خدا کند شرمنده پیامبر نشویم

گفت‌وگوی جام‌جم با مهران رجبی، بازیگر سینما و تلویزیون

خدا کند شرمنده پیامبر نشویم

یک روز پیش از تولدش (یعنی دیروز چون مهران رجبی امروز به دنیا اومد) بهِش زنگیدم پاقدمش رو شادباش گفتم و گفتم برای آغاز گفت‌وگو چیزی بگو: «چیزی به ذهنم نمی‌رسه.» سال‌ها پیش از من به وقتِ نوروز، علی رستگار دوست ماندگار و همسایه بغلی‌ام توی تحریریه از مهران رجبی درباره شیوه بازیگری رئالش راحت بودنش پرسیده که: از کجا می‌آد؟ «همین‌جوری! از جای خاصی نمی‌آد. این مساله برمی‌گرده به 20 سال قبل از تولدم!» و همین شیوه دلنشانِ کنش و منش رجبی جلوی دوربین و مردم‌داریش پشت دوربین آمار نقش‌ها و فیلم‌هایش را حسابی بالا بُرده تا جایی که خودش هم... «قطعا آماری ندارم چون خیلی زیاد است».

با گل سرخ آهسته چه جوری صحبت می‌كنین؟
گل سرخ رو بیشتر نگاه می‌كنم یعنی از گل سرخ یه اتفاقات دیگه‌ای در ذهن آدم شكل می‌گیره.
غوغایی كه در گل سرخ هست؟
گل‌های سرخ و زرد بین/ غوغای وَرداوَرد بین! ورداورد به معنای باغ گل سرخه.
شباهت این گل سرخ با گلسرخ شازده كوچولو؟
زیاد شازده كوچولو خوان نبودم یعنی یه بار خوندم خوشم نیومد.
پرسش‌تون از شازده كوچولو؟
دوبار خوندمش و گفتم برای چی یه بار دیگه خوندمش.
معنای طنین خنده‌هاتون؟
افتضاحه طنین خنده‌هام. بعضی وقتا میگن مث آدم بخند بس كه صدات بلنده.
نخند مسواك گرون میشه؟
جمله قشنگی بود توی جبهه می‌گفتیم. جهنم كه گرون میشه. حالا كه گرون میشه بذار بخندیم.
كسی كه حال‌تون رو بگیره و موكت كنه؟
دمش گرم.
كی باتری‌تون ضعیف میشه؟
وقتی عملیات كنسل میشه.
با تخته‌سیاه هم میشه روی كسی رو سیاه كرد؟
بستگی به طرف مقابل داره.
شده تخریب‌چی از ترقه بترسه؟
بله دیگه. مارگزیده از ریسمون سیاسفید می‌ترسه.
التماس دعا به شرط چاقو یا خمپاره؟
خمپاره كه كار رو یكسره می‌كنه.
برو وضو بگیر بیا منم بخور؟
احتمالا میریم می‌خوریم.
حالا به زبون خوش گفتم دفعه بعد مجبورم خواهش كنم.
خودت رو اذیت نكن همون زبون خوش كافیه.
از خدمات پشت جبهه‌تون به‌جز بافتنی و پختن مربا؟
عسل. زنبور عسل.
گذران روزهاتون رو براتون قابل تحمل می‌كنه؟
اصولا آدم امیدواری هستم هیچ‌وقت در طول عمرم احساس ناامیدی نداشتم
چه جوری خوش می‌گذرونین؟
همش تصور می‌كنم روزهای خوبی در پیش رو دارم این شكلی هست كه بهِم خوش می‌گذره.
از الفبای عشق بگین؟
عشق از اول سركش و خونی بوَد/ تا گریزد آن كه بیرونی بوَد، كلا عشق‌ها چه عشقِ وطن، پدرمادر، روستا، زندگی، اینها برای آدم زحمت‌زا هستش.
 یعنی؟
 نمی‌تونی وطنت رو دوست داشته باشی و براش جانبازی نكنی.
این كه: عشق از اول سركش است و خونی؟
یعنی واردش كه می‌شی توأم با زحمته تا انتها.
چه جوری باید این عشق رو تقویت كرد و شكوفا؟
بستگی به توان افراد داره كه چقدر با این عشق لذت ببرن چقدر كیف كنن چقدر از این بلا و رنج شكوفا و بیشتر بشن؛ این به جهان بینی و جوهر و جَنَم افراد متصله.
درباره این شعر: دوستت دارم برایت می‌خرم؟
بستگی داره به حساب بانكیت كه چقدر باشه.
وقتی خیلی دوستش دارین و دلتون نمیاد خداحافظی كنین؟
بغض می‌كنم همیشه بدم اومده از خداحافظی.
خاطره وداع؟
می خواستیم بریم جبهه دلمون برای وطن مون می‌سوخت هیچ وقت با پدرم خداحافظی نكردم همیشه كاری می‌كردم نبینمش چون اونم اخلاقش مث من بود من رو می‌بوسید (خودم الان پدرم می‌دونم) یه بغضی توی گلوش بود نمی‌تونست هیچی بگه و دور می‌شد.
خاطره جبهه؟
فراوون!
می‌گن بدترین عقوبت فراموش كردن خاطرات خوبه؟
بله بله.
بهترین سعادت؟
تكرار خاطرات خوب و لذت بردن و رفیق شدن با شرایطی كه انسان‌ها دارن.
چطوری با خانم‌تون آشنا شدین؟
ایشون كارمند آموزش و پرورش بود من هم توی همون اداره... آشنا شدیم گفتن این دختر خوبیه می‌خوای زن بگیری این هم زن خوب و...
خوشبختی به چیه؟
به دل پاك و لقمه حلال.
رازآلودین یا شفاف؟
صراحت و شفافیت و رُك بودن ویژگی خودمه.
اهل تعارف؟
از تعارف همیشه حالم به هم خورده.
اون چیزی كه همیشه دوست داشتین و دارین كه بخونین؟
اشعار ادبیات ایران.
این افق از چشم شما؟
واقعا فكر می‌كنم اشعار ایرانی. اینارو کافی می‌دونم. بسیاریش معنای حُكم داره یعنی مَرجَعه مثلا برای اثبات یه قضیه‌ای از اشعار مولوی استفاده می‌كنیم به این میگیم مرجع.
كی خوش به حال‌تون میشه؟
یه روز بعد‌از‌ظهر.
از نتوانستن‌های شما؟
هیچ‌وقت در عمرم یه رُمان هم نتونستم بخونم.
رمانی كه فیلم میشه چطور؟
اون رو بهتر نگاه می‌كنم.
درباره «دوستت دارم‌ ها»؟
می‌گم بچه‌ها برسونین.
بخشی از واقعیت‌های زندگی شما؟
نگاه كردن به صورت فرزندانم هستش و از این همه زیبایی لذت می‌برم.
از جنگ اعصاب بگین؟
باید كمتر واردش شد.
وقتی ناگزیر باشه چی؟
آخه میگن عصبانیت تنبیه خود است به خاطر خطای دیگران.
ولی به هرحال شما هم از جنگ اعصاب دور نیستین؟
یه موقع در شبكه‌های اجتماعی چیزی علیه خودمون می‌خونیم... به‌هرحال انسان بازتاب‌پذیره و كمی ممكنه ناراحت بشه.
اگه تعریفای زیاد باشه؟
اصولا تعریف حتی زیادش به چشم نمیاد.
ولی توهین؟
حتی یه دونه باشه به چشم میاد.
چه جوری به اهل بیت‌تون ابراز عشق می‌كنین؟
من تا حالا در عمرم دوستت دارم نگفتم برای این كه دوستت دارم رو لقلقه دهن می‌دونم آدم باید عشق بورزه.
 هدیه‌ای كه می‌خرین؟
واقعا هیچ‌وقت هدیه نخریدم بچه‌هام می‌دونن، ولی هدیه‌های كلی میدم.
كلی مثلا؟
برای همسرم هم هدیه نخریدم ولی یهویی یه خونه 160متری به اسمش كردم گفتم این هدیه من به تو! دقت می‌كنین!
از روزهای طلایی زندگی‌تون؟
دوتا دختر خوب داشتم و خیلی حال می‌كردم با این دوتا دخترم و یه دفعه توی این هیری ویری یه پسر گُل پیدا شد كه اسمش رو گذاشتن علی رضا و نگاه می‌كنی بهش كیف می‌كنی هم مث پسرمه هم نوه‌ام چون 42سال اختلاف سنی داریم.
آیا آدمی رنج است و زیستن رنج؟
آدمی در رنج آفریده شده، یعنی من مهران رجبی كه 4 تا خونه دارم در رنجم این آقای ترامپ كه از خواب پاشده و خوابای بد دیده، ولی 16میلیارد توی حسابش داره در رنجه همه در رنجن.
اما مهم اینه كه؟
مولوی میگه: با زَر غم و بی‌زَر غم، اما غمِ با زر بِه!
چجوری خودتون رو كشف كردین؟
من كشف نكردم، پَرِ كاهم در مصاف تندباد/ خود ندانم در كجا خواهم فتاد.
پس كسی نمی‌تونه خودش رو كشف كنه؟
 اونقدر ما پیچیده‌ایم اینقدر قصه داریم اونقدر كوچیكیم در عالم خلقت. كافیه دور شی از زمین و كهكشان و می‌بینی چقدر ریزیم!
 لحظه‌ای كه صدسال گذشت؟
لحظه‌ای كه پدرم از درخت پرت شد پایین و از دنیا رفت.
شده برای حل مشكل خونوادگی نقش بازی كنین؟
بله همیشه. چه ما چه غیرِ ما همش نقش‌بازی‌كردنه منتها یه وقتایی نقش خودمونه صراحت داریم بی‌غل و غشه یه وقتایی اهل غَلّ و غشیم.
هنوز همسرتون حساسه با خانمای جوون زیبا همبازی نشین؟
همه خانما حساسن میگن نقش شوهر بهِت نمیاد.
اوقات بی‌حوصلگی؟
خیلی دوست دارم بخوابم احساس می‌كنم كسر خواب زیاد دارم توی گوشیم بازی ریختم و و این وقتا بازی می‌كنم و دوست دارم نتیجه مطلوب بگیرم از بازی.
نقشی كه هنوز بازی نكردین؟
نقش دیوونه رو هنوز بازی نكردم و شاید اگه پیشنهاد كنن برَم.
دیوونه عشق یا؟
دیوونه معقول! تعریف شده در جامعه.
نشانه تماشاگر دقیق؟
اگر سواد تصویری داشته باشه با تعمق نگاه كنه به جزئیات دقت كنه.
در نگاه به طبیعت؟
باید به وجد بیاد بوعلی سینا میگه اگر كسی از منظر و صدا و روی زیبا به وجد نیاد فَهُوَ مریض یحتاج الی العلاج.
شده با تماشای فیلم‌تون چیز تازه‌ای درباره خودتون كشف كنین؟
زیاد زیاد بله خیلی خودم رو نقد می‌كنم. كه كاش این جوری انجام می‌شد و...
اگه این جوری نباشه؟
خیلی بده. مگه آخرین كارمون باشه كه هركی هرچی گفت بگیم ولش كن. انتقاد به نفع خودمون تموم میشه.
بزنیم به تاریخ، همزادتون بینِ بزرگانِ گذشته؟
سردار اسعد بختیاری.فكر كنم شبیه ایشون باشم.
از چه جهت؟
آدم ایران‌دوست و مستقیمی بود زیر بار حرف زور نمی‌رفت به كمك آزادی‌خواهان اومد...
آخرین كلنجار ذهنی؟
الان! كه برم دندونم رو درست كنم ترجیح میدم قلبم رو عمل كنم، اما نرم دندون پزشكی.
با عمل قلب‌تون بیشتر توش عشق بریزین؟
اگر عمل قلب كنم می‌خوام ناپاكیا رو ازش دور كنم.
چه كسی رو تحسین می‌كنین؟
شما رو كه این‌قدر سؤالای این جوری می‌پرسین.
مخلصیم!
اسم خاصی داره این شیوه؟ اسمش رو بذاریم سؤالای كوتاه جوابای كوتاه.
از كیا حرف‌شنوی دارین؟
از بچه هام، كارگردان و خانمم و هركی فكر كنم حرفش منطقیه.
زمان كه متوقف بشه؟
من یكی خستگی در می‌كنم.
ساعت روح شما با چه زمانی كوكه؟
بیشتر به وقت عشق كوكه.
وقتی لبخند كسی رو كه دوست دارین می‌بینین؟
همین الان علیرضا و ایلیا (با هم دوستن. ایلیا چندسالته عزیزم؟ 16 سالشه) دارن لبخند می‌زنن هم به پاسخا دقت دارن هم به سؤالای شما و من لذت می‌برم باهم اومدیم سر صحنه.
وصف اون لوكیشن؟
سكانس 142و3 من و خانم گلچین قراره بازی كنیم برای رسانه خونگیه موچین سریال طنزه آقای حسین تبریزی هم كارگردانشه.
احساسات شما چه وقت گل می‌كنه؟
وقتی گل می‌كشیم گل می‌كنه! (می‌خندد) نمی‌دونم این سؤال جوریه كه پاسخش معلوم نیست چیه. این از نوع سؤالای بذری بود انگار!
چه موقع نمیشه از شما سؤال پرسید؟
وقتی خسته هستم و از سر كار اومدم و لازمه استراحت... دوستان زنگ بزنن جواب نمی‌دم باید صحبت زیادكنیم و صحبت هم باید به یه وقار و اندیشه‌ای وصل باشه.
تلفن حیاتی می‌خواین بزنین، چی میگین؟
خودم رو معرفی می‌كنم اگه طرف منو نشناسه ازش خواهش می‌كنم سریع برم اصل مطلب رو بگم به احوالپرسی نپردازیم اینطوری شروع می‌كنم.
حس بلاتكلیفی؟
گاهی بله.
بودن یا نبودن؟
بودن.
این بودن رو چی معنادار می‌كنه و زیبا؟
امید زیباترش می‌كنه و نگرش به آینده، البته جهان بینی هم موثره.
و این بودن رو چی پژمرده و بی‌ریخت می‌كنه؟
ناامیدی و وادادن.
فكر می‌كنین خدا چقدر شما رو دوست داشته و داره؟
خدا فكر كنم بی‌نهایت من رو دوست‌ام داشته كه با همه مردم ایران رفیقم كرده.
این كه میگن خیلی مهربونین؟
سوء‌استفاده زیاد میشه از این جمله. بعد از این كه تلفن قطع میشه میگن آقای مهربونی دو میلیون داری قرض بدی!
پس میشه گاهی تیغ‌تون زد؟
بله دیگه...
عمق وجودتون رو چی پُر كرده؟
مسوولیت‌پذیری اجتماعی.
سرمایه شخصی؟
تفكر و جهان‌بینی‌ام.
اخلاق‌تون كی از همیشه بهتره؟
وقتی تهیه‌كننده پیامك می‌زنه لطفا شماره كارت بانكی. از خود پیامك واریزشدِ بانك بهتره.
نسبتِ شاعرانه‌ها و شما؟
شاعرانه فكر می‌كنم.
سعی می‌كنین چیا خاطرتون باشه همیشه؟
(سخت شد) این كه به دیگران احترام بذارم كسی از من نرنجه.
این جا اونجا كه ملت دوره‌تون می‌كنن؟
بله فیلم و عكس و همه چی. ما هم اونقدر صبور و این جوری هستیم كه سعی می‌كنیم (خودم رو عرض می‌كنم) خاطره بد توی ذهن كسی نباشه گرچه قطعا توی ذهن‌شون خاطره بد ایجاد كردم.
یه پیام به دوستدارانِ رنجیده‌خاطر؟
از همه‌شون معذرت می‌خوام ما رو حلال كنن.
پیام به اونایی كه دوستدارشونین؟
می‌گم قربون شكل ماه‌تون بیشتر از این كه ما رو دوست داشته باشین زندگی، پدرمادر، بچه‌ها رو دوست داشته باشین اونا به دردشون می‌خوره.
تصورتون از این جمله كه بگن مث من هستین؟
لذت می‌برم احساس می‌كنم كه همه چی‌مون هماهنگه.
جایی كه جایگاه و پایگاه و نام و... كنار میره خودتونین و خودتون؟
اون لحظه‌ها خیلی لذتبخشه من در خارج تجربه كردم توی برلین راه می‌رفتم هیشكی من رو نمی‌شناخت خیلی حال كردم عالی بود.
پاسخ‌تون به نكیر و منكر؟
می‌گیم بابا حواس‌تون به ما باشه آدمیم هم فرشته‌خو هم دیوصفت. هوای ما رو داشته باش خیال كن خواهر و مادرت رو محاكمه می‌كنی.
دفاعیه‌تون پیش خدا در رستاخیز؟
خدایا! قطره‌ای دانَش كه بخشیدی ز پیش/ متصل گردان به دریاهای خویش
می‌تونین خودتون رو از نوبسازین؟ با چی؟
خودم رو از نو بسازم! با شعر مولوی.




هوای تازه
شما رو میشه به چی تشبیه كرد؟
ریحان! خیلی لطیفم به لحاظ روحی و دوست دارم بوی خوشی در ذهن مردم بپراكنم.
می‌دونستین پیغمبر  گفتن حسن و حسین دو ریحان منن؟
نمی‌دونستم، واقعا ولی چقدر من و پیغمبر باحالیم.
كه البته مفخر رحمته تتمه دور زمان به قول شهریار عقل كل. یك نعمتی كه خدا به جهانیان داده و ما رو در مدرسه غیرانتفاعی فرمایشاتش مهمان کرده ( برای اون هیچ نفعی نداره نفعش برای ما ست) ایشون ما رو داخل مدرسه‌ای كرده كه پول نمی‌خواد و تاكیدكرده می‌خوام بگیرم اما نمی‌گیرم إلّا مَوَده ذی القُربا. شما به ذی القربا مودت داشته باشین! این جوری بُروزش میدیم كه محرم میریم هیأت و سینه‌زنی (شما می‌گی به دوستت چرا نیومدی سرِ قرار؟ میگه ختمِ بابای دوستم بودم خب قانع میشی احترام گذاشته به ذی القربای دوستش.) آیا یاد شهدای كربلا و امام حسین و ائمه احترام به ذی القربا نیست؟ اگر این كار را نكنیم واقعا بدهكار و مدیون نیستیم؟ حتما هستیم! پس ما مدیون پیغمبر میشیم اگه در حق اهل بیت احترام نكنیم.
جمعه و انتظار؟
گفت: تازه این اول راه است حكایت باقی ست/ ماهمه زنده به آنیم كه رجعت باقی ست/ رفته ساقی كه قدح پر كند و برگردد/ عرش را غرق تحیر كند و برگرد/ دیر یا زود ولی می‌رسد از راه آخر/ یك نفر عین علی می‌رسد از راه آخر/ می‌نویسم كه شب تار سحر می‌گردد/  یك نفر مانده از این قوم كه برمی‌گردد
این سروده حمیدرضابرقعیه برگرفته از یه جهان بینیه یك اعتقاد بزرگ كه: به صبر كوش تو ای دل كه حق رها نكند/ چنین عزیزنگینی به دست اهرمنی (حافظ) خدا این عزیزنگین‌های زمین رو به دست اهرمن رها نمی‌كنه منتها باید صبور باشیم باید انجام تكلیف كنیم باید عشق كنیم در این عشق مستغرق شیم واقعا هم امیدواریم به این كه بپیوندیم به این حركت بزرگ. و اگر نشد، در انتظار تو چشمم سفید گشت غمی نیست/ اگر قبول نیفتد فدای چشم سیاهت.