ایدز پایان زندگی نیست
چند روز پیش در خبرها آمده بود از هر 800 ایرانی یک نفر مبتلا به ایدز است. یعنی در خوشبینانه ترین آمارها در کشور 100 هزار نفر مبتلا به ایدز داریم. این آمارها دلیلی جدی است برای این که نه تنها باید بیماری ایدز را بهتر بشناسیم بلکه باید پیشگیری از آن را نیز بیاموزیم و از اهمیت تشخیص زود هنگام وآغاز درمان کنترلی این بیماری آگاه شویم و در صورت ابتلا به جای ناامیدی مسیری را پیش بگیریم که پایانش مرگ نیست. گزارش پیش رو شما را با آنچه از بیماری ایدز باید بدانید آشنا می کند.
اچ.آی.وی ویروسی است كه در مایعات بدن پراكنده شده و سیستم ایمنی بدن و بهویژه سلولهای Tرا مورد هجوم قرار میدهد. به مرور زمان، این ویروس آنقدر سلولهای بیشتری را نابود میكند كه دیگر توانی برای مبارزه با عفونتها و بیماریها برای بدن باقی نمیماند و ضعیف میشود. وظیفه اصلی سلولهای T كمك به سیستم ایمنی بدن برای مقابله با انواع عفونتهاست.
عمر طبیعی مبتلایان به ایدز
اگر درمان به موقع صورت گیرد، تخریب سلولها به مرحله كنترلشدهای میرسد، اما در صورت درمان نشدن ویروسها، بدن دیگر قادر به مراقبت از بدن در برابر بیماریها نخواهد بود. این بیماری هم مانند بسیاری دیگر از بیماریهای ویروسی، حتی با درمان هم قابل درمان نیست و راهكارهای درمانی تنها به منظور كنترل بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن مورد استفاده قرار میگیرند. یكی از معمولترین درمانهایی كه برای كنترل ویروس اچ.آی.وی به كار میرود، استفاده از درمان ضدویروسی یا ای.آر.تی است. اگر بهدرستی از آن استفاده شود، بسیاری از بیماران عمر طولانی خواهند داشت و تا سالها سلامت و به دور از هرگونه عفونتی زندگی میكنند. پیش از ابداع این روش درمانی، بسیاری از بیماران طی چند سال اول با پیشرفت سریع بیماری ایدز مواجه میشدند و عمر كوتاهی داشتند، اما با درمانهایی كه امروزه وجود دارد، بیماران مبتلا به ویروس اچ.آی.وی میتوانند مانند افراد سالم عمر طبیعی داشته باشند.
ایدز چیست؟
ایدز شدیدترین
مرحله عفونت اچ.آی.وی
است. مبتلایانی كه وارد این فاز میشوند از نظر سیستم ایمنی بسیار آسیبپذیر شده و در معرض ابتلا به انواع عفونتها و بیماریها قرار میگیرند. بدون درمان، ویروس اچ.آی.وی
در چند مرحله پیشرفت میكند و به مرور وضعیت سیستم ایمنی بدن وخیمتر میشود. عفونت اچ.آی.وی سهمرحله دارد: مرحله اول عفونت حاد اچ.آی.وی، مرحله دوم پنهان بودن علائم بالینی و مرحله سوم ابتلا به ایدز.
مرحله پروانهای
از زمانی كه ویروس اچ.آی.وی وارد بدن میشود تا زمانی كه بتوان آن را از طریق آزمایش شناسایی كرد، حدود یك تا سه ماه زمان میبرد كه در این مدت فرد بدون این كه علائمی از بیماری داشته باشد، ناقل بیماری است و میتواند دیگران را مبتلا كند. این دوره به دوران پنجرهای معروف است و اگر پیش از آن رفتار پرخطری شامل تماس جنسی مشكوك، تزریق موادمخدر با سرنگ آلوده یا مشترك یا تزریق خون آلوده داشتهاید، باید در این دوران تا زمانی كه پادتنها در بدن تشكیل شده و امكان تشخیص بیماری وجود داشته باشد، در روابط جنسی حتما از وسایل پیشگیری مانند كاندوم استفاده كنید و از تماس نزدیك كه امكان انتقال ویروس را به دیگران داشته باشد، خودداری كنید.
مرحله ابتدایی
مرحله ابتدایی ابتلا به ویروس
اچ.آی.وی به دو تا چهار هفته اولیه پس از بروز عفونت میگویند كه نه در همه افراد، بلكه در برخی افراد با علائمی چون آنفلوآنزا بروز میكند. این علائم تب، تورم غدد لنفاوی، گلودرد، جوشهای پوستی، دردهای ماهیچهای و مفصلی و نیز سردرد را شامل میشود كه به این مرحله عفونت اولیه اچ.آی.وی گفته میشود كه واكنش طبیعی بدن به عفونت اچ.آی.وی به شمار میرود. این علائم ممكن است آنقدر خفیف باشد كه حتی متوجه آن نشوید؛ به همین دلیل است كه با بروز عفونت اولیه سریعتر از مرحله بعدی در بدن گسترده میشود. اگر فرد به تازگی رفتار پرخطری داشته كه احتمال آلودهشدن به این ویروس را میدهد یا در مرحله حاد عفونت اچ.آی.وی قرار دارد، باید سریع به پزشك مراجعه كند. آغاز درمان در این مرحله تا حد زیادی میتواند در سلامت بیماران نقش داشته باشد. طی این مرحله اولیه عفونت، مقادیر بالایی از ویروس در بدن تولید میشود. این مرحله از بیماری چند هفتهای طول می کشد.
اچ.آی.وی مزمن
در برخی افراد، تورم دائمی غدد لنفاوی رخ میدهد. البته در این مرحله، بیمار علائمی از خود نشان نمیدهد. ویروساچ.آی.وی در بدن و در سلولهای سفید خونی باقی میماند. در این مرحله، اگر درمانهای ضدویروسی صورت نگیرد، عفونت اچ.آی.وی معمولا تا ده سال هم طول می کشد. اما گاهی حتی با این درمان هم بیماری تا چند دهه ادامه پیدا میكند. البته در برخی بیماران بیماری زودتر از این زمان شدیدتر میشود.
بروز علائم عفونت اچ.آی.وی
با ادامه گسترش ویروس اچ.آی.وی سلولهای ایمنی بدن تخریب میشوند. این سلولها كه به مقابله بدن با میكروبها كمك میكنند، وقتی از بین میروند باعث تشكیل عفونتهای خفیف یا بروز علائم مزمن در بدن میشود. تب، خستگی، تورم غدد لنفاوی كه معمولا از اولین علائم عفونت اچ.آی.وی است، اسهال، كاهش وزن، عفونت دهان و ایجاد زگیل از جمله علائم ابتلا به این ویروس بهشمار میرود.
پیشرفت ایدز
معمولا با وجود درمانهایی كه در حال حاضر وجود دارد، بیماران كمتر وارد مرحله ایدز پیشرفته میشوند. اما در مواردی، بهدلیل شروع دیرهنگام درمانها، ممكن است بیماری پیشرفت كند كه با علائمی چون تعریقهای شبانه، تبهای مكرر، اسهال مزمن، لكههای سفید مقاوم و زخمهای غیرمعمول در دهان، خستگی مفرط و دائمی، كاهش وزن و جوشها و زخمهای پوستی خود را نشان میدهد.
واكسن ایدز
چند سالی است كه خبرهای متعددی مبنی بر تولید واكسنهای مختلف ایدز برای جلوگیری از ابتلای افراد در معرض خطر منتشر میشود. با وجود نتایج مثبتی كه از برخی نمونه واكسنهای تولید شده بهدست آمده، هنوز هیچیك از این واكسنها به طور رسمی مورد تأیید قرار نگرفته و اجازه ورود به بازار را پیدا نكردهاند و هنوز هم تلاشها برای ساخت واكسنی مؤثر ادامه دارد.
عمر طبیعی مبتلایان به ایدز
اگر درمان به موقع صورت گیرد، تخریب سلولها به مرحله كنترلشدهای میرسد، اما در صورت درمان نشدن ویروسها، بدن دیگر قادر به مراقبت از بدن در برابر بیماریها نخواهد بود. این بیماری هم مانند بسیاری دیگر از بیماریهای ویروسی، حتی با درمان هم قابل درمان نیست و راهكارهای درمانی تنها به منظور كنترل بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن مورد استفاده قرار میگیرند. یكی از معمولترین درمانهایی كه برای كنترل ویروس اچ.آی.وی به كار میرود، استفاده از درمان ضدویروسی یا ای.آر.تی است. اگر بهدرستی از آن استفاده شود، بسیاری از بیماران عمر طولانی خواهند داشت و تا سالها سلامت و به دور از هرگونه عفونتی زندگی میكنند. پیش از ابداع این روش درمانی، بسیاری از بیماران طی چند سال اول با پیشرفت سریع بیماری ایدز مواجه میشدند و عمر كوتاهی داشتند، اما با درمانهایی كه امروزه وجود دارد، بیماران مبتلا به ویروس اچ.آی.وی میتوانند مانند افراد سالم عمر طبیعی داشته باشند.
ایدز چیست؟
ایدز شدیدترین
مرحله عفونت اچ.آی.وی
است. مبتلایانی كه وارد این فاز میشوند از نظر سیستم ایمنی بسیار آسیبپذیر شده و در معرض ابتلا به انواع عفونتها و بیماریها قرار میگیرند. بدون درمان، ویروس اچ.آی.وی
در چند مرحله پیشرفت میكند و به مرور وضعیت سیستم ایمنی بدن وخیمتر میشود. عفونت اچ.آی.وی سهمرحله دارد: مرحله اول عفونت حاد اچ.آی.وی، مرحله دوم پنهان بودن علائم بالینی و مرحله سوم ابتلا به ایدز.
مرحله پروانهای
از زمانی كه ویروس اچ.آی.وی وارد بدن میشود تا زمانی كه بتوان آن را از طریق آزمایش شناسایی كرد، حدود یك تا سه ماه زمان میبرد كه در این مدت فرد بدون این كه علائمی از بیماری داشته باشد، ناقل بیماری است و میتواند دیگران را مبتلا كند. این دوره به دوران پنجرهای معروف است و اگر پیش از آن رفتار پرخطری شامل تماس جنسی مشكوك، تزریق موادمخدر با سرنگ آلوده یا مشترك یا تزریق خون آلوده داشتهاید، باید در این دوران تا زمانی كه پادتنها در بدن تشكیل شده و امكان تشخیص بیماری وجود داشته باشد، در روابط جنسی حتما از وسایل پیشگیری مانند كاندوم استفاده كنید و از تماس نزدیك كه امكان انتقال ویروس را به دیگران داشته باشد، خودداری كنید.
مرحله ابتدایی
مرحله ابتدایی ابتلا به ویروس
اچ.آی.وی به دو تا چهار هفته اولیه پس از بروز عفونت میگویند كه نه در همه افراد، بلكه در برخی افراد با علائمی چون آنفلوآنزا بروز میكند. این علائم تب، تورم غدد لنفاوی، گلودرد، جوشهای پوستی، دردهای ماهیچهای و مفصلی و نیز سردرد را شامل میشود كه به این مرحله عفونت اولیه اچ.آی.وی گفته میشود كه واكنش طبیعی بدن به عفونت اچ.آی.وی به شمار میرود. این علائم ممكن است آنقدر خفیف باشد كه حتی متوجه آن نشوید؛ به همین دلیل است كه با بروز عفونت اولیه سریعتر از مرحله بعدی در بدن گسترده میشود. اگر فرد به تازگی رفتار پرخطری داشته كه احتمال آلودهشدن به این ویروس را میدهد یا در مرحله حاد عفونت اچ.آی.وی قرار دارد، باید سریع به پزشك مراجعه كند. آغاز درمان در این مرحله تا حد زیادی میتواند در سلامت بیماران نقش داشته باشد. طی این مرحله اولیه عفونت، مقادیر بالایی از ویروس در بدن تولید میشود. این مرحله از بیماری چند هفتهای طول می کشد.
اچ.آی.وی مزمن
در برخی افراد، تورم دائمی غدد لنفاوی رخ میدهد. البته در این مرحله، بیمار علائمی از خود نشان نمیدهد. ویروساچ.آی.وی در بدن و در سلولهای سفید خونی باقی میماند. در این مرحله، اگر درمانهای ضدویروسی صورت نگیرد، عفونت اچ.آی.وی معمولا تا ده سال هم طول می کشد. اما گاهی حتی با این درمان هم بیماری تا چند دهه ادامه پیدا میكند. البته در برخی بیماران بیماری زودتر از این زمان شدیدتر میشود.
بروز علائم عفونت اچ.آی.وی
با ادامه گسترش ویروس اچ.آی.وی سلولهای ایمنی بدن تخریب میشوند. این سلولها كه به مقابله بدن با میكروبها كمك میكنند، وقتی از بین میروند باعث تشكیل عفونتهای خفیف یا بروز علائم مزمن در بدن میشود. تب، خستگی، تورم غدد لنفاوی كه معمولا از اولین علائم عفونت اچ.آی.وی است، اسهال، كاهش وزن، عفونت دهان و ایجاد زگیل از جمله علائم ابتلا به این ویروس بهشمار میرود.
پیشرفت ایدز
معمولا با وجود درمانهایی كه در حال حاضر وجود دارد، بیماران كمتر وارد مرحله ایدز پیشرفته میشوند. اما در مواردی، بهدلیل شروع دیرهنگام درمانها، ممكن است بیماری پیشرفت كند كه با علائمی چون تعریقهای شبانه، تبهای مكرر، اسهال مزمن، لكههای سفید مقاوم و زخمهای غیرمعمول در دهان، خستگی مفرط و دائمی، كاهش وزن و جوشها و زخمهای پوستی خود را نشان میدهد.
واكسن ایدز
چند سالی است كه خبرهای متعددی مبنی بر تولید واكسنهای مختلف ایدز برای جلوگیری از ابتلای افراد در معرض خطر منتشر میشود. با وجود نتایج مثبتی كه از برخی نمونه واكسنهای تولید شده بهدست آمده، هنوز هیچیك از این واكسنها به طور رسمی مورد تأیید قرار نگرفته و اجازه ورود به بازار را پیدا نكردهاند و هنوز هم تلاشها برای ساخت واكسنی مؤثر ادامه دارد.