با مصوبه دولت، شرایط دریافت یارانه بنزین سخت شد
یارانه گرفتن با اعمال شاقه
با مصوبه جدید هیات دولت، شرایط دریافت یارانه بنزین موسوم به بسته معیشتی، سختتر از قبل شد. تا پیش از این، ملاك و معیار دولت برای حذف افراد از فهرست یارانه بنزین، دریافت درآمد بالاتر از ارقام تعیینشده یا برخورداری از خانههای گرانقیمت و خودروهای خارجی بود؛ اما در مصوبه جدید، دیگر ارزش خانه و خودرو ملاك نیست و ممكن است افرادی با داشتن یك پراید هم از فهرست یارانه بنزین خط بخورند. دولت پس از اعلام جزئیات پرداخت یارانه معیشتی در اواخر آبانماه، مبلغی را به عنوان یارانه معیشتی آذر به حساب حقوقبگیران، بازنشستگان و مستمری بگیران و بیكاران واریز كرد. در نخستین گام اجرایی این طرح و مانند طرحهای پیشین بسیاری از افراد واجد شرایط مبلغ یارانه معیشتی را دریافت نكردند. چند میلیون نفر به این موضوع اعتراض كردند و درنهایت اعتراض حدود 400 هزار نفر مورد پذیرش قرار گرفت و یارانه معیشتی به آنها هم داده شد. اكنون با مصوبه جدید دولت كه شرایط برخورداری از یارانه معیشتی را سختتر كرده، قطعا از ماه بعد شاهد ریزش شدیدی در فهرست یارانهبگیران خواهیم بود. در حال حاضر مبلغی كه به عنوان كمك معیشتی در هر ماه برای خانوارها واریز میشود از این قرار است كه برای خانوارهای تكنفره ۵۵ هزار تومان، دونفره ۱۰۳ هزار تومان، سهنفره ۱۳۸ هزار تومان، چهارنفره ۱۷۲ هزار تومان و پنجنفره و بیشتر ۲۰۵ هزار تومان واریز انجام میشود.
در جریان اصلاح قیمت بنزین و افزایش نرخ آن به ۱۵۰۰ تومان سهمیهای و آزاد ۳۰۰۰ تومانی، منابعی ایجاد شد كه دولت تصمیم گرفت آن را در قالب كمك نقدی به مردم برگرداند. برآورد اولیه از این حكایت داشت كه در هر ماه حدود ۲۵۰۰ میلیارد تومان و در سال تا ۳۰ هزار میلیارد تومان از این محل ایجاد میشود كه به تناسب تعداد خانوار مبالغ متفاوتی در هرماه به حساب آنها واریز میشود.
اما اینكه چه كسانی این كمك معیشتی را دریافت میكنند از ابتدای شروع طرح مطرح بود. دولت اعلام كرد بین ۱۸ تا ۱۹ میلیون خانوار یعنی تعدادی حدود ۶۰ میلیون نفر شامل كمك معیشتی میشوند، ولی در هرحال مشخص بود این افراد از بین یارانهبگیران انتخاب شده بودند. بعد از واریز مرحله اول، تعداد زیادی از یارانهبگیران یا كسانی كه یارانه دریافت نمیكردند به عدم دریافت كمك معیشتی معترض شدند كه چگونه و بر چه مبنایی شامل نشدهاند.
اعتراض بیشتر مردم هم به جایی نرسید و در سامانه دولت، ارقامی برای درآمد معترضان درج شد كه عجیب و غریب بود. در سامانه مذكور، ادعا شده بود معترضان به عدمدریافت یارانه معیشتی، سال گذشته درآمد چند صد میلیون تومانی تا چند میلیارد تومانی داشتهاند.
اعتراض مجدد هم مشخص است نه تنها بیفایده است، بلكه هزینه هم دارد چرا كه دولت شرط گذاشته اگر اعتراض افراد پذیرفته نشود، یارانه نقدی آنها را هم حذف خواهد كرد.
متن مصوبه دولت
هیات وزیران در جلسه 15 دی، آییننامه نحوه شناسایی خانوارهای مشمول دریافت كمك حمایت معیشتی در خصوص نحوه بازتوزیع منابع حاصل از افزایش قیمت بنزین را تصویب كرد.
بر اساس این مصوبه، كمك حمایت معیشتی به خانوارهای زیر تعلق نمیگیرد:
خانوارهای یكنفره با حداقل درآمد ماهانه و سالانه به ترتیب ۴۰ و ۴۸۰میلیون ریال، دونفره با حداقل درآمد ماهانه و سالانه ۵۰ و ۶۰۰میلیون ریال، سهنفره با حداقل درآمد ماهانه و سالانه ۶۰ و ۷۲۰میلیون ریال، چهارنفره با حداقل درآمد ماهانه و سالانه ۷۰ و ۸۴۰میلیون ریال و پنج نفر و بیشتر با حداقل درآمد ماهانه و سالانه ۸۰ و ۹۶۰میلیون ریال.
خانوارهای دارای واحد مسكونی، شغل و خودرو بهطور همزمان یا خانوارهای دارای دو واحد ملكی
خانوارهای دارای املاك و مستغلات به ارزش 12میلیارد ریال در تهران و كلانشهرها و 9 میلیارد ریال در سایر شهرستانها
خانوارهای دارای خودروهای سواری با ارزش بیش از سه میلیارد ریال یا خودروهای عمومی با ارزش بیش از چهار میلیارد ریال
كارفرمایان دارای بیش از سه بیمهپرداز
خانوارهایی كه بیش از سه سفر خارجی غیرزیارتی داشتهاند.
گیرندگان تسهیلات بانكی جمعاً به مبلغ بیش از سه میلیارد ریال كه در حال بازپرداخت اقساط باشند.
مصوبه سختگیرانه
با رسمی شدن مصوبه دولت برای پرداخت كمكهای معیشتی، معیارهای پرداخت مشخص شد. به طوری كه اكنون مجموعهای از معیارهای درآمدی یا داراییها تعیینكننده مشمولیت دریافت این كمك ماهانه است.
طبق آنچه دولت برای درآمد مشخص كرده است، خانوار یك نفر با درآمد سالانه كمتر از ۴۸میلیون، دونفره ۶۰میلیون، سهنفره ۷۲میلیون و چهارنفره ۸۴ میلیون و پنجنفره و بیشتر ۹۶میلیون تومان شامل دریافت كمك معیشتی میشود.
در اینجا توزیع ماهانه درآمد نیز مورد توجه است؛ به طوری كه محاسبات نشان میدهد برای خانوار یكنفره درآمد چهار میلیون تومانی ماهانه ملاك قرار دارد، ولی در خانوار دونفره كه درآمد سالانه ۶۰ میلیون تومان است متوسط مجموع درآمد پنج میلیون تومان، خانوار سهنفره متوسط شش میلیون تومان، خانوار چهارنفره متوسط هفت میلیون تومان و خانوار پنجنفره و بیشتر با متوسط هشت میلیون تومان در سال برای كل خانوار است.
با توجه به مصوبه دولت، خانوار پنج نفری را تصور كنید كه سرپرست آن درآمدی در حدود دو،سه میلیون تومان دارد. همچنین این خانوار علاوه بر ملك شهری یك ملك در روستای اجدادی و یك خودرو نیز دارد. طبق این دستهبندی بهراحتی ۲۰۵ هزار تومان در ماه از این خانوار دریغ میشود. خانواری كه احتمالا نیمی از ماه یا كمی خوشبینانه ده روز آخر ماه را با قیمتهای فعلی بازار بهسختی میگذراند. البته پیش از این چالش نیز دولت باید با مسأله اسناد عادی و بحث خرید و فروش ملك با قولنامه مقابله كند كه شناسایی مالك اصلی ملك را دشوار میكند.
این شرایط برای تمام اعضای خانوار است؛ یعنی اگر پسر خانواده شاغل باشد، پدر خودرو داشته باشد و مادر خانواده هم خانهای به ارث برده باشد، یارانه آنها حذف میشود.
یارانه معیشتی فقط به كمدرآمدها میرسد
طبق مصوبه اخیر هیات وزیران، افرادی كه همزمان دارای شغل، خودرو و مسكن باشند از لیست دریافت یارانه معیشتی حذف میشوند. این جمله را حسین میرزایی، سخنگوی ستاد تبصره 14 بودجه به جامجم گفت و تاكید كرد: افرادی كه یارانه معیشتی دریافت نمیكنند وضعیت مالی مطلوبتری نسبت به افرادی كه دریافت میكنند دارند.
سخنگوی ستاد تبصره 14 بودجه تصریح كرد: ملاك حذف یارانه معیشتی مجموع درآمد خانوار است. به عنوان مثال اگر در یك خانواده سهنفره پدر دارای خودرو، مادر دارای خانه و فرزند دارای شغل باشد طبق قانون مشمول دریافت یارانه معیشتی نخواهند شد، ضمن اینكه وضعیت مالی آنها از سال 95 تا 97 مورد بررسی قرار میگیرد و در صورت محرز شدن وضعیت مطلوب مالی یارانه معیشتی آنها حذف خواهد شد.
میرزایی گفت: اخیرا یك میلیون و 220 هزار نفر به لیست دریافتكنندگان یارانه معیشتی اضافه شد. طبق آمار حدود 17 میلیون و 720 هزار خانوار یارانه معیشتی میگیرند.
سخنگوی ستاد تبصره 14 بودجه با اشاره به مهلت باقیمانده برای اعتراض عدم دریافت یارانه معیشتی گفت: افرادی كه یارانه معیشتی دریافت نكردند و نسبت به این موضوع اعتراض دارند باید تا پایان دیماه به سایت www.hemayat.mcls.gov.ir
مراجعه كرده و اعتراض خود را ثبت كنند. همچنین برای دو میلیون و 600 هزار نفری كه اعتراض خود را نسبت به عدم دریافت یارانه معیشتی ثبت كرده بودند نتایج بررسیها اعلام شده و اگر مجددا اعتراضی دارند با قبول كردن تعهدنامه میتوانند دوباره اعتراض خود را اعلام كنند. بر این اساس اطلاعات آنها مبنا قرار میگیرد و در اختیار سازمان مالیاتی قرار میگیرد و چنانچه اظهار انجام شده با اطلاعات موجود در سیستم تطابق نداشته باشد و بهاصطلاح كماظهاری شود، یارانه آنها نیز بنا به ماده ۱۰ قانون هدفمندی یارانهها كه در سال ۸۸ مصوب شد، حذف میشود.
این مقام مسؤول تصریح كرد: هر سیستمی برای اینكه درست پیش برود نیاز به زیرساخت و ابزارهایی دارد. پلیس راهنمایی و رانندگی برای اصلاح رفتار رانندگی مردم از ابزار جریمه استفاده میكند، طبق قانون شهرداریها، اگر مالكان تخطی ساخت داشته باشند باید جریمه بپردازند، در بیمه تامین اجتماعی اگر كارفرما اطلاعات نادرست ارائه كند باید جریمه اظهار نادرست خود را پرداخت كند، در سازمان مالیاتی و گمرك اگر خلاف اظهاری صورت بگیرد افراد مشمول پرداخت جریمه میشوند و این روال همه سازمانها، ارگانها و دستگاهها است. وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی هم در این مسیر قرار گرفته و اعلام كرده افرادی كه درباره وضعیت مالی خود برای دریافت یارانه نقدی و یارانه معیشتی خلافاظهاری كنند مشمول جریمه خواهند شد.
میرزایی افزود: در ماده ۱۰ قانون هدفمندی یارانهها كه ده سال پیش تصویب شده، آمده است اگر اطلاعات ثبت شده توسط خانوارها صحت نداشته باشد دولت میتواند از ادامه پرداخت یارانه جلوگیری كند.
وی ادامه داد: وقتی صحبت از جریمه شد موج اعتراضات افزایش یافت و برخی افراد اعلام كردند كه میخواهند از اعتراض دوباره خود صرفنظر كنند، به همین دلیل گزینه لغو اعتراض را در سایت قرار دادیم.
میرزایی با بیان اینكه افرادی كه خودشان را مشمول دریافت یارانه معیشتی نمیدانند اعتراض دوباره نزنند گفت: برخی افراد با توجه به مفاد حذف یارانه معیشتی باز هم خود را استحقاق دریافت میدانند كه تا 30 دیماه باید در سایت اعتراض مجدد خود را ثبت كنند و شرایط بررسی را بپذیرند. وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی هم طی شش ماه آتی رفتار مالی افراد را پایش میكند و در صورت تایید از طریق پیامك به آنها اعلام میشود كه شما مشمول دریافت یارانه معیشتی شدهاید و پرداختها انجام میشود.
سخنگوی ستاد تبصره 14 بودجه به ابلاغیه معاون اول رئیسجمهور برای یارانه معیشتی اشاره كرد و افزود: مفاد این قانون تغییر نكرده اما برای اینكه این موضوع را قانونی پیگیری كنیم تصویب آن را از هیات وزیران گرفتیم تا بتوانیم از سایر دستگاههای اجرایی دولتی كمك بگیریم.
عدم اجرای تعهد وزارت نیرو برای نیروگاههای خصوصی
عضو سندیكای تولیدكنندگان صنعت برق گفت: جهش ناگهانی نرخ ارز و تبدیل قرارداد بیع متقابل از حالت ارزی به ریالی از جمله موانع پیش روی تكمیل واحد بخار نیروگاه رودشور است و ادامه احداث این واحد با پیشرفت فیزیكی بیش از ۵۰درصد با مشكلات جدی مواجه شده است.
احمد مشایخی، عضو سندیكای تولیدكنندگان صنعت برق در گفتوگو با جام جم اظهار كرد: نیروگاه رودشور شامل سه واحد گازی كلاس F است كه سال 1386 به بهرهبرداری تجاری رسیده است.
وی افزود: تبدیل نیروگاه رودشور از حالت گازی به سیكل تركیبی به منظور افزایش ظرفیت نیروگاه از 792 مگاوات به 1137 مگاوات و افزایش راندمان نیروگاه از 39درصد به 57درصد در دستور كار قرار گرفت و در این زمینه قراردادی با وزارت نیرو منعقد شد.
مشایخی تصریح كرد: در سال 1392 كه قیمت نفت به حدود 120 دلار در هر بشكه افزایش یافته بود، برای تبدیل نیروگاههای گازی به نیروگاه سیكل تركیبی قرادادی با وزارت نیرو منعقد شد كه براساس آن، وزارت نیرو موظف بود، معادل ارزی سوخت صرفهجویی شده (345 مگاوات برق تولیدشده از واحد بخار) را به سرمایهگذار پرداخت كند. وی افزوداما پس از مدتی قیمت نفت به حدود بشكهای 50 تا 60 دلار كاهش یافت، از سوی دیگر قراردادهای بیع متقابل تبدیل نیروگاههای گازی به سیكل تركیبی از حالت ارزی به ریالی تبدیل شده و جهش ناگهانی نرخ ارز موجب شد، این مدل قراردادی هیچ توجیه اقتصادی برای سرمایهگذاران نداشته باشد، به همین دلیل ادامه فعالیتهای اجرایی احداث واحد بخار نیروگاه رودشور با پیشرفت فیزیكی بیش از 50درصد با مشكلات جدی مواجه شده است.
مخالفتم با مالیات بر عایدی مسكن اشتباه بود
رئیس اتحادیه مشاوران املاك با اشاره به اینكه اشتباه ما این بود كه تصور میكردیم مالیات بر عایدی مسكن به ضرر این بخش است، گفت: مالیات بر عایدی مسكن قطعا كمكحال بخش مسكن خواهد بود و اشتباه ما این بود كه از ابتدا با مالیات بر عایدی مخالف بودیم.
مصطفی قلیخسروی در گفتوگو با فارس، با اشاره به اینكه مالیات بر عایدی مسكن میتواند به كاهش التهاب بازار مسكن كمك بسیار زیادی كند، گفت: همواره با مالیات بر عایدی مسكن مخالف بودم و معتقد بودم این طرح قیمت مسكن را بالا میبرد، اما بعد از مطالعات اجمالی متوجه شدم داریم اشتباه میكنیم.
خسروی ادامه داد: در حال حاضر در 180 كشور دنیا مالیات بر عایدی مسكن و سایر بازارها مثل طلا اجرا میشود و این تصور غلط كه مالیات بر عایدی مسكن یا مالیات بر عایدی سرمایه به تمام دارایی اشخاص وضع خواهد شد، اشتباه است.
خسروی با اشاره به اینكه قطعا مالیات بر عایدی مسكن موجب كاستن التهاب بازار مسكن خواهد شد، اظهار كرد: مالیات بر عایدی سرمایه سالهاست كه در آمریكا و سایر كشورهای پیشرفته به فراخور وضعیت داخلی كشور ها اجرا و پیاده میشود و باعث شده تا از ورود واسطهها و سوداگران به بازار مسكن جلوگیری شود.
رئیس اتحادیه مشاوران املاك با بیان اینكه لئوناردو لیبرمن، اقتصاددان آمریكایی در سال 2015 اعلام كرد كه عدم دریافت مالیات بر عایدی سرمایه موجب فعالیتهای احمقانه و تشدید فعالیتهای غیرتولیدی میشود، تاكید كرد: عدم اجرای مالیات بر عایدی سرمایه باعث میشود تا سرمایهها از بین برود و سرمایهها به سمت بخش مولد حركت نكنند. وی افزود: قطعا مالیات بر عایدی مسكن برای دهكهای پایین جامعه اجرا و اعمال نمیشود و این برنامه و طرح تنها برای واحدهای مسكونی كه بیش از نیاز خریداری میشود اعمال خواهد شد.