ماهیگیری یانکی‌ها از آب گل‌آلود
قبلاً وقتی یک ویروس خطرناک در یک کشور شیوع پیدا می‌کرد همه کشورها کمک می‌کردند تا آن کشور روند درمان را تسریع کند و به کشورهای دیگر نرسد اما اکنون آمریکا کنار گود نشسته و نظاره‌گر تلفات انسانی و از دست رفتن اقتصاد چین در بازارهای جهانی است. این اقدام آمریکایی‌ها احتمال این‌که شاید این کشور در شیوع کرونا نقش داشته باشد را برجسته می‌کند.
  دیروز ویلبر راس، وزیر بازرگانی آمریکا طی اظهارنظری اعلام کرد: نمی‌خواهم در مورد این بیماری بسیار تأسف‌آور و وخیم شادمانی کنم اما شیوع ویروس کشنده کرونا در چین می‌تواند برای اقتصاد آمریکا خوب باشد. وی افزود: واقعیت این است که این مساله باعث می‌شود که در مورد زنجیره تأمین محصولات تعمق شود، بنابراین فکر می‌کنم این مساله به تسریع در بازگشت شغل‌ها به آمریکای شمالی کمک خواهد کرد. اما منتقدان دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا از این اظهارات وزیر بازرگانی انتقاد کرده‌اند.


ویروس کرونا چه بر سر اقتصاد می‌آورد؟
دولت چین در تلاش برای مهار ویروس کشنده کرونا قدم‌های استثنایی و خارق‌العاده‌ای برداشته است و تعطیلات سال نو چینی را در برخی از نقاط برای یک هفته دیگر تمدید کرده است. همچنین بنا به اعلام دولت چین عملیات قرنطینه مؤثر برخی از شهرها با قدرت ادامه پیدا خواهد کرد. این اتفاقات اما معنای دیگری نیز برای چین و جهان دارد: بروز مشکلات حاد در دومین اقتصاد بزرگ جهان. شیوع کرونا درست پیش از آغاز سال نو که یکی از مهم‌ترین وقایع اقتصادی در چین به شمار می‌آید، تأثیرات زیادی بر اقتصاد این کشور خواهد گذاشت. شهروندان چینی سال گذشته در ایام تعطیلات سال نو بیش از یک تریلیون یوآن چین که معادل ۱۴۵میلیارد دلار آمریکا است را صرف خرید سال نو، مسافرت، رستوران و تفریح کرده‌اند اما امسال با توجه به اعمال محدودیت‌های شدید سفر و جابه‌جایی و همچنین ترس و نگرانی گسترده مردم از شیوع و ابتلا به کرونا مردم چین دیگر چنین هزینه‌ای را صرف تعطیلات سال نو خود نمی‌کنند. شرکت‌های بزرگی همچون تنسنت (چهارمین شرکت بزرگ اینترنتی جهان)، هوآوی و علی‌بابا نیز به دلیل تعطیل کردن تمامی دفاتر مرکزی‌شان تحت تأثیر شیوع کرونا قرار گرفته‌اند. تنسنت به ۵۴ هزار کارمند خود اعلام کرده است که تعطیلات سال نو را تا ۹ فوریه ادامه می‌دهد.  البته باید یادآور شد که طبق مشاهدات آماری و تحقیقات، این ویروس به اندازه ویروس سارس که در سال ۲۰۰۳ شیوع یافت کشنده نیست. نرخ مرگ و میر ویروس سارس برای مبتلایان چیزی در حدود ۱۰ درصد بود، در حالی که تخمین نرخ مرگ و میر ویروس کرونا در حدود ۳ درصد تخمین زده شده است.





آیا اوپك از پس دشمن جدید بر خواهد آمد؟
اوپك و متحدانش ممكن است به‌زودی برای مذاكره درباره كاهش بیشتر تولید نفت به منظور خنثی كردن تأثیر شیوع ویروس كرونای جدید بر تقاضا و قیمت‌های نفت دیدار كنند.
به گزارش ایسنا، قیمت‌های نفت كه اوایل ژانویه تحت تأثیر تنش‌های ژئوپلیتیكی جهش پیدا كرده بودند و با انتظار بازار برای بهبود رشد اقتصاد جهانی پس از امضای توافق تجاری آمریكا و چین روند افزایشی داشتند، تحت تأثیر شیوع ویروس مرگبار در چین افت ماهانه شدیدی را ثبت كردند و به پایین‌ترین حد خود در چند ماه گذشته نزول كردند. قیمت نفت برنت از بالای ۶۵ دلار در ۲۰ ژانویه به حدود ۵۸ دلار نزول كرد. جان كیلداف، از شركای شركت اگین كپیتال در این باره گفت: آسیب دیدن تقاضای چین برای نفت، بدترین سناریو برای اوپك است و امكان دارد این گروه تاریخ برگزاری نشست خود را جلو بیندازد و حتی بر اساس شرایط اضطراری، كاهش تولید بیشتری صورت دهد.
مقامات اوپك قرار بوده اوایل مارس با روسیه و سایر تولیدكنندگان متحدانشان دیدار كنند و اكنون فعالان بازار گمانه‌زنی می‌كنند که آیا این تولیدكنندگان كاهش تولید بزرگ‌تری صورت خواهند داد تا ثبات بازار را حفظ كنند. برخی تحلیلگران بر این باورند كه جلو انداختن نشست اوپك، اقدام مثبتی نخواهد بود. تحلیلگران كومرس بانك در یادداشتی نوشتند: ما بر این باوریم كه جلو انداختن زمان برگزاری نشست اوپك پلاس اقدام سازنده‌ای نخواهد بود و ممكن است از سوی بازار به عنوان یك واكنش وحشت‌زده تفسیر شود و نتیجه عكسی داشته باشد. به‌علاوه در مقطع فعلی ارزیابی دقیق میزان آسیب ویروس كرونا بر تقاضا امكان‌پذیر نیست و ارزیابی‌ها از صدها هزار تا یك میلیون بشكه در روز در سه‌ماهه نخست سال میلادی جاری متغیر است. اوپك و متحدانش در قالب گروه اوپك پلاس در حال حاضر سرگرم اجرای دور جدید كاهش تولید به میزان 7/1 میلیون بشكه در روز تا مارس هستند تا با مازاد عرضه مقابله كنند. ایران، لیبی و ونزوئلا از مشاركت در این پیمان معاف شدند. سهم اوپك از این كاهش تولید حدود 17/1 میلیون بشكه بوده است. منابع آگاه در اوپك كه مایل نبودند نامشان فاش شود به اس اند پی گلوبال پلاتس گفتند اعضای اوپك در حال بررسی كاهش بیشتر تولید نفت یا تمدید مدت اجرای پیمان فعلی تا ژوئن در واكنش به افت شدیدی هستند كه قیمت‌های نفت به دلیل نگرانی از شیوع ویروس كرونا در چین پیدا كرده‌اند.



اقتصاد چین مختل نمی‌شود
تخمین زده می‌شود تاثیرات اقتصادی منفی ویروس جدید کرونا محدود باشد. اثر آن بر رشد اقتصاد چین در سال ۲۰۲۰ احتمالاً بسیار کم است و تنها 1/0 درصد از تولید ناخالص داخلی آن کم می‌کند. تأثیر آن در سه‌ماهه اول 2020 بسیار زیاد خواهد بود شاید رشد اقتصادی را یک درصد به صورت سالانه پایین آورد ولی این کاهش در ادامه سال جبران خواهد شد و تأثیر آن بر رشد تولید ناخالص جهان از این هم کمتر خواهد بود. این پیش‌بینی یادآور تجربه بحران سارس در 2003 است. یک کاهش بزرگ در رشد تولید ناخالص داخلی چین در سه‌ماهه دوم آن سال در دو فصل بعد جبران شد. در حالی که نرخ رشد سالانه در 2003 حدود 10 درصد بود، بسیاری از اقتصاددانان ها تاثیرات منفی بیشتری را پیش‌بینی کرده بودند.
 مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین می‌گوید برای بررسی وضعیت دقیق اقتصاد چین پس از ویروس کرونا باید چند هفته صبر کرد. ویروس کرونا زمانی در چین رؤیت شده که در تعطیلات سال نو چینی هستیم. این تعطیلات رسماً پنج روز است اما در عمل بین دو تا سه هفته اقتصاد چین در وضعیت تعطیل یا نیمه تعطیل به سر می‌برد. به گفته وی، تا زمان پایان تعطیلات و آغاز به کار دوباره اقتصاد چین نمی‌توان تحلیل دقیقی از وضعیت اقتصادی این کشور داشت.
رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین با بیان این‌که امروز دولت چین مدیریت خود را در برطرف کردن بحران‌ها ثابت کرده است، توضیح داد: در تعطیلات سال نوی چینی میلیاردها سفر اتفاق می‌افتد که متوقف یا محدود کردن آنها کاری بسیار پیچیده‌ای است. از سوی دیگر تعطیلی مراکز هنری و تفریحی در این ایام نیز اقدام دیگری بود که برای کشوری با جمعیت یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر گزینه‌ای دشوار به شمار می‌رود.
حریری به سابقه ورود ویروس سارس به چین در حدود ۱۵ سال قبل اشاره کرد و گفت: این ویروس حدود یک سال طول کشید تا متوقف شود؛ از این‌رو تاثیری که بر اقتصاد چین گذاشت متفاوت بود. از سوی دیگر قدرت اقتصادی چین امروز را نمی‌توان با زمان ورود ویروس سارس مقایسه کرد. چین تاکنون توانسته این وضعیت را مدیریت کند و باید دید در روزها و هفته‌های آینده چه اتفاقی رخ خواهد داد.
به گفته وی، کشور هند باید مراقب باشد که این ویروس وارد این کشور نشود و اگر این اتفاق بیفتد دو کشور بزرگ اقتصادی صادرکننده تجارتشان مختل می‌شود که زیان بسیار سنگینی در بازارهای جهانی به دنبال خواهد داشت.


خانواده کرونا دست از سر چین بر نمی‌دارند
کرونا نه تنها برای چینی‌ها بلکه برای کل جهان نگرانی ایجاد کرده است. در سال 2003 ویروسی از خانواده کرونا به نام سارس در چین فراگیر شد و شیوع آن تا آمریکا و کانادا هم ادامه داشت. در آن زمان چین 2 درصد از رشد اقتصادی خود را از دست داد که مهمترین دلیل آن شیوع ویروس سارس بود. اکنون نیز بزرگترین نگرانی این کشور از دست دادن موقعیت اقتصادی خود در جهان است که بخشی از پیامدهای آن لغو تورهای مسافرتی و پروازها به چین و بسته شدن مراکز اقامتی نظیر هتل‌ها و اماکن تفریحی و سقوط ارزش سهام در بازارهای بورس است. سال گذشته میلادی شهر ووهان چین میزبان حدود 320 میلیون نفر با گردش مالی بیش از 357 میلیارد دلار بود اما اکنون تصاویر و ویدئوهایی که از این شهر منتشرشده آن را شهر ارواح می‌نامند.
شیوع ویروس کرونا و اعمال محدودیت برای ورود مسافران چینی، درآمد گردشگری بعضی کشورهای دیگر را هم تحت تأثیر قرار داده است؛ به عنوان مثال سالانه یک میلیون و ۴۰۰ هزار شهروند چینی برای تفریح به استرالیا می‌روند و درآمد استرالیا از این محل حدود ۱۲ میلیارد دلار تخمین زده شده که حالا متأثر از شیوع ویروس کرونا به شدت کاهش یافته است. بیش از ۵۰ پرواز بین‌المللی از ۲۰ کشور مختلف به‌طور هفتگی مسافران را به شهر ووهان چین می‌بردند که حالا این پروازها لغو شده است. دولت هنگ‌کنگ هم فعالیت قطار سریع‌السیر به چین را متوقف کرده و تعداد پروازهای متقابل بین هنگ‌کنگ و چین به نصف کاهش پیدا کرده است. در اروپا هم بسیاری از تورهای مسافرتی به چین لغو شده است. با شیوع کرونا و افزایش تلفات انسانی، ارزش واحد پول یوآن چین در برابر ارزهای عمده شروع به کاهش کرد.



تأثیر یک ویروس بر بازار جهانی
چین بزرگترین واردکننده نفت و کالاهای صنعتی در جهان است اما به دلیل تعطیل بودن کارخانجات این کشور در هفته‌های اخیر بابت شیوع ویروس کرونا، این محصولات در بازارهای جهانی با کاهش تقاضا روبه‌رو شدند که مس، نفت و سنگ‌آهن از مهمترین موارد آن است که کاهش قیمت حداقل 10 درصدی داشتند. شرکای تجاری چشم‌بادامی‌ها هم از تجارت با این کشور فعلاً خودداری می‌کنند تا وضعیت کرونا مشخص شود. بعضی کشورها محدودیت‌هایی را برای ورود کالاهای چینی مدنظر قرار داده‌اند؛ به عنوان مثال اندونزی که یکی از بزرگترین شرکای تجاری چین است برای جلوگیری از گسترش ویروس کرونا چنین اقدامی را در دست بررسی دارد.


چه بلایی بر سر صنعت گردشگری چین آمد؟
تحلیلگران معتقدند که هزینه‌های اقتصادی و زیان‌های چین تنها مربوط میزان مرگ و میر کرونا نیست و هزینه‌های اقتصادی این پدیده رابطه مستقیمی با سطح اقدامات دولت چین برای مهار گسترش این ویروس دارد. این ویروس بر صنعت گردشگری و جهانگردی نیز تأثیر شگرفی خواهد داشت و این بخش در طول تعطیلات ۷ روزه سال نو ۲۰۱۹ توانست میزان ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی سه‌ماهه نخست سال را شامل شود که معادل ۵۱۴ میلیارد یوآن چین و ۷۴ میلیارد دلار آمریکا بوده است. در حال حاضر تعداد سفرهایی که در طول تعطیلات انجام شده است، بسیار ناچیز است.
لئو ژیائومین، معاون وزارت حمل‌ونقل چین اعلام کرده که تعداد کلی سفرهای انجام شده سراسر چین در نخستین روز سال نو چینی نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد کاهش داشته است. سفر با هواپیما و قطار نیز با کاهشی ۴۱ درصدی روبه‌رو شده است. شرکت‌های بزرگ مسافرتی، هتل‌ها و ایرلاین‌ها از بابت انصراف و لغو سفر یا اقامت در چین برای ماه فوریه به مشتریان خود اعلام کرده‌اند که از جریمه‌های لغو سفر یا اقامت برای مشتریان چشم‌پوشی می‌کنند. بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی خدمات خود در چین را به طور کامل به حالت تعلیق درآورده‌اند. شیوع ویروس کرونا به شدت حمل و نقل داخلی چین را مختل کرده است مقامات خدمات اتوبوس‌های بین شهری نه تنها حرکت اتوبوس‌ها در استان هوبی، جایی که این ویروس در آنجا شروع شده، بلکه در پکن، تیانجین و سایر مناطق را هم لغو کرده‌اند. بازار بورس شانگهای که قرار بود از روز جمعه معاملات را از سر بگیرد، تا روز دوشنبه باز نخواهد شد. در ابتدا قرار بود که مدت این تعطیلات تا روز پنجشنبه باشد ولی تا روز دوشنبه ادامه خواهد داشت. کرونا در عرصه علمی و ورزشی هم بی‌تأثیر نبوده است مرحله نهایی انتخابی فوتبال زنان برای المپیک که برای ماه آینده در نانجینگ چین برنامه‌ریزی‌شده بود، به علت نگرانی درباره شیوع ویروس جدید کرونا، به سیدنی استرالیا منتقل خواهد شد.