كاهش صادرات فرانسه به ایران
پس از برجام در میان كشورهای اروپایی، فرانسوی‌ها بیش از همه از گسترش روابط تجاری با ایران سود بردند.
ایران پس از برجام، بزرگ‌ترین خریدهای خارجی و قراردادهای اقتصادی خود را با فرانسه امضا كرد. قرارداد خرید صد فروند ایرباس، راه‌اندازی خطوط مونتاژ محصولات پژو و رنو و واگذاری پروژه فاز ۱۱ پارس جنوبی به توتال مهم‌ترین قراردادهای پس از برجام بودند كه در همه آنها طرف تجاری ایران، فرانسه بود. نتیجه این امتیازات فرانسه در دوران پسابرجام این شد كه واردات ایران از فرانسه ۳۸‌برابر صادرات كشورمان به فرانسه شده بود.در سال‌های قبل از برجام، واردات ایران از فرانسه به‌تدریج تا 500 میلیون دلار كاهش یافت، اما پس از برجام، این كشور توانست صادراتش به ایران را دو سه برابر كند، به‌طوری كه سال 1396 این رقم به 7/1 میلیارد دلار رسید. اما از سال 1397 با خروج آمریكا و پیروی شركت‌های فرانسوی از تحریم‌های واشنگتن، صادرات فرانسه به ایران تقریباً نصف شد و این یعنی این‌كه فرانسه بازار بزرگی را از دست داده است.
بر همین اساس امانوئل مكرون كه به لحاظ داخلی به شدت تحت فشار است تلاش دارد با جبران بخشی از این كاهش صادرات، از فشارهای داخلی بكاهد. مكرون می‌داند در صورت ادامه تنش‌ها در خلیج فارس، بازار فرانسه در كشورهای حاشیه خلیج فارس نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد و برای همین به آب و آتش می‌زند تا از این اتفاق در دوران ریاست‌جمهوری‌اش جلوگیری كند.
ضربه به پژو و رنو
شاید كمتر كشوری به وسعت و جمعیت ۸۰‌میلیونی ایران پیدا شود كه بازار خودروی خود را به طور انحصاری به محصولات پژو و رنوی فرانسه واگذار كرده باشد. این دو خودروساز  فرانسوی، به هیچ وجه جزو خودروسازان رده اول دنیا نبوده‌اند و قادر به رقابت با خودروسازان ژاپنی، كره‌ای، آلمانی، آمریكایی و حتی ایتالیایی نیستند؛ بنابراین از این‌كه در بازار بزرگ ایران بدون حضور جدی رقبای قوی‌تر، یكه‌تازی می‌كردند خشنود بودند. در یك سال اخیر با سرد شدن روابط تجاری ایران و فرانسه، بیشترین ضربه را شركت‌های خودروساز پژو و رنو خوردند كه بازار بزرگ انحصاری ایران را از دست دادند و در یك سال اخیر هم نتوانسته‌اند جایگزینی برای آن پیدا كنند. پژو و رنو، سال 1396 نزدیك به 790 میلیون دلار قطعات خودرو به ایران صادر كرده بودند كه اكنون به صفر رسیده است. مدیرعامل گروه خودروسازی پژو از كاهش 8/12 درصدی فروش این شركت در نیمه نخست سال ۲۰۱۹ میلادی خبر داده و گفته بود این افت فروش عمدتاً ناشی از خروج از بازار ایران و افت فروش در چین بوده است. شركت رنو هم اعلام كرده بود درآمد این شركت بر اثر عواملی همچون خروج از بازار ایران آسیب‌دیده و ۶ درصد سقوط كرده است.
از دست دادن امتیازات نفتی ایران
پس از برجام ایران به بزرگ‌ترین صادركننده نفت خام به فرانسه تبدیل شد، اما این كشور از سال گذشته در پیروی از تحریم‌های آمریكا واردات نفت از ایران را متوقف كرد. از سوی دیگر قرارداد 8/4‌میلیارد دلاری ایران با توتال فرانسه برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی، لقمه چربی بود كه در صنعت نفت نصیب فرانسه شد اما این شركت هم سال گذشته ایران را ترك كرد.
صادرات نفت ایران به فرانسه پس از برجام به بیش از ۲۰۰ هزار بشكه در روز هم رسید، اما اكنون یك سالی است كه صفر شده. تا پیش از بازگشت تحریم‌های آمریكا علیه ایران، نفت مهم‌ترین كالای صادراتی ایران به فرانسه بود كه در پی اقدام آمریكا در بازگرداندن تحریم‌های نفتی، فرانسه جزو نخستین كشورهایی بود كه به این تحریم‌ها تن داد. آمارهای وزارت دارایی فرانسه نشان می‌دهد این كشور در پی این تحریم‌ها و طی یك سال گذشته واردات نفت از ایران را متوقف كرده و برای تأمین نیازهای خود واردات نفت از عربستان را به‌طور قابل توجهی افزایش داده است.
براساس این گزارش، فرانسه در فاصله ماه‌های آوریل 2017 تا مارس 2018 بالغ بر 2/2 میلیارد یورو نفت از ایران وارد كرده بود. اما از سپتامبر 2018 واردات نفت فرانسه از ایران به‌طور كامل متوقف شده و این كشور مجبور به واردات از سایر كشورهای خاورمیانه شده است. طبیعی است اگر تنش‌زایی آمریكا و متحدانش در خاورمیانه و خلیج فارس ادامه پیدا كند و احتمالا صادرات نفت از منطقه دچار وقفه شود، فرانسه از جمله كشورهایی است كه ضرر زیادی خواهد كرد.
ارتقای جایگاه بین‌المللی؛ امتیازی برای مكرون در رقابت‌های داخلی
امانوئل مكرون، رئیس‌جمهور فرانسه از سال 2018 با چالش‌هایی در عرصه سیاست داخلی مواجه شد. مهم‌ترین این چالش‌ها كه بازتاب بسیاری نیز داشت جنبش جلیقه زردهاست كه در پی وجود بحران‌های اقتصادی و اجتماعی در فرانسه شكل گرفت. به همین دلیل جایگاه مكرون در عرصه سیاست داخلی فرانسه تضعیف شده و در همین راستا نیاز دارد كه از دستاوردهای سیاست خارجی برای جبران ضعف‌هایی كه در عرصه داخلی با آن مواجه است استفاده كند. رئیس‌جمهور فرانسه علاقه‌مند است از ادامه حیات برجام و كاهش تنش‌های موجود در منطقه خلیج فارس، به عنوان اهرم و برگ برنده‌ای برای پیروزی مجدد خود در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده استفاده كند. با نگاهی به احزاب رقیب مكرون برای انتخابات ریاست‌جمهوری ملاحظه می‌شود كه حزب سوسیالیست فرانسه یكی از احزاب رقیب است و البته در انتخابات پارلمانی اروپایی نشان داد تضعیف شده و رقیب جدی برای مكرون نیست. در حال حاضر حزب راست افراطی كه آرای آن در ماه‌های اخیر افزایش یافته یكی از رقبای مطرح مكرون است، بنابراین با توجه به این‌كه گرایش به راست افراطی یعنی جبهه ملی به رهبری مارین لوپن به طور جدی در انتخابات اروپا موثر واقع شده و می‌تواند مورد توجه قرار گیرد در نتیجه حزب راست افراطی می‌تواند یكی از نامزدهای جدی برای انتخابات بعدی در فرانسه باشد. همچنین با توجه به این‌كه این جریان نیز مانند ترامپ، مواضع پوپولیستی دارد این امكان هست كه از شعارهای پوپولیستی ترامپ استفاده كنند تا بتوانند امانوئل مكرون را كنار بگذارند. بنابراین به نظر می‌رسد مكرون به دنبال در پیش گرفتن سیاستی مستقل است تا به این ترتیب بتواند ادعا كند كه با این سیاست، سیاست خارجی خود را پیش برده و حتی تا حدی رفتارهای ایران را نیز تغییر داده است. دولت مكرون به دنبال این است كه به‌واسطه سیاست میانجیگری‌ای كه در پیش گرفته، جایگاه فرانسه را در عرصه بین‌المللی ارتقا داده و با موفقیتی كه در عرصه كنترل تهدیدات در منطقه خلیج فارس به دست می‌آورد امتیاز ویژه‌ای در مقابل سایر رقبا در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری فرانسه داشته باشند.
نگرانی فرانسه از بی‌ثباتی منطقه
اروپایی‌ها و از جمله فرانسوی‌ها شرایط منطقه خلیج فارس را با نگرانی بیشتری نسبت به آمریکا دنبال می‌کنند.
دلیل آن‌هم نزدیکی آنها به منطقه است و دامنه هر بحرانی در منطقه غرب آسیا می‌تواند اروپا را نیز در بر بگیرد؛ همان‌طور که در سال‌های گذشته در ماجرای داعش شاهد این مساله بودیم و مشابه اقدامات تروریستی داعش در نوعی خفیف‌تر و با یک فاصله زمانی، در کشورهای اروپایی نیز مشاهده شد.
بر‌همین اساس فرانسوی‌ها از به هم خوردن اوضاع منطقه غرب آسیا و ایجاد آشوب در این منطقه بحران‌زده، احساس خطر می‌کنند.
به‌همین دلیل فرانسه که با مشکلات عدیده‌ای در سال‌های گذشته روبه‌رو بوده است نمی‌خواهد به‌واسطه به هم خوردن اوضاع خلیج فارس و منطقه غرب آسیا، بر مشکلاتش افزوده شود و از همین رو امانوئل مکرون با استفاده از ابتکارهای مختلف به دنبال کاهش تنش‌هاست. اما فرانسوی‌ها و اروپا هنوز به این جمع‌بندی روشن نرسیده‌اند که برای کاهش تنش‌ها باید اقدام عملی انجام دهند و نشست‌های دیپلماتیک و صدور بیانیه در این زمینه راهگشا نیست.

سفر غیرمنتظره ظریف به محل نشست گروه ۷
وزیر خارجه کشورمان دیروز همزمان با برگزاری نشست گروه 7 در بیاریتز فرانسه و در حالی که روز جمعه برای رایزنی با رئیس‌جمهور فرانسه به پاریس رفته بود وارد محل برگزاری نشست گروه 7 شد و با وزیر خارجه فرانسه دیدار و گفت‌وگو کرد.  سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه درباره جزئیات دیدارهای ظریف در فرانسه گفت: آقای ظریف در راستای اجرای تعهدات برجامی اروپا و اعضای ۱+۴ و همچنین ابتکاری که بین روسای جمهور ایران و فرانسه در جریان است به دعوت وزیر خارجه فرانسه به شهر بیاریتز محل برگزاری اجلاس‌جی‌7 رفت تا جزئیات این طرح مجدد بررسی شود.وی افزود: آقای ظریف پس از توقف کوتاه در شهر بیاریتز، مجدد به تهران بازگشت و سپس عازم چین شد.  سخنگوی وزارت خارجه همچنین در مطلبی در فضای مجازی، هرگونه دیدار یا مذاکره میان ظریف با هیأت آمریکایی حاضر در بیاریتز را تکذیب کرد.
بر اساس خبرهای منتشر شده، مکرون روز شنبه هنگام ناهار، ترامپ را در جریان دعوت از ظریف برای حضور در بیاریتز قرار داده و سپس در شام روز شنبه به سایر رهبران حاضر ، موضوع را اطلاع داده است.


مکرون: به اقدامات سختگیرانه در برابر ایران ادامه می‌دهیم
رئیس‌جمهور فرانسه دیروز در حاشیه نشست گروه هفت در جمع خبرنگاران گفت: در موضوع ایران، به اقدامات خود حتی در برخی موارد سختگیرانه ادامه می‌دهیم تا موثر واقع شوند. به گزارش خبرگزاری صداوسیما و به نقل از شبکه تلویزیونی الجزیره، امانوئل مکرون اعلام کرد: «در موضوع ایران، سران گروه هفت درباره اقدام مشترک و ادامه تماس و رایزنی با این کشور اتفاق نظر دارند.»وی با بیان اینکه در چارچوب نشست گروه هفت رسما مأموریتی برای گفت‌وگو با ایران داده نشده است، افزود: ما در هفته‌های آینده به گفت‌وگو با ایران ادامه می‌دهیم و گفت‌وگو‌های امروز برای من بسیار خوب بود.
مکرون در پاسخ به سوالی درباره موضع ترامپ مبنی بر این‌که فرانسه را به عنوان نماینده خود در ارتباط با ایران نمی‌شناسد، گفت: ترامپ کاملا حق دارد و به نظر من این همان چیزیست که همه ما باید از آن اجتناب کنیم. ما دیروز گفت‌وگو‌هایی داشتیم. این گفت‌وگو‌ها در مورد ایران دو محور اصلی داشت. نخست اینکه هیچ یک از اعضای گروه ۷ نمی‌خواهند ایران سلاح هسته‌ای داشته باشد. از سوی دیگر همه اعضای گروه ۷ به شدت به ثبات و صلح منطقه توجه دارند و نمی‌خواهند اقداماتی کنند که به این صلح و ثبات آسیب بزند.
در این چارچوب ما ابتکار عمل‌های گوناگونی را مطرح کردیم. آبه شینزو ابتکار عمل‌هایی در مورد ایران دارد. من هم ابتکار عمل‌هایی دارم. ما این‌ها را بررسی کردیم.
گروه ۷ یک باشگاه غیررسمی است. در گروه ۷ هیچ سمت رسمی به هیچ کس داده نمی‌شود. هر یک از اعضا ابتکار عمل‌های خاص خود را دارد تا به دو هدف تعیین شده برسد. این مسأله بسیار مهم است؛ بنابراین جمع بندی که در مذاکرات دیروز حاصل شد، این است که ما هرکدام در نقش خودمان وارد عمل خواهیم شد. بدیهی است که وقتی من صحبت می‌کنم از زبان فرانسه سخن می‌گویم.
مکرون با حمایت تلویحی از سیاست اعمال فشار واشنگتن ضد ایران گفت: اگر سیاست تحریم و فشار نبود احتمالا تمایل کمتری برای تغییر در مورد مسائل دیگر از سوی ایرانی‌ها وجود داشت. ما به دنبال رسیدن به دو هدف پایانی هستیم. من تا حد امکان در این زمینه عمل گرا هستم.رئیس جمهور فرانسه گفت: ما چه می‌خواهیم؟ شفافیت بیشتر در مورد فعالیت هسته‌ای ایران و ثبات! اوضاع بی ثبات است و همه ما باید بسیج شویم. مهم‌ترین مسئله تحقق دو هدف ماست.  وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا ترامپ با کاهش تحریم‌های فراسرزمینی موافقت کرده است، گفت: نه ما به هیچ وجه به این سطح نرسیدیم. در حل این مسأله، اهمیت بسیاری دارد که ما خیلی سریع پیش نرویم و مسائل را رو در روی هم قرار ندهیم، زیرا چنین اظهاراتی می‌تواند تاثیر نامطلوب داشته باشد. من بسیار محتاطانه می‌گویم که در مورد دو هدف ذکر شده توافق وجود دارد. ما به اقدامات خود حتی در برخی موارد سخت‌گیرانه ادامه می‌دهیم تا موثر واقع شوند. دیروز شبکه الجزیره به نقل از الیزه گزارش داد رئیس جمهوری فرانسه به همتای آمریکایی خود پیشنهاد کرده که در ازای عدم غنی‌سازی اورانیوم از سوی ایران، واشنگتن اجازه صادرات محدود نفت را به ایران بدهد.


فرانسه سیاست فریب در پیش گرفته است
محسن پاك‌آیین‌/ كارشناس ارشد روابط بین‌الملل
فرانسه مدعی میانجیگری برای حل اختلافات میان ایران و آمریكاست. در وهله اول باید دانست زمانی كه دو كشور با هم اختلاف دارند از كشور ثالثی می‌خواهند كه میان آنها میانجیگری كند. در حالی كه اساسا جمهوری اسلامی معتقد است با توجه به سابقه خصومت آمریكا نسبت به ایران و ریشه‌های این خصومت، رابطه دو كشور قابل اصلاح نیست و بر همین اساس از هیچ كشوری تقاضای میانجیگری ندارد. بنابراین بحث میانجیگری موضوع تعلیق به محال است. بحث دیگر آن‌كه فرانسه در جایگاهی نیست كه بخواهد این میانجیگری را به‌عهده گیرد،چون این كشور قابل اعتماد نیست و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از حامیان اصلی جنگ عراق علیه ایران بود و از منافقین و دیگر تروریست‌ها پیشتیبانی كرده است. فهرست بلندبالایی از خصومت‌های دولت فرانسه علیه ایران وجود دارد و در جریان تحریم‌ها هم شركت‌های فرانسوی مثل توتال و پژو در ترك ایران پیشقدم بودند. فرانسه در این جایگاه حتی انگیزه‌های ژاپن را نیز ندارد، چون ژاپن بالاخره همكاری اقتصادی بالایی با ایران دارد و جزو خریداران مهم نفت ایران محسوب می‌شده است و با كشوری مثل فرانسه كه همكاری اقتصادی زیادی با ایران ندارد قابل مقایسه نیست. ادعای میانجیگری فرانسه بیشتر برای حل مشكل اروپاست. اروپاییان در وضع دشواری قرار دارند و ایران محدودیت‌های برجامی را هر 60‌روز كاهش می‌دهد و اروپایی‌ها هم به خاطر بدعهدی‌ای كه در قبال برجام انجام دادند در بن‌بست قرار دارند. از سوی دیگر ترامپ هم كه در عرصه سیاست خارجی مثل موضوع یمن، چین، عراق و سوریه هیچ دستاوردی نداشته تمایل زیادی دارد كه هر طور شده عكسی یادگاری با مقامات ایران بگیرد و در انتخابات به رقبای خود بگوید كه در مواجهه با ایران توفیقاتی داشته است و از این رو برخی از كشورها مثل ژاپن و فرانسه را به عنوان واسطه و میانجی تعیین می‌كند. بنابراین میانجیگری، چیزی بیش از یك سیاست فریبكارانه نیست. در نقطه مقابل سیاست ایران قرار دارد كه طبق بیانات رهبری نه جنگ خواهد شد و نه مذاكره‌ای در كار خواهد بود و فقط باید سیاست مقاومت را در پیش گرفت. شواهد نشان می‌دهد كه سیاست مقاومت جواب داده و دستاوردهای زیادی برای ایران در پی داشته است. تنها راهكار مناسب برای اروپا این است كه در برابر آمریكا سیاست مستقلی را در پیش بگیرد و صرفا به تعهداتش در قبال برجام عمل كند.