تنشهای موجود در مرز بلاروس و لهستان نمونهای از وضعیت اسفبار پناهجویان در نقاط مختلف اروپاست
بیپنـاه در اروپـا
بحران پناهجویان در مرز لهستان و بلاروس وارد فاز تازهای شده است. بیش از 10 پناهجو تا كنون بر اثر سرما و ضعف بدنی جان باختهاند و دهها نفر دیگر در معرض مرگ قرار دارند. بلاتكلیفی پناهجویان در این نقطه مرزی، سبب شده است آنها قدرت بازگشت به بلاروس نداشته باشند و از سوی دیگر، لهستان و اتحادیه اروپا نیز از ورود آنها به خاك خود جلوگیری كنند. در این میان، دولتهای اروپایی نیز كمترین سخنی درخصوص حقوق بشر و رعایت حقوق پناهجویان به میان نیاوردهاند و صرفا انگشت اتهامات خود را به سوی بلاروس نشانه گرفتهاند. در هر حال، بهای تنش میان مینسك - ورشو را پناهجویانی میدهند كه در آتش میان خشونت پلیس لهستان و انفعال بلاروس گرفتار شدهاند. در اینجا مروری بر وضعیت پناهجویان در برخی كشورهای اروپایی میپردازیم.
پناهجویان چادرنشین جنگل كاله واقع در فرانسه هرروز مورد اذیت و آزار و تحقیر پلیس فرانسه و نیروهای امنیتی هستند. این سازمان از مقامات فرانسوی خواسته تا به این آزار سیستماتیك پایان دهند. سازمان دیدبان حقوق بشر درباره وضعیت پناهجویان در بندر كاله فرانسه بهشدت ابراز نگرانی كرده است. آنها در كمپ كاله هر روز تحت آزار و اذیت و تحقیر از سوی نیروهای امنیتی هستند.
هر دو روز یك بار پلیس این كمپ كوچك را كه متشكل از چادرهای پناهجویان است، جمع میكند، ولی پناهجویان دوباره در آنجا جمع میشوند. بدین ترتیب امكان كمكرسانی به آنها وجود ندارد و اصولا رساندن كمك به این پناهجویان ممنوع است. دیدبان حقوق بشر از مقامات فرانسوی خواسته تا این جمعآوری سیستماتیك را متوقف كرده و به وضعیت كودكان بدون سرپرست در این كمپ بیشتر رسیدگی كند. در حال حاضر صدها پناهجو در آنجا هستند كه هر چند روز یك بار با عملیات پلیس فرانسه از آنجا رانده میشوند.
سازمان عفو بینالملل مقامهای فرانسوی را متهم به آزار مهاجران و امدادگران میكند. براین اساس آنها به مهاجران و امدادگران توهین میكنند و از خشونت استفاده میکنند. این رفتارها باعث ترس و نگرانی بسیاری از امدادگران شده است. طبق اطلاعات سازمان عفو بینالملل، پس از تخریب كمپ آوارگان در بندر كاله، هنوز هم بیش از ۱۲۰۰ آواره در چادرها و اردوگاههای غیررسمی بهسر میبرند. این آوارگان با كمبود مواد غذایی، آب، تسهیلات بهداشتی و سرپناه دست و پنجه نرم میكنند و از كمكهای حقوقی بیبهرهاند. براین اساس شمار زیادی از مهاجران خردسال و بدون همراه، در این اردوگاههای موقت اقامت دارند.
اخیرا نزدیك به ۳۰۰ پناهجو كه در پی برچیده شدن چادرهای اسكان آنها با توسل به اعمال خشونتآمیز در نوامبر گذشته، از سوی دولت امانوئل مكرون به دست فراموشی سپرده شدهاند، از بیم سرمای زمستان و ابتلا به همهگیری كووید-۱۹ در مدرسهای متروك و قدیمی در منطقه ۱۶ پاریس پناه گرفته و خواستار رسیدگی فوری به وضعیت خود شدهاند. براساس گزارش یورونیوز، انجمنهای بشردوستانه نیز با تاكید بر موقت بودن این پناهگاه، اعلام كردهاند كه این مدرسه بسیار فرسوده و سقف آن دچار شكافهای عمیق است که هر لحظه امكان ریزش آن وجود دارد.
50 پلیس به ازای هر پناهجو!
بدون شك آنچه امروز در مرزهای بلاروس و لهستان میگذرد، یك تراژدی تمامعیار محسوب میشود. حمله به پناهجویان از سوی پلیس لهستان جهت ممانعت از ورود آنها به اتحادیه اروپا، نمونه بارز نقض حقوق بشر از سوی این كشور و اتحادیه اروپا محسوب میشود. فراتر از آن، پناهجویان قدرت بازگشت به بلاروس و فرار از برزخی كه به آن گرفتار شدهاند را نیز ندارند.
به گفته مقامهای لهستان، بیش از ۲۰۰ هزار پلیس، گارد مرزی و نیروی ارتش برای تقویت امنیت مرزی اعزام شدهاند. حدود ۴۰۰۰ مهاجر هم بدون امكانات در مرز بهسر میبرند كه بسیاری از آنها كودكان و زنان هستند. به عبارت بهتر، به ازای هر پناهجوی بیسلاح، 50 پلیس مسلح لهستانی به منطقه مرزی با بلاروس اعزام شدهاند! تصاویر ویدیویی نشان میدهد كه نیروهای امنیتی لهستان، مهاجران را در مرز بلاروس با آب پرفشار هدف گرفتهاند.
سران اتحادیه اروپا از جمله آنگلا مركل، صدر اعظم آلمان و امانوئل مكرون، رئیسجمهور فرانسه كه به صورت دائم، حقوق بشر را یكی از مؤلفههای اصلی سیاست خارجی كشورهایشان و اتحادیه اروپا تلقی كرده
و بر آن تاكید دارند، در این میان كمترین فشاری بر دولت لهستان جهت عدم برخورد خشونتبار با پناهجویان اعمال نكرده و حتی اجازه ارسال كمكهای انساندوستانه برای پناهجویان و خروج آنها از وضعیت سخت فعلی را نمیدهند. در مقابل، اتحادیه اروپا، بلاروس را به تشویق هزاران پناهجو برای عبور از مرزهای این كشور و ورود به كشورهای اروپایی متهم كرده و گفته است كه امكان دارد تحریمهای جدیدی را علیه مینسك و شركتهای هواپیمایی حامل مهاجران اعمال كند.
از ماه آگوست هزاران زن و مرد و كودك پناهجو در مرز غربی بلاروس و لهستان جمع شدهاند كه اغلب از عراق، یمن و سوریه به آنجا رفتهاند: كشورهایی كه اتحادیه اروپا در كنار آمریكا و رژیم صهیونیستی در ایجاد بحران امنیت در آنها دخیل بوده است.
اسكان پناهجویان در اتوبوسهای دوطبقه
پناهجویان در كشور انگلیس نیز وضعیت سخت و اسفباری دارند. گزارش تكاندهنده یك نهاد انگلیسی نشان میدهد كه چطور شمار قابلتوجهی از مهاجران در پناهگاههای نامناسب جنوب كشور به طرز اسفناكی نگهداری میشوند و از امكانات اولیه زندگی محروم هستند. هیات ناظر بر وضعیت پناهجویان انگلیس گزارش داد كه رفاه كودكان مهاجر این مراكز در معرض خطر قرار دارد. گروهی در اتوبوسهای دو طبقه اسكان دادهشده و دسترسی به اقلام اولیه زندگی ندارند.
اینها مهاجرانی هستند كه در طول تابستان گذشته به صورت غیرقانونی از طریق مسیر پر خطر گذرگاه مانش وارد انگلیس شدهاند. وزارت كشور انگلیس ادعا كرد كه سرگرم ساخت یك مركز مهاجرتی در جنوبشرق این كشور است تا مهاجران غیرقانونی را در آنجا اسكان دهد. با این حال نهاد ناظر بر وضعیت پناهجویان، پس از بازدید از یك مركز مهاجرتی در نزدیكی شهر دوور گزارش داد این مكان برای نگهداری كودكان و افراد آسیبپذیر مناسب نیست. در حقیقت، وزارت كشور این ساختمان را برای اسكان موقت پناهجویان ساخته تا مركزی برای بازداشت و نگهداری افراد باشد. طبق این گزارش، نه از غذای كافی در این مركز خبری است، نه آب پاكیزه و سرویس بهداشتی. این درحالی است كه نهاد ناظر بر وضعیت پناهجویان میگوید كه دولت باید افزایش مهاجرت به این كشور را در دوره پسابرگزیت پیشبینی میكرد. این گزارش هشدار داده است مراكز مهاجرتی در دو شهر دوور و فوكستون، برای نگهداری حجم زیاد مهاجران مناسب نیستند و باید در اسرع وقت توسعه یافته و یا مهاجران جابهجا شوند.
در سال جاری میلادی بیش از 8400 پناهجو و اكثرا از طریق قایق و از كانال مانش در آبهای بین فرانسه و انگلیس به این كشور مهاجرت كردهاند.
پیشنهاد انگلیس برای جنگ دریایی با پناهجویان
بهتازگی پریتی پاتل، وزیر كشور انگلیس از لایحهای موسوم به مرزها و ملیت انگلیس تمجید كرد كه با هدف مقابله با سیستم معیوب پناهجویی انگلیس تهیه شده است. این لایحه كه در مجلس عوام انگلیس به تصویب رسیده، به نیروهای مرزی امكان میدهد تا قایقهای پناهجویانی را كه قصد عبور از كانال مانش از طریق فرانسه دارند، به عقب برگردانند و در صورت لزوم به زور متوسل شوند. به عبارت بهتر، در این لایحه، هدف قرار دادن پناهجویان در آبهای آزاد (جهت ممانعت از ورود آنها به انگلیس) مجاز دانسته شده است.
فراتر اینكه مقامات لندن پیشنهاد تشكیل نیروی مشترك دریایی برای مواجهه با پناهجویان را نیز به فرانسویها ارائه دادهاند. اما امانوئل مكرون، رئیسجمهور فرانسه به دلیل پرهزینه بودن این اقدام به لحاظ سیاسی، اجتماعی و نظامی، آن را رد كرده است.
این در حالی است كه در داخل انگلیس نیز پناهجویان و مهاجران وضعیت خوبی ندارند. براساس گزارش رسانههای اروپایی، تعداد حملات به مهاجران در انگلیس، در سال 2020 از 2000 مورد عبور كرده و باتوجه به رشد جریانهای ملیگرا و نژادپرست در این كشور، روندی افزایشی دارد.
پناهجویانی كه ناپدید شدهاند!
در این میان نگرانیهای دیگری نیز در انگلیس، آلمان، فرانسه و دیگر كشورهای اروپایی وجود دارد كه نمیتوان بهسادگی از كنار آنها گذشت. بر این اساس، تنها در انگلیس دستكم ۳۷ هزار و ۳۰۲ پناهجو در این كشور طی سه دهه گذشته ناپدید شدهاند. مقامات انگلیسی میگویند احتمالا بسیاری از این افراد كشور را ترك كردهاند. این کشور در سالهای اخیر یك تیم اختصاصی برای ردیابی فراریان تشکیل داده كه با پلیس، سایر بخشهای دولتی و شركتهای تجاری برای ردیابی فراریان و تماس مجددشان با وزارت كشور همكاری میكند. اما آلپ مهمت، رئیس دیدبان مهاجرت انگلیس ضمن ابراز نگرانی در مورد آمار و ارقام منتشرشده از سوی وزارت كشور، گفت كه این نشانهای از معیوب بودن سیستم مهاجرتی انگلیس است.
بسیاری از مهاجران، پناهجویان و خصوصا كودكان در معرض ربوده شدن و كشته شدن قرار دارند، بدون آنكه كسی از سرنوشت آنها آگاهی پیدا كند. دولت محافظهكار بوریس جانسون، نخستوزیر انگلیس با كاهش محدودیتهای كرونایی به اجرای سیاستهای ضدمهاجرتی سرعت بخشیده و روند اخراج هزاران مهاجر غیرقانونی از این كشور را آغاز كرده است.
نشریه گاردین به محتوای سندی دسترسی پیدا كرده كه در آن یك مقام وزارت كشور انگلیس طی نامهای به روسای شوراهای شهر نوشته كه روند رسیدگی به پرونده مهاجران با نگاه به قطع حمایت دولت از افرادی كه درخواست پناهندگی آنها رد شده، آغاز شده است. افراد شناسایی شده
فقط ۲۱ روز فرصت خواهند داشت محل سكونتی را كه دولت در اختیار آنها قرار داده، تخلیه و سپس كشور را ترك كنند. همین مساله، روند فرار پناهجویان و روی آوردن آنها به زندگی مخفی و در حال فرار در نقاط مختلف اروپا را تسریع میكند.