گفتوگو با جواد قارایی ،تهیهكننده، كارگردان و راوی مجموعه مستند «ایرانگرد»
دور ایران در 10 فصل
تماشای دیدنیها و طبیعت بكر و زیبا و چشمنواز ایران در قالب یك برنامه تلویزیونی نه فقط برای ما ایرانیها كه برای اغلب مردم جهان كه علاقهمند سفر به ایران هستند، جذاب و دیدنی است. شاید بتوان گفت جواد قارایی با ساخت مجموعه مستند «ایرانگرد» پیشرو برنامهسازان در این امر مهم بود. او جزو نخستین افرادی بود كه به همراه تیم چندنفرهاش به مناطق بكر و طبیعت چشمنواز و گاهی صعبالعبور ایران رفت و برنامهای را برای آشنایی بیشتر مردم ساخت كه از همان فصل اول مورد تقدیر سازمان صدا و سیما، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و سازمان حفاظت محیط زیست ایران قرار گرفت. حال این برنامه به فصل چهارم رسیده و قارایی در تلاش است تا برنامه را به نوروز 1400 برساند. جامجم با وی گفتوگویی درباره فصل جدید این برنامه داشته كه در ادامه میخوانید:
من و همكارانم از اوایل سال تصویربرداری و تولید فصل جدید ایرانگرد را آغاز كردیم. اما بیماری كرونا و همچنین شكستگی پای من و یكسری مشكلات باعث شد تا وقفهای در كار بیفتد.
فكر میكنم در فصلهای قبلی هم با مشكل شكستگی پایتان هنگام سفر روبهرو بودید؟
بله بار قبل رباط صلیبی زانویم پاره شد و این بار پایم در یكی از سفرها شكست.
در كدام سفر پایتان شكست؟
در ارتفاعات البرز دچار این مشكل شدم.
فكر میكنید بتوانید برنامه را تا چه تاریخی روی آنتن بفرستید؟
قرار است فصل جدید در 20 قسمت در نوروز 1400 روی آنتن برود. با وجود مشكلات پیش رو، در تلاش هستیم كه بهموقع برنامه را برسانیم. البته قطعا نمیتوانیم كل 20قسمت را آماده كنیم. اما تا به امروز در سه چهار استان كارمان به اتمام رسیده و در حال تدوین هستیم. به هر حال ساخت چنین برنامههایی با موانعی روبهرو است و كار راحتی نیست.
برنامه كدام استانها آماده شده است؟
استانهای خوزستان، سیستان و بلوچستان و اردبیل را گرفتهایم و باقی استانها مانده است.
تفاوت و ویژگی فصل جدید با سایر قسمتهای ایرانگرد در چیست؟
قطعا سعی كردهایم سراغ اماكن تكراری نرویم و جغرافیای جدیدی را تجربه كنیم. این اتفاق در همه برنامهها افتاده و تاكنون در هیچكدام از برنامهها به اماكن تكراری نرفتهایم. در این فصل هم سعی كردهایم به لحاظ تحقیق و پژوهش و تصویربرداری به نسبت مجموعههای قبل كار بهتری انجام بدهیم و كیفیت كار را بالا ببریم.
قطعا میدانید كه برنامههایی از این نوع درباره ایران زیاد تولید میشود. بنابراین چگونه سعی كردهاید كه به تكرار نیفتید و به مناطق بكر ورود كنید؟
خوشحالم كه ایرانگرد كار خودش را كرد و دوستان برنامهساز را به ساخت برنامههایی از این دست علاقهمند كرد. من هم هرازگاهی كه فرصت كنم بیننده این برنامهها هستم. خدا را شكر مخاطبان ایرانگرد بسیار به برنامه لطف دارند و با ما همراهی میكنند. من هم به دلیل سختگیری كه در انتخاب لوكیشنها دارم، تلاش میكنم به نقاطی ورود كنم كه تاكنون دیدهنشده یا به این شكل دیدهنشده باشد و حرفی برای گفتن داشته باشد.
با وجود اینكه پاییز و زمستان هم در پیش است و سرما یكی از موانعی است كه در برخی مناطق پیش رو دارید، تصویربرداری تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟
فكر میكنم بخشی از آن تا پایان سال بخشی دیگر به سال آینده موكول شود. بنابراین همه قسمتهای فصل جدید را قطعا نمیتوانیم به نوروز 1400 برسانیم.
مهمترین دستاوردی كه در این چهار فصل داشتهاید چه بوده؟
اینكه به مناطقی سفر كردیم كه شاید كمتر كسی درباره آن میدانست و در تمام این سفرها متوجه شدم كه مردم ایران چقدر مهربان و مهماننواز هستند. حتی اگر در بدترین شرایط اقتصادی و بدون امكانات هم زندگی كنند، مهمان را مورد لطف خود قرار میدهند و با هرچه دارند، از او پذیرایی میكنند. بنابراین تمام سفرهایی كه تا امروز برای این برنامه داشتم، برایم لذتبخش و جذاب است. چراکه تمام ایران و مردمانش زیبا هستند. من هم در این برنامه سعی كردم نقاطی را انتخاب كنم كه دارای جذابیت زیادی باشد. چه به لحاظ فرهنگ و آداب و رسوم و چه به لحاظ طبیعت.
تا امروز به مناطقی سفر كردهاید كه باعث ناراحتیتان شود؟
بله میتوانم بگویم در هر منطقهای كه سفر میكنم، با مردمی روبهرو میشوم كه مشكلات بسیاری دارند و این موجب ناراحتی من میشود. آن هم با وجود اینكه این مناطق پتانسیل بالایی به لحاظ فرهنگی، تاریخی و طبیعت دارند، اما ناشناخته ماندهاند. از طرفی بیكاری در این مناطق بیداد میكند. ضمن اینكه در مناطقی مشاهده میکردیم به محیطزیست آسیبهای بزرگ و شدیدی وارد شده که خیلی برای من و گروهم دردناك بود.
با توجه به اینكه برنامه شما چند سالی است كه روی آنتن است و شما مشكلات مردم را در مناطق محروم در برنامه منعكس كردهاید، تا به امروز بازخورد خوبی از مسؤولان مربوطه هم گرفتهاید كه به مشكلات مردم این مناطق رسیدگی كنند؟
بله خوشبختانه یكی از مهمترین اتفاقات خوب این برنامه همین بوده. بعضی از آنها را خودم پیگیری كردم و برخی دیگر هم با من تماس میگرفتند و نوید میدادند كه برنامه باعث دیده شدن مشكلات آنها شده و مسؤولان در حال رسیدگی هستند.
نگاهتان در ساخت این برنامه صرفا مخاطب ایرانی كه نیست؟
دوست دارم مردم جهان تصویری زیبا و واقعی از ایران داشته باشند. گرچه متاسفانه خود ایرانیها هم این كشور را بهخوبی نمیشناسند، چه برسد به توریستها كه تصورشان از ایران یك كشور بیابانی است! بنابراین همواره نگاه من به این شكل بوده كه بتوانم كشورم را آنگونه كه هست، به مردم و هموطنانم و به جهانیان معرفی كنم. چون برایم مهم است كه مردم جهان بتوانند كشورم را بهگونهای كه هست، بشناسند. اما در حال حاضر هدف اصلیام این است كه مردم با كشور زیبایمان بیشتر آشنا شوند. چون متاسفانه از ایران كم میدانند و كم میشناسند. من هم سعی كردهام اقلیم، فرهنگ و مردمم را به هموطنانم بشناسانم.
تاكنون بازخورد خوبی هم گرفتهاید؟
بله چه از هموطنان و چه از مردم نقاط مختلف جهان بازخوردهای خوبی گرفتهام. بهنحوی كه توریستها عاشق ایران شدند و این مجموعه را دوست داشتند.
رشته تحصیلیتان مرتبط با این موضوع است كه به ایرانگردی علاقهمند شدید؟
من در دانشگاه مدیریت جهانگردی خواندهام. در كنارش دورههای فیلمسازی را در انجمن سینمای جوان گذراندهام. سالها قبل هم مدتی را با مرحوم اینانلو همكاری كردم. اما از گذشته اهل ایرانگردی بودم و به دنبال فرصتی برای شناخت بیشتر مردم از كشورمان بودم كه با ایرانگرد این اتفاق افتاد.
با مخاطبان برنامه به تعامل رسیدهاید كه با شما تماس بگیرند و بخواهند كه منطقه سكونتشان را از طریق برنامه شما معرفی كنند؟
بله خیلی زیاد این اتفاق افتاده و خوشحالم كه ایرانگرد بین مردم جای خودش را باز كرده و این اعتماد را به وجود آورده كه با ما از نقاط مختلف ایران تماس بگیرند و این درخواست را داشته باشند. ما هم تا جایی كه امكان داشته به آنجا سفر كرده و برنامه ساختهایم.
در كنار ساخت فصلهای برنامه ایرانگرد اتفاق ویژهای را هم توانستهاید مرتبط با این موضوع رقم بزنید؟
اتفاقا همزمان با تولید این برنامه روی طرح جدیدی به نام «مستند مسابقه ایرانگرد شو» كار میكنم كه مسابقهای است بین ایرانگردانی كه از سراسر كشور در این رقابت شركت میكنند و ایرانگردیشان داوری میشود. طرح در حال حاضر به گروه اجتماعی شبكه یك ارائهشده و با توجه به استقبالی كه از طرح شده در حال طی كردن مراحل دیگر آن هستیم.
فكر میكنید ایرانگرد پتانسیل چند فصل را دارد؟
من فكر میكنم تا «ایرانگرد 10» بتوانم در قالب یك برنامه باكیفیت آن را ادامه بدهم. چون كشور ما از لحاظ جاذبههای گردشگری بینظیر است و من هم مشتاقم تا ایران را به هموطنانم و به جهان بتوانم بهتر معرفی كنم.
تاكنون به فكر برگزاری نمایشگاهی از عكسهایی كه در سفرها گرفتهاید، بودهاید؟
سال گذشته نخستین نمایشگاه عكسهایی كه از سفرهایم گرفته بودم، همزمان با آغاز كار انجمن نیكورزی ایرانگرد برگزار شد و مورد استقبال هم قرار گرفت كه مبالغ حاصل از فروش عكسها در نخستین پروژه كارآفرینی گردشگری در استان سیستان و بلوچستان هزینه شد.
ایرانگرد قابلیت دارد تا ایران را به رخ جهان بکشد
حسین سلطانمحمدی، منتقد: من فكر میكنم به لحاظ كیفی و بهخصوص كیفیت تصویری بهشدت قابل مقایسه با نسخههای عالی است كه در نشنال جئوگرافی میبینیم. زاویه دوربینها بهشدت عالی است و از لنزهایی استفاده میشود كه عظمت كوه و دشت و جنگل را بهخوبی نشان میدهد. از طرفی تیم تصویربرداری به همراه گزارشگری كه خودش راوی و كارگردان و تهیهكننده آن است، بسیار حرفهای در این مستند كار میكنند. مهمتر اینكه تیم سازنده مشخص است، شناخت خوب و درستی از آن مناطق دارند. البته ما در این زمینه مستند زیاد دیدهایم. اما ایرانگرد حرفهای و با كیفیت عالی ساخته شده است. شاید مهمترین دلیلی كه باعث شده تولید آن به فصلهای بعدی هم برسد، همین نكته است. به نظرم تلویزیون در این زمینه سرمایهگذاری خوبی كرده كه چنین مجموعهای تولید شود و بهشدت قابل صادرات به كشورهای دیگر هم هست. چون ما در اغلب آثار نمایشی خارجی میبینیم كه آگاهانه لابهلای اثر خود به طبیعت و محل زیست خود چگونه میپردازند و به رخ میكشند. ایرانگرد هم قابلیت به رخ كشیدن به جهان را دارد. چون با ظرافت به مناطق بكر و دستنخورده میپردازد و میتوانم بگویم از دیدن چهار فصل كشورمان در این مستند حتی در خانه هم میتوانیم لذت ببریم.
ایرانگردی با قارایی
ایرانگرد یك مجموعه مستند تلویزیونی است كه در آن طبیعت بكر و شهرها و روستاهای مختلف ایران و گاها مناطق دیده نشده و بهخصوص شیوه زندگی مردم عشایر و روستاهای ایران را معرفی میكند. جواد قارایی كارگردان، تهیهكننده و راوی این مستند تلویزیونی برای تهیه این برنامه با یك تیم فیلمبرداری حرفهای به شهرها و استانهای مختلف ایران همچون چهارمحال و بختیاری، گیلان، خراسانجنوبی، لرستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، بوشهر، خوزستان، مازندران و كرمان و استانهای دیگر سفر كرده و به روایت زندگی و آداب و رسوم ساكنان این مناطق میپردازد. فصل اول این مستند در سالهای ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۱ در قسمتهای ۳۰ دقیقهای و به سفارش شبكه چهار تولید و پخش شد كه در این فصل قارایی به طبس، جزیره نخیلو و روستاهای بسیاری سر زد. ایرانگرد پس از موفقیت مجموعه نخست خود در قسمتهای ۵۰ دقیقهای در سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴ به سفارش شبكه اول تهیه شد و در سال ۱۳۹۴ از این شبكه پخش شد. این برنامه به عنوان پرمخاطبترین مجموعه مستند ایران شناخته شد و قارایی باز هم سراغ روستاها و مناطقی رفت كه مخاطبان كمتر شناختی از آنجا داشتند. از جمله اسفندیار، كول خرسان و اورامانات.
فصل سوم این مجموعه نیز از اواخر پاییز ۱۳۹۴، آغاز شد و در نوروز ۱۳۹۷ در قالب ۲۰ قسمت ۵۵ تا ۸۰ دقیقهای از شبكههای یك و مستند سیما پخش شد. این فصل قرار بود در نوروز ۱۳۹۶ پخش شود، اما به علت مصدومیت جواد قارایی، تهیهكننده، كارگردان و راوی این برنامه با یك سال تأخیر و در نوروز سال ۱۳۹۷ از تلویزیون ایران پخش شد. سری سوم آن توانست در نخستین جشنواره برنامههای نوروزی صداوسیما جایزه جایزه بهترین مستند از دید مخاطبان را با بهدست آوردن بیش از ۴۳۸ هزار رأی از آن خود كند. از این رو این برنامه به فصل چهارم رسید كه هماكنون در مرحله تولید قرار دارد.
-
تسلیت رهبر انقلاب به مناسبت درگذشت آیتا... صانعی
-
گزارشی از نمایشگاه. فناوری برلین
-
چک بانکی دولت در وجه بورس
-
کارتونیها کرونــا را شکست دادند
-
خمار آباد
-
ناقلان کوچک ویروس بزرگ
-
اجرای حكم قصاص قاتل جنجالی
-
همه تلاشهای ترامپ برای ماندن در کاخ سفید
-
پرونده طبری همچنان باز است
-
دور ایران در 10 فصل
-
گمان فاسد
-
از عناوین جهان مرثیه خوان او را بس...
-
كودكان واكسن آنفلوآنزا بزنند