کم‌حاشیه‌ها   در صدر

یك فروشگاه داخلی دانلود قانونی که مخاطب زیادی هم دارد پرفروش‌های موسیقی سال گذشته خود را منتشر کرد

کم‌حاشیه‌ها در صدر

گزارش‌های متعددی در سال منتشر می‌شوند كه هر كدام به تحلیل درباره انتخاب‌های هنری مردم و به‌خصوص موسیقی‌هایی كه می‌شنوند، می‌پردازند. اما این‌كه چرا نقش موسیقی تا این حد پررنگ است، ماجرای جالبی است. ابن بطوطه می‌گوید اگر می‌خواهید روند زوال یك جامعه را بررسی كنید، موسیقی‌اش را تحلیل كنید. این‌كه مردم یك جامعه چه ریتم‌هایی را می‌پسندند و از آنها تاثیر می‌گیرند ظاهرا آن‌قدر موضوع مهمی است كه برخی دولت‌ها حتی موسیقی را به‌عنوان ابزاری برای جنگ‌های نرم و بی‌صدا با كشورهای دیگر انتخاب می‌كنند. اتفاقی كه همین چند هفته پیش در قالب بررسی نرم‌افزار رادیو جوان هم به آن پرداختیم. پس شكی نیست در این‌كه آنچه مردم برای شنیدن انتخاب می‌كنند نه‌تنها در چرخه اقتصادی موسیقی دارای اهمیت و قابل تحلیل است كه از جنبه‌های روان‌شناسانه، جامعه‌شناسانه و ... هم می‌توان آنها را تحلیل كرد تا بتوان به حال و هوای یك جامعه و مردمانش رسید و تصویر درستی از آن پیدا كرد. وقتی اول همین هفته سایت بیپ تونز كه یكی از پرمخاطب ترین فروشگاه‌های دانلود قانونی موسیقی در كشور است، فهرست آلبوم‌های پرفروش سال گذشته را منتشر كرد، با نام آلبوم‌هایی روبه‌رو شدیم كه سهمشان در میان كنسرت‌های برگزار شده سال گذشته به مراتب كمتر از گروه‌ها و خواننده‌های جوانی است كه مردم اغلب صندلی سالن‌های اجرایشان را پر می‌كنند.

 مدال طلا برای «ابراهیم»
در میان آلبوم‌های موسیقی پاپ، «ابراهیم» به آهنگسازی و خوانندگی محسن چاوشی عنوان پرفروش ترین آلبوم معرفی شده است. آلبومی كه زمان انتشار خود حواشی متعددی را پشت سر گذاشت و درگیری‌های بسیاری را میان چاوشی و دفتر موسیقی وزارت ارشاد رقم زد. در نهایت هم با حذف دو قطعه از آلبوم منتشر شد.  هر چند نمی‌توان از این نكته گذشت كه حواشی ایجاد شده برای آلبوم و ترانه‌های پر سر و صدای حسین صفا بر پرفروش شدن ابراهیم تاثیر جدی داشته، اما در این كه چاوشی طی سال‌های گذشته خواننده پر مخاطبی بوده و آلبوم‌های بی‌حاشیه‌اش هم به‌سرعت میان مردم جا باز كرده‌اند، شكی نیست. ضمن این‌كه باید بر این نكته هم تاكید كرد كه چاوشی تا به حال كنسرتی برگزار نكرده و فقط با انتشار آلبوم‌هایش مخاطبان متعددی را با خود همراه كرده است.


 مدال نقره برای همایون و «ایران من»
از آن آلبوم‌هایی بود كه حسابی گل كرد و قطعه «قلاب» با شعر بی‌نظیری از سعدی و آهنگسازی سهراب پورناظری بسیار در فضای مجازی چرخید. پورناظری تمام قطعات آلبوم را آهنگسازی كرده بود و همایون هم آنها را خوانده بود. البته در این آلبوم اشكان كمانگری، مهرداد ناصحی و آیین مشكاتیان برخی بخش‌ها را همراه با همایون شجریان همخوانی كرده‌اند.  بیشتر قطعات آلبوم هم از سروده‌های شاعران كلاسیك انتخاب شده و با تنظیم، آواز و آهنگسازی امروزی توانسته‌اند مخاطبان را با خود همراه كرده و نشان دهند موسیقی ایرانی هم می‌تواند با نگاهی نو سراغ سروده‌های كلاسیك رفته و آنها را با زبان موسیقی به گوش مخاطبان برساند. یادآوری این نكته هم مهم است كه از میان شش آلبوم پرفروش فقط «ایران من» موسیقی پاپ نیست.


 مدال برنز بر گردن شهری كه دیوونه‌س!
«شهر دیوونه» احسان خواجه‌امیری در جایگاه سوم قرار گرفته است. این آلبوم نهمین اثر خواجه‌امیری است و خواننده آن را به افشین یداللهی تقدیم كرده‌است. او روی پوشش آلبوم هم نوشته بود: «این مجموعه را تقدیم می‌كنم به افشین یداللهی كه این مسیر را با او شروع كردم». آهنگسازی چند قطعه را خواجه‌امیری خودش انجام داده و امیرحسین فیضی، وحید پویان، فرشید ادهمی، بهداد طهرانی و پدرام كشتكار دیگر قطعات را آهنگسازی كرده‌اند. ترانه‌ها هم سروده‌های ترانه‌سرایان جوانی چون روزبه بمانی، زهرا عاملی، مهدی ایوبی و... است. هر چند خواجه‌امیری امروز به اندازه سال‌های اولیه فعالیتش پر سر و صدا نیست و حضور چندان پررنگی در ماركت موسیقی و برگزاری كنسرت ندارد، اما از معدود مخاطبان هم‌نسل خود است كه هنوز هم می‌تواند در فهرست پرفروش‌ها قرار بگیرد و جایگاه خود را میان مخاطبان داشته باشد.


بمانی کجا باید بره؟!
ترانه‌سرای جوانی كه كم حاشیه نداشته است، اما باید همین اول كاری بگوییم هرچند حواشی در شناساندن او به جامعه و مردم تاثیر داشته اما آلبوم «كجا باید برم» او اثری خوب از كار درآمده است. این آلبوم 13 قطعه‌ای مورد توجه قرار گرفت و بمانی را كه پیشتر با ترانه‌سرایی شناخته شده و بازیگری را هم تجربه كرده بود، به‌عنوان خواننده به مخاطبان موسیقی معرفی كرد. او حالا خواننده نسبتا پرطرفداری است و اگر بتواند مسیر را همین‌طور با قوت پیش برود، احتمالا اتفاقات خوبی برایش رخ می‌دهد. در این آلبوم بمانی تمام ترانه‌هایی كه خودش سروده را خوانده است.



خوانندگان جوان‌پسند
آرش و مسیح را اصولا جوان‌ها یا حتی دقیق‌تر نوجوان‌ها دوست دارند. اصلا قصد نداریم بگوییم در میان دیگر گروه‌های سنی مخاطبی ندارند، دارند اما جوان‌ها و نوجوان‌ها حسابی همراهی‌شان می‌كنند و اگر به آنها بگوییم خوانندگان نوجوانان چندان بیراه نگفته‌ایم! مسیح 31 ساله و آرش 29 ساله مخاطبان زیادی را در بین گروه‌های سنی كه گفتیم پیدا كردند و حالا هم با آلبوم «دریا» در فهرست پرفروش‌های سایت بیپ تونز هستند.



 آقای مشكی‌پوش
ششمین آلبوم پرفروش هم «زندگی كن» رضا صادقی است. او هم مانند خواجه‌امیری از خوانندگان یكی دو نسل موسیقی پاپ است كه هنوز می‌خواند و مخاطب دارد و مانند بسیاری دیگر از خواننده‌های هم‌نسل خود صرفا درگیر تجارت و اداره باشگاه و سالن‌های زیبایی و ... نشده است. هرچند حالا اندازه گذشته فعال نیست و كنسرت ندارد، اما هرچه باشد هنوز هست، می‌خواند و مخاطب دارد.


خواننده‌هایی برای خلوت
نام‌های عجیب و غریبی كه كنسرت‌هایشان حسابی می‌فروشد، ظاهرا بیشتر در سالن‌ها و لحظاتی كه مخاطبان به هیجان بیشتری نیاز دارند، همراهشان هستند و خلوت مخاطبان موسیقی با آنها پر نمی‌شود. نكته‌ای كه تا امروز در بررسی مغفول مانده شاید همین موضوع مهم باشد كه موسیقی‌های انتخابی مردم در خلوت و جمع تا حد زیادی با هم تفاوت دارند. موسیقی‌هایی برای هیجان و سر و صدا و همراهی با دیگران و موسیقی‌هایی برای لحظات خلوت و آرامش آدم‌ها كه ممكن است شباهت چندانی هم با انتخاب‌های دسته اول نداشته باشند.
سایت بیپ تونز، رقم فروش آلبوم‌ها را اعلام نكرده و تنها به رتبه‌بندی آلبوم‌های پرفروش اكتفا كرده است. هر چند همین اتفاق قضاوت و بررسی درباره انتخاب‌های مردم را تا حدی دشوار می‌كند، اما می‌توان با بررسی گزینه‌های پرفروش به نتایج جالبی رسید. نتایجی كه می‌توان براساس شش آلبوم اول پرفروش سایت بررسی‌شان كرد.
نكته جالب دیگر را می‌توان در طرح جلد آلبوم‌ها دید. پنج آلبوم با چهره خوانندگان و یك آلبوم یعنی «ایران من» همایون شجریان بدون عكس خواننده به عنوان طرح اصلی. شاید بتوان بخشی از موضوع را ناشی از تفاوت گونه آلبوم‌ها با یكدیگر دانست، خواننده‌های پاپ با تصویرشان ارتباط بیشتری با مخاطب می‌گیرند و این اتفاقی است كه در موسیقی ایرانی كمتر خوانندگان و گروه‌های موسیقی به این سمت می‌روند.
و اما مهم‌ترین نكته همان است كه اول كار هم گفتیم. مردم برای خلوتشان موسیقی‌های جدی و عمیق‌تری را انتخاب می‌كنند و حضورشان در كنسرت یك خواننده به این معنی نیست كه حتما صدا و آلبوم او را به خلوتشان هم می‌برند.