خودمان آتشكوب دستی می‌ساختیم
حمیدرضا محكمی از بچه‌های داوطلب آتش‌نشانی شیراز است كه به‌عنوان نیرویی كه از فردای آتش‌سوزی در منطقه حضور داشت به ما می‌گوید با توجه به گستردگی منطقه، نوع پوشش گیاهی و صعب العبور بودن منطقه و مخصوصا بارندگی‌های خوبی که در این مدت داشتیم، ارتفاع خار و خاشاك در بعضی نقاط به 5/1 متر هم می‌رسید كه طعمه خوبی برای حریق بود. ما از روستای مسقان عملیات را شروع كردیم اما به‌خاطر این‌كه یك رودخانه در نزدیكی روستا وجود داشت برای رسیدن به ارتفاعات باید از این رودخانه عبور می‌كردیم و با چند ساعت پیاده روی به محل آتش سوزی در ارتفاعات می‌رسیدیم كه كار زمانبری بود و به همین دلیل از بالگردهای ارتش و هلال احمر برای امدادرسانی استفاده شد.
اولین مواجهه این نیروی داوطلب آتش‌نشان با آتش كهمره سرخی، مواجهه‌ای از داخل بالگرد بوده، اتفاقی كه درباره‌اش می‌گوید: «دیدم كه جاهای مختلفی روی ارتفاعات به‌صورت نقطه به نقطه دچار آتش سوزی شده اند و همین مساله باعث گستردگی آتش‌سوزی بود. ما برای مهار آتش دو روز در منطقه كنار نیروهای نهادهای دیگر و افراد بومی حضور داشتیم و با شاخ و برگ درختان سبز، آتش را مهار می‌كردیم یعنی به‌عنوان آتشكوب از آنها استفاده می‌كردیم و خودمان آتشكوب دستی می‌ساختیم چون وسیله خاصی نداشتیم.»  خاموش كردن آتش در جنگل‌ها در ارتفاعات، شاید برای آنها كه بیرون گود نشسته‌اند كار ساده‌ای به نظر برسد، اما محكمی به ما می‌گوید كه اصلا ساده نیست و توضیح می‌دهد: «در ارتفاعات هم گرمای خود هوا هست هم گرمای شعله‌های آتش و واقعا اطفای حریق كار سختی است، در حالی كه خیلی‌ها فكر می‌كنند ما آن بالا به خط لوله‌كشی آب و... مجهز هستیم در حالی كه هیچ كدام از این امكانات وجود ندارد و یكی از دلایل گستردگی آتش هم همین است.» شاید همین سختی كار است كه باعث می‌شود او در پایان صحبت‌هایش به فرهنگ‌سازی بین مردم و گردشگران مناطق كوهستانی اشاره و تاكید كند كه بطری‌های آب معدنی و نوشابه‌ای كه در محیط رها می‌شوند، خیلی وقت‌ها مثل ذره بین عمل می‌كنند و جرقه یك آتش بزرگ را می‌زنند.


مهار آتش ارتفاعات كار سختی است
سهند معصومی، سراكیپ آتش‌نشانان داوطلب شیراز، یكی دیگر از نیروهایی است كه در عملیات اطفای حریق بخشی از جنگل‌های زاگرس حضور داشته و در همین رابطه به ما می‌گوید: «میزان دسترسی به مناطق صعب‌العبور به شیب منطقه بستگی دارد، در ارتفاعات كهمره سرخی، به خاطر شیب زیاد و طولانی بودن مسیر ما با بالگرد مسیر را بالا رفتیم و در نزدیكی منطقه آتش پیاده شدیم، فكر می‌كنم صبح پنجشنبه بود كه به منطقه رسیدیم و تا غروب هم درگیر اطفای‌حریق بودیم تا این‌كه با نیروهای تازه نفس جایگزین شدیم. »
معصومی درباره تجربه مهار آتش هم می‌گوید: «مهار آتش در این مناطق اصلا كار‌راحتی نیست، اگر در ارتفاعات پایین‌تر باشد می‌شود با دسترسی به خودروهای عملیاتی با آب آن را مهار كرد و این نوع اطفا بهتر هم جواب می‌دهد، اما وقتی آتش در ارتفاعات بالاتر است،  
باید از بالگردهای آب‌پاش استفاده كرد یا با نیروی انسانی و به صورت دستی و پیاده آتش را مهار كرد.» سراكیپ آتش‌نشانان داوطلب شیراز در ادامه از حضور بچه‌های هلال احمر، ارتش و نیروهای بومی در منطقه می‌گوید و این‌كه اولین تصویری كه از آتش دیده، دود سیاهی بوده كه فضا را پركرده بود. دودی كه ناشی از آتشی بوده كه تكه تكه درختان منطقه را درگیر كرده بود. با این حال برای او هم مهار این آتش، به استفاده از آتش‌كوب‌های دستی خلاصه می‌شود.



مدیریت واحدی برای اطفای حریق نبود
ابراهیم رشیدی عضو كارگروه محیط زیست هیات كوهنوردی استان فارس به عنوان یكی دیگر از نیروهای درگیر در عملیات اطفای حریق زاگرس به ما می‌گوید: ما خودمان با كوهپیمایی به منطقه عملیاتی صعود كردیم و اگر می‌خواستیم منتظر بالگرد بمانیم مدت زمان بیشتری طول می‌كشید. وقتی هم كه به منطقه رسیدیم بیل داشتیم، آتشكوب داشتیم اما متاسفانه كپسول HNE و AFG نداشتیم. این دو تا ، كوله پشتی‌های مخصوصی هستند با ظرفیت 20 لیتر آب كه آب را با فشار روی آتش می‌پاشند. او با افسوس برای ما از مشاهده آتش می‌گوید از این‌كه دیده نیروهای یكی از ارگان‌ها، دبه‌های 20 لیتری آب را به‌سختی روی آتش خالی می‌كنند، در حالی كه اگر به كپسول HNE مجهز بودند با حجم كمتری آب، آتش بیشتری را خاموش می‌كردند. گلایه بعدی او به مدیریت بحران در منطقه عملیاتی برمی‌گردد به این‌كه در روز حادثه، بچه‌های فرمانداری، منابع طبیعی بخشداری ارتش آتش‌نشانی و... در منطقه حضور داشتند اما مدیریت واحدی بین شان برای اطفای حریق نبوده و همین مساله كار را سخت می‌كرده است.




كمبود امكانات نداریم، نبود امكانات داریم!
الهام شنیتی، مدرس كوهپیمایی و مسؤول كارگروه محیط زیست هیات كوهنوردی استان فارس هم یكی از نیروهای درگیر در اطفای حریق ارتفاعات كهمره سرخی بوده است، با او كه تماس می‌گیریم می‌گوید: «من در اكثر اطفای حریق‌های ارتفاعات حضور دارم و شاید هیچ خانمی را سوار بالگرد نكنند اما چون من را می‌شناسند همیشه من را هم به منطقه می‌برند. این دفعه هم من با بالگرد ارتش به منطقه رفتم.»
شنیتی درباره عملیات اطفای حریق در ارتفاعات می‌گوید: «در مرحله اول ما به این توجه می‌كنیم كه چه چیزی در حال سوختن است، اگر یك درخت در حال سوختن باشد، برای خودش نمی‌شود كاری كرد، اما از یك فاصله‌ای دورتر می‌توان دور آن آتش بُر زد كه آتش به سایر نقاط سرایت نكند. اما اگر یك تنه درخت سوخته و آتش فروكش كرده باشد ما وارد عمل می‌شویم و مابقی آتش را با آتشكوب یا خاك یا سنگ اطفا می‌كنیم. البته یكی دیگر از كارهایی كه معمولا برای مهار آتش انجام می‌شود این است كه در ناحیه‌ای دور از آتش، یك تیم دیگر آتش بر ایجاد كنند و بین آتش و بقیه مواد قابل اشتعال فاصله بیندازند كه موفقیت این موضوع به جهت باد بستگی دارد.»
شنیتی درباره امكانات مورد استفاده برای مهار آتش هم می‌گوید: «در بحث اطفای حریق ارتفاعات ما كمبود امكانات كه چه عرض كنم، نبود امكانات داریم و واقعا دسترسی درحد حداقلی است. به جای آتشكوب‌های حرفه‌ای، اینجا از شاخ و برگ ساده درخت‌ها استفاده می‌شد، از كوله پشتی‌های مخصوص كه آب پاش دارند هم خبری نبود، بالگردهای آب پاش هم كه می‌توانند منطقه زیادی در خاموش كنند باز در منطقه نبودند.»