برای ارتقای شبكه مستند چه كنیم؟

برای ارتقای شبكه مستند چه كنیم؟

یادداشت: رضا برجی مستندساز


در سال‌های اخیر تلاش‌هایی شده برای آن‌كه فیلم‌های مستند بیش از گذشته در شبكه‌های مختلف تلویزیون و ازجمله شبكه مستند دیده شوند و به‌ویژه با اچ‌دی شدن شبكه مستند، این تلاش‌ها شكلی بهتر گرفته.
با این حال یك نكته مغفول درباره آثار مستند آن است كه همپای گستردگی عرضه تلویزیونی باید كیفیت و به‌روزرسانی مستندها نیز افزایش پیدا كند. وگرنه هرچقدر هم كه عرضه توسعه یابد، ولی كیفیت نداشته باشیم، به جایی نمی‌رسیم.
برخی فكر می‌كنند مستندسازی یعنی نشاندن چند نفر مقابل دوربین و حرف زدن آنها درباره یك مضمون واحد كه متاسفانه همین دیدگاه باعث تولید مستندهای خسته‌كننده شده.
مستندسازی را نباید ساده گرفت. مخاطبی كه مقابل شبكه مستند می‌نشیند تا مستند ببیند، باید چنان از پرداخت سوژه لذت ببرد كه باز به همین شبكه مراجعه كند، نه این‌كه كلا با یك بار مستند دیدن، قید این ژانر را بزند.
ما در ایران مستندسازان خوبی داریم كه ساده‌ترین سوژه‌ها را دیدنی می‌كنند و در عین حال افرادی را هم داریم كه به مستندسازی به چشم یك نوع كار كارمندی نگاه می‌كنند، سفارش می‌گیرند و با سطحی‌ترین نگاه تمامش می‌كنند.
جغرافیای گسترده ایران و تاریخ پر راز و رمزش و انبوه اتفاقات در ادوار مختلف سبب‌ساز این شده كه دست مستندسازان در انتخاب سوژه برای كار خیلی باز باشد، ولی منوط به این‌كه نگاه‌مان به مستندسازی نگاه باسمه‌ای و بزن دررویی نباشد. بهترین مستندها آنهایی هستند كه در تلویزیون مورد توجه قرار می‌گیرند، چون هیچ محفل جشنواره‌ای به‌اندازه مخاطب عام نمی‌تواند عیار مستند را تخمین بزند. پس باید به جایی برسیم كه شبكه مستند تلویزیون جزو پربیننده‌های‌مان باشد.