كارتن‌خوابی در موزه

جام‌جم مشكلات ناشی از واگذاری دومین موزه بزرگ كشور به بخش خصوصی را بررسی می‌كند

كارتن‌خوابی در موزه

اگر از هنردوستان كشورمان سراغ دومین موزه بزرگ ایران در عرصه هنرهای تجسمی را بگیریم، نگاه خیلی‌ها به سمت اهواز برمی‌گردد و موزه‌ای كه در سال 88 در دو طبقه با پنج گالری مجزا در ساحل شرقی رودخانه كارون بنا شد؛ موزه‌ای كه مدت‌هاست شكل و شمایلی شبیه بقیه موزه‌های كشورمان ندارد و حتی در دنیای خبرها پای برگزاری جشن عروسی و سمینار دندانپزشكی و ده‌ها رویداد غیرمرتبط هم به آن باز شده است. ماجرای این دور باطل كه فعلا این موزه را گرفتار کرده از سال 94 شروع شده، یعنی درست از زمانی كه براساس مصوبه دولت یازدهم مبنی بر واگذاری مكان‌های فرهنگی به بخش خصوصی طی یك قرارداد هفت ساله، این موزه به بهره‌بردار بخش خصوصی واگذار شد؛ اتفاقی كه قرار بود به رونق موزه بینجامد و حالا نتیجه‌اش رخوت و سكوتی است كه در سالن‌های موزه جولان می‌دهد!

حالا بیش از یك سال از قطعی برق موزه و غیرفعال شدن آن می‌گذرد؛ وضعیتی كه نارضایتی گروهی از هنرمندان خوزستانی را در پی داشته است. در همین خصوص محمد عدیلی‌پور، رئیس هیات‌مدیره انجمن هنرهای تجسمی استان خوزستان به ما می‌گوید: «حدود چهار سال قبل و در زمان مدیریت قبلی اداره كل ارشاد استان خوزستان موزه هنرهای معاصر اهواز با قراردادی هفت ساله به شخصی كه هیچ‌گونه سابقه هنری و مدیریتی در عرصه فرهنگی نداشت با اختیار تام و بدون پرداخت اجاره واگذار شد. در ابتدا بنا بود اداره‌كل ارشاد تنها گالری و كافه طبقه پایین موزه را با هدف تامین هزینه‌های موزه به بخش خصوصی واگذار كند اما پس از واگذاری مشخص شد كه كل بنای موزه به پیمانكار بخش خصوصی واگذار شده است.»
هنرمندان هم راضی نبودند
عدیلی‌پور در توضیح بیشتر می‌گوید: «از ابتدای واگذاری موزه هنرمندان با روش‌های مختلفی نسبت به نحوه واگذاری این موزه اعتراض كردند، از تجمع مقابل موزه و نوشتن مقاله و یادداشت گرفته تا كشیدن كاریكاتور و حتی اجرای پرفورمنس اما متاسفانه تا امروز نتیجه‌ای از این اعتراض‌ها حاصل نشده و قرارداد به شكلی یك‌طرفه منعقد شده كه حتی اداره كل ارشاد به عنوان كارفرما نمی‌تواند بر چگونگی عملكرد موزه نظارت درستی داشته باشد.»
جشن شب یلدا به‌جای رویدادهای فرهنگی
سررشته گلایه‌های رئیس هیات‌مدیره انجمن هنرهای تجسمی استان خوزستان به برگزاری رویدادهایی غیرمرتبط در این موزه می‌رسد. موضوعی كه درباره‌اش می‌گوید: «ما پس از واگذاری موزه به پیمانكار به جای برگزاری رویدادهای مهم فرهنگی و هنری در آنجا، شاهد برپایی نمایشگاه‌های گل و گیاه، جشن شب یلدا و ... بوده‌ایم كه این برنامه‌ها بدون صدور مجوز از سوی اداره‌كل ارشاد صورت گرفته است.»
 عدیلی‌پور می‌گوید: «مثل سایر موزه‌ها و گالری‌های هنری در طبقه پایین موزه هنرهای معاصر اهواز نیز كافه‌ای بود كه پیمانكار با مجوز مدیریت قبلی اداره كل ارشاد استان خوزستان آن را تغییر كاربری داد و كافه را به رستوران تبدیل كرد و حتی در كمال تعجب چندبار در آن مراسم عروسی هم برگزار شد و این در حالی بود كه بخش خصوصی حق تغییر كاربری و دخل و تصرف در بنا را ندارد. حتی این ماجرا ادامه پیدا كرد و در ادامه و با روی كار آمدن مدیریت جدید، دیواری كاذب میان رستوران و بنای موزه كشیده شد كه این موضوع هم از جمله تخلفات صورت گرفته در طول این مدت است.»
نگران آسیب‌دیدن
 آثار هنری هستیم
نگرانی بزرگ عدیلی‌پور اما تعطیلی موزه هنرهای معاصر است و این یعنی ناامیدی همه آنهایی كه از راه‌اندازی این موزه در جوار كارون خوشحال بودند. موضوعی كه درباره‌اش می‌گوید: «از تابستان سال گذشته و همزمان با قطعی برق، موزه تا الان تعطیل بوده و هیچ رویدادی در آن صورت نگرفته است، آن هم درحالی كه این موزه هنرهای معاصر گنجینه‌ای دارد كه آثار هنرمندان سرشناس ایرانی در آن نگهداری می‌شود كه با توجه به گرمای هوا در اهواز و نبود سیستم خنك‌كننده در این مكان احتمال آسیب دیدن و تخریب آثار وجود دارد.»
همه این نگرانی‌ها باعث می‌شود رئیس هیات‌مدیره انجمن هنرهای تجسمی استان خوزستان، به ما بگوید كه امیدوار است با تدبیر اداره‌كل ارشاد و با كمك وزارتخانه فرهنگ و ارشاد هرچه زودتر بنای موزه و گنجینه آثار با كمترین خسارت به اداره‌كل برگردانده شوند و موزه به روزهای خوب خودش برگردد؛ همان روزهایی كه به دلیل برگزاری رویدادهای هنری این موزه به محل تجمع هنردوستان اهوازی تبدیل شده بود.
اداره ارشاد خوزستان
 به تعهداتش عمل نكرده
 ما برای تكمیل گزارش سراغ بهره‌بردار موزه هنرهای معاصر اهواز هم می‌رویم؛ سراغ محمد منوچهری كه در ابتدای گفت‌وگو با اشاره به مشكل قطعی برق می‌گوید: «این اتفاق به دلیل پرداخت نكردن بدهی اداره‌كل ارشاد استان خوزستان به شركت توزیع برق موزه رخ داده و بیشتر از یك سال است كه موزه برق ندارد و این موضوع مشكلات زیادی را برای ما به‌وجود آورده است.»
منوچهری در توضیح بیشتر می‌گوید: «طبق قراردادی كه داشتیم بنا بود هزینه برق موزه با نسبت 60 به 40 بین اداره‌كل ارشاد و ما تقسیم شود كه متاسفانه اداره‌كل به بهانه نداشتن بودجه نسبت به پرداخت سهم خود اقدامی نكرده است.»
مسؤولیت تخریب آثار  
با ارشاد استان است
وقتی منوچهری را در جریان نگرانی هنردوستان از احتمال آسیب دیدن آثار موجود در گنجینه موزه هنرهای معاصر اهواز قرار می‌دهیم، به ما می‌گوید: «مسؤولیت آسیب‌دیدگی آثار موجود در گنجینه بر عهده اداره‌كل ارشاد استان است، چرا كه با توجه به پیگیری‌های مكرر ما و ارسال‌ نامه‌های متعدد نسبت به پرداخت بدهی خود به شركت توزیع نیرو اقدامی نكرده است، البته دیواره‌های مخزن نگهداری آثار دوجداره هستند و هوای محل نگهداری آنها خنك است و آثار موجود در گنجینه هیچ‌گونه آسیبی ندیده‌اند چرا كه مرتبا توسط كارشناسان ما مورد بررسی قرار می‌گیرند.»
منوچهری در ادامه با اشاره به تغییر كاربری كافه به رستوران هم گفت: «ما بر طبق نقشه بنا و با مجوز اداره‌كل ارشاد رستوران مجموعه را راه‌اندازی كردیم و مدتی قبل برای پایان دادن به شایعات پیرامون برگزاری مراسم عروسی و تغییر كاربری آن و به جهت جداسازی فضای موزه از رستوران دیوار حائلی میان رستوران و موزه بنا كردیم تا به همه شبهات در این زمینه پایان دهیم و البته در حال حاضر رستوران نیز تعطیل است و هیچ‌گونه فعالیتی ندارد!»
کارمندان حاضر در موزه غایب
منوچهری در واكنش به خبر تعطیلی موزه هم افزود: «با وجود قطعی برق، كارمندهای ما هر روز صبح در ساعت اداری در موزه حضور دارند و چنانچه اداره‌كل ارشاد استان خوزستان مشكل برق موزه را حل كند چند برنامه هنری خوب را برای فصل پاییز برنامه‌ریزی كرده‌ایم.
ما معتقدیم موزه متعلق به همه هنرمندان است و از طرح و برنامه‌های هنرمندان در جهت برپایی نمایشگاه و سایر فعالیت‌های هنری حمایت خواهیم كرد و علاقه‌مندیم با هنرمندان و هنردوستان خوزستانی تعامل كنیم اما چنانچه به هردلیلی اداره‌كل ارشاد استان مایل به ادامه همكاری با ما نباشد، پیشنهاد می‌كنیم هزینه‌های صورت گرفته براساس نظرات كارشناسی و به دور از تنگ‌نظری به ما پرداخت شود تا موزه را به اداره‌كل تحویل دهیم، البته در همین زمینه چند جلسه دادگاه نیز برگزار شده و قاضی پرونده به نفع ما رای صادر كرده است، اما اداره‌كل ارشاد خوزستان حاضر به پرداخت هزینه‌های صورت گرفته نیست!»
موزه، محل استقرار كارتن‌خواب‌ها شده
ضلع سوم تعیین تكلیف موزه هنرهای معاصر اهواز، اداره‌كل ارشاد استان خوزستان است و همین موضوع باعث می‌شود ما پای صحبت‌های پرویز عزیزی معاون امور مالی اداره‌كل ارشاد استان خوزستان هم می‌نشینیم و او به ما می‌گوید: «اداره‌كل ارشاد بنای موزه را به بخش خصوصی واگذار كرد تا موزه با شرایط بهتر و زیرنظر اداره‌كل به رونق فعالیت‌های هنری استان خوزستان كمك کند؛ اما متاسفانه بهره‌بردار در طول این مدت بدون هماهنگی اقدام به برگزاری برنامه‌ها و نمایشگاه‌های غیرمرتبط بسیاری کرده و با این كار قرارداد را زیرسوال برده است.»
عزیزی ادامه می‌دهد: «این موزه دومین موزه هنرهای معاصر كشور بوده است كه متاسفانه امروز هیچ فعالیت مفیدی ندارد و اطراف آن محل استقرار افراد كارتن خواب شده است كه باتوجه به كمبود مكان‌های فرهنگی در استان خوزستان امیدواریم هرچه زودتر شاهد رونق دوباره این موزه باشیم.»
ما این قرارداد را قبول نداریم
در همین ارتباط محمد جوروند مدیركل اداره‌كل ارشاد استان خوزستان هم با اشاره به قرارداد واگذاری موزه به بخش خصوصی می‌افزاید: «واگذاری مكان‌های فرهنگی با هدف كاهش هزینه‌های دولت در دستور كار قرار گرفت، البته درمورد موزه‌های هنرهای معاصر اهواز ما بسیاری از بندهای قرارداد بسته شده با پیمانكار موزه را قبول نداریم.»
فعالیتی نداشته
که  پول برق بدهیم!
 جوروند درباره نپرداختن سهم اداره‌كل ارشاد از هزینه برق موزه هم می‌گوید: «موزه پس از واگذاری فعالیت خاصی نداشته است كه پول برق آن را پرداخت كنیم و ذی‌حساب (نماینده اداره دارایی در اداره‌كل) زیربار پرداخت هزینه برق موزه نمی‌رود.
بهره بردار باید پاسخگو باشد
مدیركل اداره ارشاد استان خوزستان در ادامه با اشاره به خطر آسیب‌دیدگی آثار موجود در گنجینه موزه هنرهای معاصر اهوازهم بیان می‌کند: «گنجینه آثار در زمان واگذاری موزه به بخش خصوصی تحویل داده شده است و در صورت آسیب‌دیدگی یا تخریب آثار هنری بهره‌بردار باید پاسخگو باشد.»
موزه را پس می گیریم
محمد جوروند در پایان با اشاره به شكایت اداره‌كل ارشاد از بهره‌بردار موزه می‌افزاید: «به هیچ عنوان مایل به ادامه همكاری با بهره بردار نیستیم و مجدانه پیگیر بازپس‌گیری موزه هنرهای معاصر اهواز هستیم!»
این حكایت سرگشتگی یك موزه در اهواز است؛ موزه‌ای كه جزو معدود فضاهای فرهنگی این كلانشهر به حساب می‌آید وبیش از یك سال است بدون برق به حال خود رها شده و معلوم نیست چه سرنوشتی در انتظارش است.