درباره ساختههای مجتبی راعی
راه راعی
کمکار و سختگیر ولی تنوعطلب. این شاید یکی از توصیفات درباره کارنامه هنری مجتبی راعی باشد. این کارگردان 64ساله اصفهانی که از سال1367، به عرصه سینما پاگذاشته در این 34 سال، تنها 11 فیلم و چند مستند ساخته و حالا سریال «جشن سربرون» را برای پخش آماده دارد. راعی را میتوان در زمره کارگردانانی مثل کمال تبریزی و ابراهیم حاتمیکیا قرار داد که با فیلمهای جنگی کار خود را شروع کردند.
راعی بعد از ساخت چند مستند در دوران دفاعمقدس در حدود 30سالگی اولین فیلمش به نام «انسان و اسلحه» را ساخت که برگرفته از عملیات طریقالقدس و آزادی بستان بود. یکسال بعد و در سال 1368، فیلم «تابستان 58» را درباره جهاد سازندگی ساخت و بعد در «تونل» سراغ جنگ رفت و در فیلم بعدیاش «جای امن»، سراغ ماجرای کشتار 17 شهریور در میدان ژاله تهران رفت. به این ترتیب راعی در شش سال اول فعالیتش چهار فیلم ساخت که دو فیلم درباره جنگ، یکی درباره انقلاب و دیگری رویدادهای اجتماعی انقلاب بود.
«غزال» دیگر ساخته او درباره ماجرای کشف حجاب، گردش جالبی در دل تاریخ داشت و «تولد یک پروانه»اش، سهگانهای معناگرایانه و تاثیرگذار بود که هنوز صحنه راه رفتن روی آب در سکانس پایانی آن، تکاندهنده است. فیلمی که مهجور ماند و تنها پنج روز، اکران شد ولی همچنان نماد سینمای راعی محسوب میشود. راعی در «جنگجوی پیروز» سراغ سینماییترین شاه تاریخ ایران، ناصرالدین شاه قاجار رفت و قصهای تاریخی دراماتیک را روایت کرد. او در روزهایی که بهروز افخمی درگیر ساخت فیلم پر سروصدای فرزند صبح درباره امام خمینی(ره) بود، فیلم مستندواره «صنوبر» را درباره امام خمینی(ره) ساخت که چندان دیده نشد. راعی با ساخت «سفر به هیدالو» بار دیگر به فضای تولد یک پروانه نزدیک شد اما این فیلم بهعلت مشکلات حاشیهای برای یکی از بازیگرانش هیچگاه رنگ اکران به خود ندید. راعی در سال 1387، پروژه بر زمین مانده مرحوم ملاقلیپور به نام «عصر روز دهم» را دست گرفت که کاری خوش ساخت درباره زیارت کربلا بود که این بار در اکران موفق ظاهر شد.
راعی بعد از ساخت «ترنج» و چند مستند، ردای کارگردانی سریال بر تن کرد و جشن سربرون را ساخته که در جدول پخش قرار دارد. راعی در جشن سربرون، سراغ روایتی از قبایل و عشایر در دوران مشروطه رفته و این بار دغدغههایش را در قاب تلویزیون و در قالب تاریخ اواخر قاجار روایت میکند. نکته جالب توجه درباره راعی این است که بازیگران نامآشنای فراوانی جلوی دوربینش رفتهاند. از مرحوم محمدعلی کشاورز در غزال، هانیه توسلی و احمد مهرانفر در عصر روز دهم تا اکبر عبدی در جنگجوی پیروز و همایون ارشادی در سفر به هیدالو و از آن جالبتر حضور محمود پاکنیت در هفت فیلم از 11 فیلم اوست که در این زمینه، رکورددار همکاری مشترک بازیگری با راعی است. مجتبی راعی در گونههای مختلف، تواناییهای سینمایی خود را آزموده و در اکثر آثارش میتوان نخ تسبیح مشترک دغدغهمندی و کنشگری نسبت به اطراف را دید. همین نگاه است که راعی سختگیر را با وجود کمکاری، کارگردانی صاحب نگاه و سبک کرده و به کارهای او امضایی تالیفی داده است.
احسان ناظمبکایی - روزنامهنگار
«غزال» دیگر ساخته او درباره ماجرای کشف حجاب، گردش جالبی در دل تاریخ داشت و «تولد یک پروانه»اش، سهگانهای معناگرایانه و تاثیرگذار بود که هنوز صحنه راه رفتن روی آب در سکانس پایانی آن، تکاندهنده است. فیلمی که مهجور ماند و تنها پنج روز، اکران شد ولی همچنان نماد سینمای راعی محسوب میشود. راعی در «جنگجوی پیروز» سراغ سینماییترین شاه تاریخ ایران، ناصرالدین شاه قاجار رفت و قصهای تاریخی دراماتیک را روایت کرد. او در روزهایی که بهروز افخمی درگیر ساخت فیلم پر سروصدای فرزند صبح درباره امام خمینی(ره) بود، فیلم مستندواره «صنوبر» را درباره امام خمینی(ره) ساخت که چندان دیده نشد. راعی با ساخت «سفر به هیدالو» بار دیگر به فضای تولد یک پروانه نزدیک شد اما این فیلم بهعلت مشکلات حاشیهای برای یکی از بازیگرانش هیچگاه رنگ اکران به خود ندید. راعی در سال 1387، پروژه بر زمین مانده مرحوم ملاقلیپور به نام «عصر روز دهم» را دست گرفت که کاری خوش ساخت درباره زیارت کربلا بود که این بار در اکران موفق ظاهر شد.
راعی بعد از ساخت «ترنج» و چند مستند، ردای کارگردانی سریال بر تن کرد و جشن سربرون را ساخته که در جدول پخش قرار دارد. راعی در جشن سربرون، سراغ روایتی از قبایل و عشایر در دوران مشروطه رفته و این بار دغدغههایش را در قاب تلویزیون و در قالب تاریخ اواخر قاجار روایت میکند. نکته جالب توجه درباره راعی این است که بازیگران نامآشنای فراوانی جلوی دوربینش رفتهاند. از مرحوم محمدعلی کشاورز در غزال، هانیه توسلی و احمد مهرانفر در عصر روز دهم تا اکبر عبدی در جنگجوی پیروز و همایون ارشادی در سفر به هیدالو و از آن جالبتر حضور محمود پاکنیت در هفت فیلم از 11 فیلم اوست که در این زمینه، رکورددار همکاری مشترک بازیگری با راعی است. مجتبی راعی در گونههای مختلف، تواناییهای سینمایی خود را آزموده و در اکثر آثارش میتوان نخ تسبیح مشترک دغدغهمندی و کنشگری نسبت به اطراف را دید. همین نگاه است که راعی سختگیر را با وجود کمکاری، کارگردانی صاحب نگاه و سبک کرده و به کارهای او امضایی تالیفی داده است.
احسان ناظمبکایی - روزنامهنگار