادی از مستندهای خارجی مرتبط با ویروس کرونا را روی آنتن فرستاد که مستندهای یک ماه در ووهان، نبرد در برابر کرونا، ویروس در اروپا، ما درباره داستان ویروس کرونا چه میدانیم؟، بازارچه حیوانات ووهان و آنچه در هوبی اتفاق افتاد از جمله این مستندها بودند که از آنتن شبکه سلامت سیما در برابر دیدگان مخاطبان قرار گرفت.
ضربان کرونا در تلویزیون سلامت
شبکه سلامت با توجه به ماموریتهایی که در حوزه بهداشت و سلامتی دارد نیز در این مدت سنگ تمام گذاشت و سعی کرد با برنامههایی متنوع به سراغ آفزایش آگاهی عمومی جامعه پیرامون بیماری کرونا برود. «ضربان» عنوان یکی از این برنامهها بود که با دعوت از متخصصان و پزشکان، آخرین اطلاعات و اخبار را در مورد ویروس کووید - 19 بررسی کرد.
این برنامه با تولید و پخش موشن گرافی، راهکارهای موثر در زمینه مقابله با این بیماری را اطلاع رسانی میکند. همچنین این برنامه در ارتباط تلفنی با مسوولان وزارت بهداشت و دست اندرکاران مبارزه با ویروس کرونا، بینندگان خود را در جریان آخرین اطلاعات گذاشت. همچنین دوربین این برنامه میان مردم رفت و با آنها درمورد چگونگی مبارزه با این بیماری صحبت کرد. این گزارشها و بیان دیدگاههای مردم در شرایط بحرانی تا حد امکان باعث روحیه بخشی به مخاطبان شبکه میشود. برنامه «ضربان» نیز همچون سایر برنامههای سلامتمحور تلویزیون، هر روز در کنار مباحث مختلف، بخشی را به بیماری کرونا، انتقال بیماری و نحوه پیشگیری و مقابله با آن اختصاص داد. «کشیک سلامت» یکی دیگر از برنامههای این شبکه است که در حوزه کرونا فعالیت کردهاست. این برنامه که با هدف پیگیری خواستهها و مطالبات مردم از نظام سلامت و مسؤولان این حوزه راهاندازی شده سعی کرده در بخشهایی مختلف همچون گزارشهای روز، بررسی آخرین اخبار و اطلاعات، گفتوگو مساله کرونا و موضوعات مرتبط با آن را مورد بررسی قرار دهد. موضوع بررسی تضادهای گفتار و عملکرد مسؤولان در زمینه کرونا، چالشهای مراقبت از بیماران کرونا، اثرات کرونا بر خانواده، چرایی کاهش خدمات جاری معمول در بیمارستانها در ایام اپیدمی کرونا، تاثیرات کرونا بر سلامت اجتماعی و روانی مردم، چالشهای تامین دارو برای بیماریهای خاص در ایام کرونا و واکسیناسیون آنفلوآنزا در ایام اپیدمی کرونا تنها شماری از موضوعاتی هستند که در این مدت در برنامه کشیک سلامت مورد بررسی قرار گرفتند تا از این طریق خواستهها و مطالبات مردم از نظام سلامت و مسؤولان این حوزه از تریبون رسانه ملی مطرح شود.
«تیتر امشب» با فرماندهان میدانی کرونا
اما اطلاعرسانی تلویزیون در حوزه کرونا صرفا محدود به بخشهای خبری نمیشود چرا که شبکههایی مثل شبکه خبر که رویکردهای اطلاعرسانی در آنها به طور کلی پررنگتر است هم سعی کردند تا در این مدت به شکلی مبسوطتر به این موضوع بپردازند. برنامه تلویزیونی «تیتر امشب» از جمله برنامههایی است که در این مدت اخیر سعی کرده تا با حضور منظم دکتر ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت و یکی از فرماندهان اصلی و میدانی مبارزه با کرونا به اطلاعرسانی و آگاهی بخشی در این زمینه بپردازد.
هر قسمت از این برنامه به بررسی آخرین آمارهای مرتبط با کرونا و همچنین توصیههای تازه و تکرار برخی از توصیههای مهم سیستم درمانی کشور اختصاص داشت که به واسطه طرح آن از سوی معاون کل وزارت بهداشت، بازتاب بسیاری هم در شبکههای اجتماعی پیدا میکرد. در واقع «تیتر امشب» یکی از مراجع اصلی و منابع دست اول انتشار تازهترین خبرها در حوزه کرونا بود که هر قسمت از آن بارها و بارها در شبکههای اجتماعی بازنشر میشد تا یک بار دیگر ثابت شود که این تلویزیون است که باید مرجع شبکههای اجتماعی باشد نه برعکس.
حریرچی در این برنامه به نکاتی همچون مساله اجرای محدودیتها در کلانشهرها، روند بروز تجمعی و روزانه مرگ و میر در اثر کرونا در ایران، روند موارد مثبت و منفی در کل کشور (بستری و فوتی)، استراتژیهای کلان وزارت بهداشت در مدیریت و کنترل بیماری کرونا پرداخت و بحثهای مهمی را در ارتباط با تاثیر ناوگان عمومی بر شیوع بیشتر بیماری کرونا و همچنین تاثیر منفی دورهمیهای خانوادگی و دوستانه بر روند رو به رشد شیوع بیماری کرونا مطرح کرد و پس از آن بود که برخی دیگر از متخصصان نیز وارد این حوزه شدند و به نقد و بررسی مساله کرونا از این زاویه پرداختند.
مهمترین نکته حضور حریرچی در این برنامه، ارائه آماری موضوعات بود. موضوعی که علاوه بر اطلاعرسانی و آگاهیبخشی از منظر مبارزه با انتشار شایعات و خبرهایی غیردقیقی که زمانی از طریق شبکههای اجتماعی و زمان دیگر از طریق شبکههای معاند خارج از کشور منتشر میشد، حائزاهمیت است. حریرچی در هر قسمت از «تیتر امشب» همچون یک استاد دانشگاه با چند نمودار ساده اما پرمحتوا در این برنامه حضور پیدا میکرد و جزئیات مهمی در ارتباط با بیماری کرونا و روند آن در کشور را به مخاطبان اطلاع میداد. علاوه بر حریرچی، شماری از روسای دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور و استانداران و فرمانداران نقاط مختلف کشور نیز از طریق حضور در برنامه یا ارتباط تصویری، آمار مبتلایان و مرگ و میر استان خود را گزارش دادند.
-
150 هزار یورو گم شده است!
-
چکها اعتباری میشوند
-
بازندگان بازی ترامپ
-
خروج کتاب از پستوهای خاکگرفته
-
فقیر عاشق
-
تهران در آستانه تعطیلی دو هفتهای
-
کارنامه تلویزیون در روزگار کرونا
-
کشتار مردم خوزستان با پول عربستان
-
ورود مجردها ممنوع!
-
تولید 1200 قسمت سریال در سال
-
تعطیلی سلامت محور
-
با کتاب زندگی کنیم
-
بوی نفت و خون