چله چلچله‌ها

مروری بر رویدادهایی که پس از حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی رخ داد

چله چلچله‌ها

حادثه تلخ هدف قرار گرفتن هواپیمای اوکراینی از سوی پدافند، اتفاقی باورنکردنی بود که هنوز بعد از گذشت 40 روز، تلخی آن کاهش نیافته است. در این رویداد که روز 18 دی‌ماه، ساعاتی پس از حمله موشکی سپاه پاسداران به پایگاه آمریکایی عین‌الاسد در عراق اتفاق افتاد یک فروند هواپیمای بوئینگ که از ایران عازم اوکراین بود به اشتباه از سوی پدافند کشورمان مورد هدف قرار گرفت و تمام سرنشینان آن جان باختند. اکنون که پس از چهل روز ابعاد این حادثه تا حدود زیادی روشن شده است نگاهی داریم به روند حوادث پس از این رویداد تلخ.

18 دی 
چند ساعت بعداز  حمله موشکی سپاه به پایگاه آمریکایی عین‌الاسد در عراق بود که اعلام شد یک هواپیمای اوکراینی با شماره پرواز 752 به مقصد کی‌یف با 176 سرنشین که 139 نفر آنها ایرانی بودند ساعت ۶:۱۹ ، پس از برخاستن از فرودگاه بین‌المللی امام خمینی دچار مشکل شده و در نزدیکی شاهدشهر استان تهران سقوط کرده است.
19 دی
مقامات رسمی کشور اعم از سازمان هواپیمایی و دولت احتمال هدف قرار گرفتن هواپیما را رد کردند. ابوالفضل شکارچی سخنگوی ارشد نیروهای مسلح، قاسم بی‌نیاز، رئیس مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی وزارت راه و شهرسازی، علی عابدزاده، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری هم احتمالاتی از جمله آتش‌سوزی را به عنوان عاملی برای بروز این سانحه مطرح کرده و ادعاها مبنی بر هدف قرار گرفتن این هواپیما با موشک را تکذیب کردند.  
۲۰ دی 
طبق اعلام سید عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه، ایران تحقیقات درباره علت سقوط این هواپیما را طبق استانداردهای بین‌المللی و ضوابط ایکائو آغاز کرده و از کشور اوکراین به عنوان صاحب هواپیما و شرکت بوئینگ به عنوان سازنده هواپیما برای مشارکت در تحقیقات دعوت کرده ‌است.
21 دی
صبح روز شنبه 21 دی‌ماه، سه روز پس از سقوط هواپیمای اوکراینی و در حالی که در این مدت تمام مقامات، متفق‌القول هدف قرار گرفتن این هواپیما را تکذیب می‌کردند بیانیه‌ای از سوی ستاد کل نیروهای مسلح مبنی بر اشتباه یکی از اپراتورهای پدافند هوایی کشور در شرایط جنگی حاکم بر منطقه و انهدام هواپیما صادر شد. دلیل شلیک موشک به این هواپیمای مسافربری، در اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح، «خطای انسانی غیرعمد در تشخیص شیء پرنده» اعلام شده ‌بود.
ساعاتی بعد سردار حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه با حضور در مقابل دوربین‌ صداوسیما مسؤولیت این حادثه را پذیرفت و تاکید کرد تمام تکذیب‌هایی نیز که تا این روز از سوی مقامات سازمان هواپیمایی کشوری و وزارت راه و سایر نهادهای مرتبط صورت گرفته به دلیل بی‌اطلاعی آنها بوده است.
حاجی‌زاده همچنین جزئیات این حادثه را تشریح کرد.
در همین روز، رهبر انقلاب با انتشار پیامی ضمن ابراز همدردی عمیق و مجدد با خانواده‌های داغدار، ستاد کل نیروهای مسلح را مأمور پیگیری کوتاهی‌ها یا تقصیرهای احتمالی در این حادثه و مراقبت برای عدم امکان تکرار چنین سانحه‌ای کردند.
24 دی
حسن روحانی رئیس‌جمهور در بازدید از نمایشگاه دستاوردهای وزارت جهاد کشاورزی، با اشاره به سانحه سقوط هواپیما گفت: درست است که ریشه همه این اتفاقات به آمریکا برمی‌گردد و آمریکا بود که باعث شد چنین حوادثی رخ دهد اما این دلیل نمی‌شود ما در این حادثه به تمام ریشه‌های مسأله نپردازیم. مسؤولان باید پروسه را که از صبح چهارشنبه تا جمعه که موضوع در شورای‌عالی امنیت ملی مطرح شد، توضیح دهند، مردم ما در این غم سهیم و شریک هستند، اما می‌خواهند بفهمند آیا مسؤولان آنها طبق قاعده و در چارچوب اصول اخلاقی، به‌درستی رفتار کرده‌اند یا نه؟ به‌عنوان نماینده ملت ایران و رئیس‌جمهور، این را دنبال خواهم کرد و در مراحل بعدی به هر نتیجه‌ای که برسیم به مردم خبر خواهیم داد.
رئیس‌جمهور در نشست خبری که روز یکشنبه داشت توضیحات جامعی درباره روند اطلاع‌رسانی در خصوص این حادثه داد.
سرنشینان هواپیمای اوکراینی
۱۴۷ نفر از سرنشینان این هواپیما، ایرانی بودند که بسیاری از آنها تابعیت کانادایی و انگلیسی نیز داشتند. بسیاری از مسافران این هواپیما، ایرانیان ساکن کانادا بودند که به عنوان دانشجو یا محقق دانشگاه‌های کانادا برای تعطیلات سال نوی میلادی به ایران سفر کرده بودند.
دو نفر از جان‌باختگان این حادثه آرش پورضرابی و پونه گرجی، زوج جوانی بودند که از کانادا به ایران آمده بودند تا جشن ازدواج خود را برگزار کنند و در حال بازگشت به کانادا بودند. ‌سام ذکایی، یکی دیگر از مسافران این هواپیما بود که به‌عنوان مهندس در شرکت بریتیش پترولیوم مشغول به کار بود. دو تن از فرزندان محسن اسدی لاری، مدیرکل همکاری‌های بین‌الملل وزارت بهداشت هم با حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی، جان خود را از دست دادند.در میان دیگر قربانیان این حادثه می‌توان به ۱۶ دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی شریف هم اشاره کرد. دو دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی خواجه نصیر، یک دانش‌آموخته دانشگاه تربیت مدرس، ۶ دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دو دانشجوی دکتری دانشگاه علم و صنعت و ۵ دانش‌آموخته دانشگاه تهران هم در میان قربانیان این حادثه دردناک بودند. همسر و فرزند حامد اسماعیلیون، نویسنده و دندانپزشک هم در میان جانباختگان این حادثه تلخ بودند. 
همدردی با خانواده جانباختگان
به دنبال جان باختن جمعی از هموطنانمان در حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی، بار دیگر موجی از اندوه، سراسر کشور را فراگرفت و مردم در غم این حادثه به سوگ نشستند. نمادهایی از این حادثه، بر در و دیوار شهرها نصب شد و بیلبوردهای تبلیغاتی در اتوبان‌ها جای خود را به طرح‌ها و یادبودهایی از جانباختگان این حادثه دادند. تشخیص هویت سرنشینان هواپیمای اوکراینی بلافاصله شروع شد و پس از چند روز، پیکر شهدایی که هویت‌شان مشخص شده بود به خانواده‌ها تحویل و پس از تشییع روی دوش همشهریانشان، در زادگاهشان به خاک سپرده شدند. 
از همان زمان تا کنون مسؤولان مختلف با حضور در منزل خانواده برخی از این شهدا با آنها ابراز همدردی کرده و بر پیگیری ابعاد مختلف ماجرا تاکید کرده‌اند.