تکلیف شهر آفتاب در بهشت

مصلی یا شهر آفتاب؟ کدام‌یک میزبان نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در سال 99 خواهد شد؟

تکلیف شهر آفتاب در بهشت

ظاهرا حالا بشود گفت سر كلافِ تغییر محل برگزاری نمایشگاه بین‌المللی كتاب تهران كجاست. چند روز پیش، در همین صفحه 10 روزنامه جام‌جم، پس از انتشار طومار ناشران خطاب به اتحادیه‌شان، همان طوماری كه رئیس اتحادیه به اسحاق جهانگیری معاون رئیس‌جمهوری ارجاعش داده بود، گزارشی نوشتیم و ابراز تعجب كردیم از این‌كه وقتی هیچ حرف و حدیثی هنوز در رابطه با احتمال تغییر دوباره محل برگزاری نمایشگاه بین‌المللی كتاب تهران در نگرفته، چرا ناشران از اتحادیه‌شان و رئیس اتحادیه‌شان از جهانگیری خواسته تا از بازگشت نمایشگاه از مصلی به شهر آفتاب جلوگیری شود؟ لحن نامه آنها طوری نبود كه گمان كنیم ابراز نگرانی‌شان صرفا برای پیشگیری و علاج واقعه پیش از وقوع است. آنها طوری نوشته بودند انگار قرار بازگشت نهایی شده و حالا باید به صف اعتراض به این اتفاق پیوست. آن روز حتی از هومان حسن‌پور كه رئیس اتحادیه ناشران و كتابفروشان تهران و دریافت‌كننده این طومار بوده، پرسیدیم كه وقتی هنوز هیچ احتمالی در این باره مطرح نشده ناشران چرا این‌چنین برآشفته‌اند. حسن‌پور آن روز بیشتر از این‌كه صورت این مساله برایش اهمیت داشته باشد، از این متعجب بود كه این طومار چطور از درهای اتحادیه به بیرون درز كرده و به گوش رسانه‌ها رسیده است. با این حال او گفت خودش در این باره چیزی نشنیده و ناشران از آنجا كه «آدم‌های بانفوذی هستند» لابد چیزی شنیده‌اند كه این‌چنین نگران شده‌اند. حالا همان‌طور كه گفتیم ظاهرا سر این كلاف پیدا شده است؛ كجا؟ عرض می‌كنیم.

این سوی كلاف؛ رئیس كمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران
پشت پرده‌ها یا روی میزها؟

ظاهرا نخ ماجرا را ابتدا از راهروهای شورای شهر در خیابان بهشت پایتخت ول داده‌اند توی ماجرا. نشان به آن نشان كه محمدجواد حق‌شناس، رئیس كمیسیون فرهنگی شورای شهر با خبرگزاری ایبنا گفت‌وگو كرده و گفته كه این فقط ناشران نیستند كه ذی‌نفعان نمایشگاه محسوب می‌شوند و باید به همه فكر كرد. البته او در این گفت‌وگوی كوتاه خبری، سعی كرده از هیچ گزاره‌ای مبنی بر دفاع از شهر آفتاب استفاده نكند اما ابایی نداشته از این‌كه بگوید مصلی دیگر مكان مناسبی برای برگزاری نمایشگاه كتاب تهران نیست. او گفته: «سال گذشته نیز این موضوع طرح شده بود اما باید تاكید كنم، ناشران تنها ذی‌نفعان نمایشگاه بین‌المللی كتاب تهران نیستند. به درخواست ناشران احترام می‌گذاریم و باید به آنها توجه داشته باشیم؛ اما بازدید‌كنند‌گان، مردم گله‌مند اطراف مصلی و همچنین مسائل ترافیكی هم باید مورد بررسی قرار بگیرد. باید سعی كنیم همه ذی‌نفعان در انتخاب مكان برگزاری نمایشگاه بین‌المللی كتاب تهران دیده شوند».
البته می‌توان حرف حق‌شناس مبنی بر درنظرگرفتن همه ذی‌نفعان برگزاری نمایشگاه كتاب را پذیرفت، اما بدیهی است كه ناشران و مخاطبان نمایشگاه بیشترین درصد را در این میان به خود اختصاص می‌دهند. آنها در نظرسنجی‌های مختلف، مصلی را به شهرآفتاب ترجیح داده‌اند.
از این رو به نظر می‌رسد، ملاحظه‌های دیگری نیز در این میان مطرح باشد؛ ملاحظاتی فراتر از درنظرگرفتن همه ذی‌نفعان، ناشران و مخاطبان نمایشگاه كتاب. این ملاحظات البته مبتنی بر نكاتی نیست كه دست ما اهالی رسانه به‌سادگی به آنها برسد چون لزوما به گزینه‌های روی میز مربوط نیست و ممكن است به گزینه‌های پشت پرده ربط داشته باشد. امان از پیشی‌گرفتن «پرده‌ها» از «میزها»!
با این حال برای این‌كه قضاوتی نكرده باشیم، دیروز بارها با حق‌شناس از دفتر جام‌جم تماس گرفتیم و با این‌كه ایشان هم یك بار با تماس گرفت نهایتا از دسترس خارج شد و نتوانستیم گفت‌وگو كنیم و بپرسیم كه این حرف‌های او را باید صرفا در حد مخالفت با مصلی در نظر بگیریم یا باید به این حساب بگذاریم كه او شهر آفتاب را هم به عنوان مقصد تایید می‌كند. از در دیگری وارد شورا شدیم. نخ این كلاف را بگیرید به سمت چپ صفحه و ادامه گزارش را بخوانید.





آن سوی كلاف؛ عضو كمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران
شهر آفتاب نرفتم اما مصلی هم نه!

وقتی حق‌شناس را پیدا نكردیم، بهترین مسیر را این دیدیم كه از یكی دیگر از اعضای كمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران بپرسیم كه اظهارات رئیس‌شان، از جانب خودش بوده یا موضع این كمیسیون هم هست. الهام فخاری در این باره به جام‌جم گفت: «موضوع تغییر محل برگزاری نمایشگاه اخیرا و با فوریت در شورای شهر مطرح نشده، هر چند همواره مطرح بوده است». این عضو شورای شهر تهران می‌گوید بحث بر سر این تغییر اغلب چند ماه مانده به برگزاری نمایشگاه و طی تداركات و برنامه‌ریزی برای برگزاری آن، در شورای شهر داغ می‌شود. با این حال، از لحن فخاری این‌طور برمی‌آید كه او هم یكی از مخالفان برگزاری نمایشگاه در مصلی است چون می‌گوید ساختار خاص مصلی كه بیشتر مناسب برای تجمعات مذهبی است، خالی از زیرساخت‌های برگزاری نمایشگاه كتاب است. با این حال، او را نمی‌توان از موافقان برگزاری نمایشگاه در شهر آفتاب درنظر آورد؛ نشان ‌به ‌آن ‌نشان كه می‌گوید به عنوان یك كتابخوان از نوجوانی همواره در محل‌های برگزاری نمایشگاه كتاب تهران حاضر بوده جز در دوره‌هایی كه نمایشگاه به شهر آفتاب رفته است. وقتی از او می‌پرسیم چرا به شهر آفتاب نرفته، اتفاقا به همان دلایلی اشاره می‌كند كه مورد انتقاد ناشران هم هست: مسافت و خلآ زیرساخت‌ها.
این عضو شورای شهر تهران معتقد است نمایشگاه چه در مصلی و چه در شهر آفتاب برگزار شود، باید ناظر بر عملیات اصلاح و بهبود باشد و اگر شهر آفتاب در این چند سال توانسته باشد زیرساخت‌ها را اصلاح كند می‌توان در رابطه با آنجا هم بحث كرد. مدلی كه او پیشنهاد می‌كند، مدل تعاملی است.
 فخاری از همین رو نهایتا معتقد است نمی‌توان بدون در نظرگرفتن انتقاد ناشران، محل برگزاری نمایشگاه را تغییر داد چرا كه به‌زعم او «چون این نمایشگاه رویداد بین‌المللی و در عین حال تعاملی است نمی‌توان در رابطه با آن، دستوری عمل كرد». از حرف‌های این عضو كتابخوان شورای شهر تهران این طور برمی‌آید كه شورای شهر نمی‌خواهد دل ناشران را بشكند، اما در این میان در حال بررسی دوباره تغییر محل برگزاری نمایشگاه به شهر آفتاب هم هست.
عجالتا همین‌قدر بدانید كه می‌توان نخ كلاف همیشه سردرگم محل برگزاری نمایشگاه بین‌المللی كتاب تهران را در راهروهای شورای شهر تهران رصد كرد.