معاون سیاسی وزیر خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران پس از ملاقات با هلگا اشمید، دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا در رابطه با تمدید مهلت تعیین‌شده برای طرف‌های برجام تاکید کرد: مهلت ۶۰ روزه که ۲۵ روز آن سپری‌شده به هیچ عنوان تمدید نمی‌شود و ایران اقدامات بعدی یا همان گام دوم را اجرایی می‌کند مگر این‌که آنها خواسته‌های ما را تأمین کنند.
عباس عراقچی بعد از دیدار دوجانبه با هلگا اشمید، دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا که پیش از ظهر شنبه انجام شد در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، در پاسخ به این پرسش که پس از تعیین مهلت ۶۰ روزه برای طرف‌های اروپایی آیا تغییری در سرعت بخشیدن به عملیاتی شدن سازوکار اینستکس مشاهده کرده‌اید و این‌که دفتر متناظر آن در تهران در چه وضعیتی است عنوان کرد: این دو نهاد متناظر هستند و بین خود حساب‌ها را بدون نیاز به جابجایی پول، مبلغ موردنظر را در داخل اروپا منتقل می‌کنند که به واسطه همین امر هم در رابطه با تحریم‌ها به مشکلی بر نخواهیم خورد. درنتیجه معاملات بین دفتر اروپا و تهران انجام و درنهایت با هم تسویه می‌کنند.
وی در رابطه با این ملاقات خاطرنشان کرد: این سفر در ادامه رایزنی‌های مفصلی است که کشورهای باقیمانده در برجام و ایران به صورت دو و چندجانبه در تهران، پایتخت‌های اروپایی، مسکو و پکن انجام شد. حدود ۳۵ روز از اقدام ایران برای کاهش تعهدات خود می‌گذرد، شاهد رفت‌وآمدهای بسیار زیاد دیپلماتیک در همه جهات بودیم.
وی با تاکید بر اینکه مواضع ایران در قبال برجام کاملاً مشخص است گفت: جلسه خوبی بود و دو طرف توانستند از مواضع یکدیگر مطلع شوند جمهوری اسلامی ایران باید از منافع رفع تحریم‌ها در برجام و به‌خصوص رفع تحریم‌های هسته‌ای بهره‌مند شود، در غیر این صورت ما با استفاده از حقی که برجام برای ما قائل شده است، تعهدات خود را بر طبق برجام پله پله کاهش می‌دهیم و در حقیقت خروج ایران از برجام در دستور کار قرار دارد، اما این امر به صورت هدفمند و هوشمند و برنامه‌ریزی‌شده و درواقع هر جا طرفین، تعهدات خود را عملی کرده یا بخشی از خواسته‌های ایران را محقق کنند این روند خروج متوقف می‌شود و حتی می‌تواند به جای اول خود بازگردد.
عراقچی تاکید کرد: سیاست ما کاملاً شفاف است با همین صراحت با طرف‌های اروپایی، روسیه و چین صحبت کردیم امروز با اشمید جمع‌بندی در این زمینه داشتیم، کمیسیون مشترک برجام از ایده‌هایی است که در دستور کار قرار دارد، ولی به اعتقاد ما کمیسیون مشترک باید زمانی برگزار شود که دستاورد ملموسی از آن حاصل شود. تکرار بیانیه‌های گذشته و تکرار مواضع قبلی خوب است، اما کافی نیست.
وی در ادامه تصریح کرد: کشورهای اروپایی، روسیه و چین که در برجام باقی ماندند بعد از خروج آمریکا مواضع سیاسی بسیار خوبی در حمایت از برجام اتخاذ کردند، اما در این میان سه کشور اروپایی نتوانستند در عمل، گام مشخصی را بردارند این در حالی است که اروپایی‌ها می‌توانند راه‌حل‌های عملیاتی در حوزه‌های بانکی، نفتی، انرژی حمل‌ونقل، سرمایه‌گذاری و ... برای ایران پیدا کنند، اما تاکنون از اجرای این موارد ناتوان بوده‌اند.
معاون سیاسی وزیر خارجه ادامه داد: به این ترتیب می‌توان گفت که مواضع سیاسی این کشورها در رابطه با ایران مطلوب بوده است، اما در حوزه عملی روند آنها تاکنون نامطلوب بوده است. در این میان تهران هم به میزان کافی به آنها فرصت داده است و به اندازه لازم برای دیپلماسی پنجره باز کرده‌ایم، اما در حال حاضر نیاز به اقدام عملی داریم درنتیجه زمان تشکیل کمیسیون مشترک وقتی خواهد بود که یک راه حل مشخص و نتیجه عملی داشته باشیم که از ماحصل آن بهره‌مند شویم چراکه علاقه‌ای به جلساتی نداریم که خروجی آنها صرفاً منتهی به صدور بیانیه‌های سیاسی می‌شود.
وی گفت: برای تشکیل کمیسیون مشترک تاریخ دقیقی مشخص نشده است، تنها بر روی محدود زمانی خاصی برنامه‌ریزی کردیم که احتمالاً بین دو تا سه هفته آینده برگزار خواهد شد، اما همان‌طور که پیش از آن گفتم صرف ارائه گزارش‌های تکراری جلسه تشکیل نخواهیم داد.
عراقچی در پاسخ به این سؤال که از گزارش‌های ارائه‌شده از سوی هلگا اشمید برای شما قابل‌قبول بود یا خیر توضیح داد: به‌هرحال برخی از اقدامات اروپایی‌ها قابل‌قبول و برخی غیرقابل‌قبول هستند، اما نکته مهم برای ما این است که این اقدامات نتیجه‌بخش باشد و دستاورد ملموسی را به همراه داشته باشند و بتواند در برابر تحریم‌های آمریکا علیه تهران راهگشا باشد. اینکه اروپایی‌ها در برابر بزرگ‌ترین شریک خود مواضع سیاسی اتخاذ و از ایران حمایت می‌کنند، حتی از برقراری سازوکار مالی سخن به میان می‌آورند خوب است، اما تا زمانی که حرف‌های آنها اقدام عملی برای تهران به همراه نداشته باشد ناکافی است. درنتیجه گفت‌وگوهای ما ادامه پیدا خواهد کرد و من امروز هم به‌صراحت این موارد را برای اشمید برشمردم.
وی بابیان اینکه تاکنون بین دو نهاد متناظر در تهران و اروپا جلسات بسیاری برگزارشده است، تصریح کرد: در راستای جلسات متعددی که در این زمینه برگزارشده است امروز هم در جلسه کارشناسی رایزنی‌هایی انجام شد، تقریباً دو نهاد متناظر اینستکس برای کار کردن با هم آماده می‌شوند، اما این روند بسیار کندتر از انتظارات ما پیش رفته است. توقع ما از اینستکس تنها به عملیاتی‌شدن آن محدود نمی‌شود و باید کالاهای غیر تحریمی هم شامل کار با اینستکس شود وگرنه نمی‌تواند به وظایف اصلی خود عمل کند.
عراقچی در ادامه افزود: این موضوعاتی است که امروز با اشمید در مورد آن صحبت کردیم و با طرف‌های دیگر اروپایی هم مفصل در مورد آن رایزنی می‌کنیم. ایده‌ها و راه‌حل‌هایی وجود دارد به‌شرط اینکه اراده‌ای برای انجام آن وجود داشته باشد هرچند بخش زیادی از آن به تحقق سازوکارهای عملیاتی بستگی دارد.
 امیدواریم که در روزهای آینده اینستکس بتواند عملیاتی شدن خود را اعلام و اولین تبادلات مالی برجام محقق شود، اما با توجه به شرایط فعلی این امر همچنان محل بحث است.