چه کسی باید بحران ملی را مدیریت کند؟!

رئیس‌جمهور می گوید دست کم هفته‌ای یک جلسه درباره کرونا برگزار می کند اما عده‌ای از مردم و کارشناسان می گویند باید حضور او این روزها بیشتر باشد

چه کسی باید بحران ملی را مدیریت کند؟!

روز گذشته میان صحبت‌های رئیس‌جمهور آنچه بیشتر دیده شد و مردم در شبکه‌های اجتماعی درباره‌اش بحث کردند اظهارات روحانی در واکنش به نامه نمایندگان مجلس برای ریاست مستقیم ستاد کرونا توسط خودش بود. جایی که رئیس‌جمهور گفت: «اخیراً بعضی از دوستان نامه نوشتند، بعضی از نمایندگان محترم مجلس و دیگران که من ستاد را به عهده داشته باشم؛ دوستان بدانند حداقل هفته‌ای یک جلسه ستاد با ریاست و مدیریت خود من تشکیل می‌شود.»

کاربران زیادی در شبکه‌های اجتماعی به این اظهارات رئیس‌جمهور واکنش نشان داده و «یک جلسه در هفته» را ناکافی و کم توصیف کردند.
تعداد زیادی نیز با اشاره به این‌که از روزهای شیوع کرونا و سخنرانی جنجالی رئیس‌جمهور که گفته بود از شنبه کارها به حالت عادی بر می گردد، حضور او در رسانه‌ها و گفت‌وگوی کمتر او با مردم انتقاد کردند.عده‌ای البته با یادآوری این اظهارات روز گذشته رئیس‌جمهور که گفته بود اگر لازم باشد معاونانش در جلسات شرکت می‌کنند گفته بودند رئیس‌جمهور در شرایط فعلی دغدغه‌های مهم دیگری هم دارد و نباید از او انتظار داشت فقط به کرونا فکر کند.اما به راحتی می‌شد تشخیص داد بیشتر آنهایی که در این زمینه اظهار نظر کرده بودند با این استناد که اوضاع درباره کرونا نسبت به هفته گذشته بحرانی‌تر شده و حالا بی‌تردید یک بحران ملی کامل است منتقد اظهارات روز گذشته آقای رئیس‌جمهور بودند. جام‌جم حواشی این ماجرا و دیدگاه چند کارشناس را بررسی کرده است.
خبر داغ پزشکیان
هر چند چراغ اول این بحث را محمد دلاوری مجری برنامه تهران۲۰ در شبکه ۵ روشن کرد که از رئیس‌جمهور خواست شخصا مدیریت بحران را برعهده بگیرد اما اظهار نظر مسعود پزشکیان در رسانه ملی پر بحث تر شد که از نامه رئیس مجلس به رهبری برای تغییر ریاست ستاد مقابله با کرونا خبر داد و گفت: تا جایی که خبر دارم محتوای نامه برای این بود که مسؤولیت ریاست مقابله با کرونا را از دوش وزارت بهداشت بردارند و به عهده دولت بگذارند، در جلسه مذکور هم پیشنهاد این بود که ریاست ستاد به معاون اول رئیس‌جمهور یا فردی دیگر واگذار شود.
پزشکیان خاطرنشان کرد: آن‌طور که شنیدم رهبری (در پاسخ این نامه) نوشته‌اند که رئیس‌جمهور باید خودشان مسؤولیت را بر عهده بگیرند و عملیات مقابله با این بیماری را راهبری کنند.
او البته دیروز در مورد اظهارات سه‌شنبه‌شب خود توضیحاتی را ارائه داد و گفت: مقصود از این نامه، مصوبات شورای عالی امنیت ملی در موضوع مقابله با کرونا بود، اما بیان و انتقال مطلب به گونه‌ای دیگر صورت گرفت و به شکلی دیگر منعکس شد.
واکنش روحانی
هر چه بود رئیس‌جمهور روز بعد این اظهارات یعنی دیروز بی‌آن‌که نامی از محمد دلاوری یا مسعود پزشکیان ببرد به اظهارات هر دوی آنها واکنش نشان داد و گفت: بعضی‌ها فکر می‌کنند که در مبارزه با کرونا یک وزارتخانه به نام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درگیر است و گلایه می‌کنند که کل کشور و همه وزیران و مسؤولین باید بیایند. در این ستاد تمام دولت درگیر است. بخشی از دولت تلاش می‌کند که زندگی عادی مردم بگذرد؛ زندگی عادی مردم یعنی برق، آب، گاز، بنزین و مسائل مالی و پولی و کالای اساسی. دوستان بدانند حداقل هفته‌ای یک جلسه ستاد با ریاست و مدیریت خود من تشکیل می‌شود؛ در هفته‌ای که الان رو به پایان است، از شنبه جلسه گذاشته بودیم و هفته آینده هم جلسه داریم؛ در ایام تعطیلات عید هم باز جلسه خواهیم داشت.خود من جلسات را هفته‌ای یکبار می‌گذارم؛ اگر مشکلی داشتم معاون اول می‌گذارد و خود ستاد‌ملی به ریاست خود آقای دکتر نمکی به طور منظم در هفته هرچند بار لازم باشد جلساتش گذاشته می‌شود.
سخنان روحانی در حالی است که دیروز نیز اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور در جلسه حضور نداشت، همان‌طور که در جلسه قبلی نیز تصاویری از حضور وی منتشر نشد. آخرین حضور جهانگیری در مقابل دوربین‌ها مربوط به 9 اسفندماه و شرکت در جلسه ستاد پیشگیری و مقابله با کرونا بود.برخی رسانه‌ها نیز البته از ابتلای جهانگیری به کرونا خبر داده بودند.
انتقاد در شبکه‌های اجتماعی
بعد از این اظهارات واکنش مردم در شبکه‌های اجتماعی شروع شد.اظهارات تند و تیز که احتمالا محصول عصبانیت و ناراحتی مردم از شرایط سخت این روزها اگر بگذریم عده‌ای تلاش کردند کارشناسی و واقع بینانه به موضوع نگاه کنند.خلاصه حرف آنها این بود: وقتی رئیس‌جمهور در جلسه‌ای باشد تصمیمات سریع‌تر گرفته می‌شود و وزیر بهداشت به تنهایی نمی‌تواند برای همه بخش‌های نیازمند همراهی تعیین تکلیف کند.رئیس‌جمهور باید به همه امورات کشور برسد اما اوضاع کرونا بحرانی است و شاید لازم باشد دست کم مردم حضور او را بیشتر ببینند تا ابعاد روانی بحران کنترل شود.به عبارتی یعنی حالا که بحران ملی است باید یک رئیس ملی آن را مدیریت کند .
خبر بعدی در این زمینه اظهارات رئیس قوه‌قضاییه بود که می‌شود گفت او هم به نوعی همین دیدگاه را داشت.ابراهیم رئیسی، در بازدید سرزده از ستاد فرماندهی عملیات مدیریت بیماری کرونا در تهران تاکید کرد که در صورت نیاز جلسه ستاد مقابله با کرونا در عالی‌ترین سطح، باید هر روز برگزار شود نه هفته‌ای یکبار.اختیاراتی که شورای عالی امنیت ملی با تنفیذ رهبر معظم انقلاب برای مدیریت و کنترل بیماری کرونا به مسؤولان اجرایی داده اتمام حجت است.



هفته‌ای یک‌بار کافی نیست
حمیدرضا مقدم‌فر/ كارشناس سیاسی
حضور رئیس‌جمهور به‌عنوان فرمانده ستاد مقابله و كنترل كرونا ضرورتی غیرقابل انكار است و با هیچ استدلالی نمی‌توان این عدم حضور را توجیه كرد. این موضوع از حیث مدیریتی، عقلی و منطقی كاملاً توجیه‌پذیر است. آنهایی كه سابقه تجربی كار اجرایی دارند، می‌دانند اگر عالی‌ترین سطح تصمیم‌گیرنده خودش پای كار نبوده و در تصمیم‌گیری‌ها حضور نداشته باشد كارها پیش نمی‌رود، بنابراین امروز انتظار مردم است كه نه تنها رئیس‌جمهور شخصاً در قرارگاه مقابله با این بیماری وجود داشته باشد بلكه در استان‌های درگیر این بیماری نیز حضور پیدا كند. چراكه با حضورش می‌تواند نوعی آرامش روانی و اجتماعی برای مردم ایجاد كند و در ضمن اقدامات اجرایی نیز به‌خوبی پیش خواهد رفت.



رئیس‌جمهور، محور همبستگی در بدنه اجرایی
احمد نادری/ منتخب مردم تهران در مجلس
رئیس محترم جمهور، ریاست قوه اجرایی كشور و همچنین ریاست شورای عالی امنیت ملی را بر عهده دارد و قطعا تمامی اركان اجرایی و بخش موثری از اركان امنیتی كشور در ذیل اقتدار و به دستور ایشان فعالیت می‌كنند و البته این موضوع تقریبا در همه نظام‌های مشابه در دنیا مصداق دارد. روسای جمهور در نظام‌های ریاستی، نفرات اجرایی اصلی هستند كه دستورات و تصمیمات‌شان از صدر تا ذیل كشور ساری و جاری می‌شود. در كشور ما نیز اینگونه است و رئیس‌جمهور كه فرد دوم كشور محسوب می‌شود، عملا قدرت بسیار زیادی دارد و اگر خود ایشان در موضوعی به‌طور ویژه ورود كند، با توجه به اختیارات زیادش قطعا می‌تواند بالاترین درجه از بسیج‌گری و همبستگی را در بدنه اجرایی ایجاد كند.



رئیس‌جمهور باید وسط معركه باشد
عبدا... ناصری/ فعال سیاسی اصلاح‌طلب
معتقدم در شرایط كنونی مقابله با بیماری كرونا و وضعیتی كه كشور درگیر آن است و ستادی كه برای این موضوع در نظر گرفته شده هم باید به مثابه شورای عالی امنیت ملی در زمان جنگ نظامی عمل كند؛ بنابراین ریاست این ستاد هم باید با بالاترین مقام اجرایی كشور باشد. در عین حال معتقدم برخی از اختیارات نهادهای غیردولتی مثل صداوسیما هم باید به رئیس‌جمهور واگذار شود. با این وصف اصلاً توجیهی ندارد كه در این شرایط بحرانی رئیس‌جمهور وسط معركه نباشد.



الان زمان تسویه حساب نیست
داریوش قنبری/‌ فعال اصلاح طلب
در حال حاضر ما درگیر مساله بحرانی با محوریت بیماری کرونا هستیم. در چنین شرایطی نباید ذهن تصمیم گیران را درگیر بعضی از موضوعات دیگر کرد. باید بپذیریم کسی مصون از خطا و اشتباه نیست اما در کل نباید انتقادها از دولت در مسیر تخریب قرار گیرد. در حال حاضر باید همه به قوه اجرایی کمک کنند تا دولت بتواند شرایط را مدیریت کند.
الان زمان تسویه حساب‌های سیاسی نیست، با توجه به بحرانی که در شرایط کنونی با آن مواجه هستیم کمک به دولت می تواند باعث مدیریت مناسب بحران شود. انتظار این است که بدون در نظر گرفتن رقابت‌های سیاسی تمام امکانات مدیریتی در اختیار ریئس جمهور قرار گیرد.



انتظار مردم، نقش‌آفرینی بیشتر رئیس‌جمهور است
زهره سادات لاجوردی/ منتخب مردم تهران
با توجه به شرایطی كه این روزها كشور به لحاظ شیوع بیماری كرونا درگیر آن است در وهله اول باید رئیس‌جمهور در صحنه حضور داشته باشد و ریاست ستاد مبارز با كرونا را به عهده بگیرد. طبعا در چنین شرایطی وزارت بهداشت و درمان در كنار همه تلاش‌های موثری كه انجام داده است به تنهایی نمی‌تواند همه اقدامات را انجام دهد. برای انجام كارهای مؤثر، نیاز به حضور همه وزارتخانه‌هاست. مردم سختی‌های اداره دولت را درک می‌کنند امادر شرایط فعلی انتظار آنها نقش‌آفرینی بیشتر رئیس‌جمهور است.




امكان اتخاذ تصمیم‌گیری‌های كلان با حضور رئیس‌جمهور
اكبر تركان/ مشاور عالی پیشین رئیس‌جمهور
اقدامات پیشگیرانه و درمانی وزارت بهداشت در مبارزه با كرونا تاكنون به خوبی انجام شده است، اما در حال حاضر كار به مرحله‌ای رسیده است كه باید تصمیماتی بالاتر از حوزه بهداشتی و درمانی در كشور اتخاذ شود. به عنوان نمونه اگر قرار بر جلوگیری از ترددهای بین شهری یا محدودیت آن باشد تصمیم‌گیری در این حوزه خارج از اختیارات یك وزارتخانه است. همچنین در صورت تصمیم‌گیری درباره تعطیلی برخی مشاغل، برخی شاغلان و كارگران كه حقوق مستمر ندارند ممكن است در تنگنای معیشتی قرار گیرند. طبعاً برای اقدامات جبرانی آن باید تصمیمی در سطح كلان صورت بگیرد و این اتخاذ تصمیم در حد و محدوده وزارت بهداشت و درمان نیست. در شرایط كنونی فكر می‌كنم رئیس‌جمهور باید مداخله كند.




رئیس‌جمهور ستاد را هدایت کند
مرتضی حاجی/ فعال اصلاح‌طلب
با توجه به ابعاد قضیه و فراگیری سراسری آن در همه استان‌ها به نظر می‌رسد برای به‌كارگیری امكانات همه دستگاه‌های دولتی و حتی غیردولتی نیاز به تصمیم‌گیری در سطحی است كه بتواند با كمترین فاصله با بالاترین مراكز قدرت، تصمیمات را اتخاذ كند. مشابه این تصمیم‌گیری‌ها در بسیاری از ستادها و شوراهای فعلی وجود دارد؛ به این معنا كه بخش اجرایی كار دبیری را انجام می‌دهد و بخش تصمیم‌گیری با مقامات بالاتری است، به نظر من این تمهید درستی است كه رئیس‌جمهور حتی با اختیاراتی فراتر از وظایف فعلی، این ستاد را هدایت كند و در رأس این ستاد قرار گیرد و وزیر بهداشت هم كار دبیری آن را به عهده گیرد. طبیعتا اتخاذ تصمیم از سوی رئیس‌جمهور و ابلاغ دستور، نافذتر و كاراتر از تصمیمی است كه از سوی وزیر بهداشت صادر می‌شود.



تشكیل قرارگاه پدافند زیستی زیر نظر رئیس‌جمهور
مالك شریعتی/ منتخب مردم تهران
وزیر و سایر مسؤولان وزارت بهداشت و درمان با همه زحماتی كه تاكنون كشیده‌اند ظرفیت در رأس بودن ستاد مبارزه با كرونا را ندارند. از این رو به جهت هماهنگی‌های فرادستگاهی كه نیاز است باید مجموعه بالاتری در این زمینه اتخاذ تصمیم كند. البته چنین موردی در قوانین ما هم پیش‌بینی‌شده است. بحث قرارگاه پدافند زیستی، ظرفیتی است كه می‌تواند در بالاترین سطح و با اختیارات كامل تشكیل شود. این ستاد می‌تواند زیر نظر رئیس شورای عالی امنیت ملی به فعالیت بپردازد. در خبرها هم آمده بود كه رهبری هم پیگیری كارهای مرتبط با این موضوع از سوی رئیس‌جمهور را مورد تاكید قرار دادند.



حضور شخص رئیس‌جمهور مهم است
زهره الهیان/ منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم
شرایط فعلی، بحرانی است و برای عبور از آن نیاز است ستادی در سطح ملی شكل بگیرد. گرچه این ستاد در حال حاضر ایجاد شده، اما مهم آن است كه شخص رئیس‌جمهور یا معاون اول رئیس‌جمهور اداره‌كننده این ستاد باشد. چون جایگاهی مثل وزارت بهداشت، تسلطی بر سایر وزارتخانه‌ها ندارد. این در حالی است كه همه دستگاه‌ها باید درگیر شوند و سرخط بیایند. انتظار جامعه این است كه شخص رئیس‌جمهور حضور داشته باشد و همه دستگاه‌ها را برای ایجاد حداكثر هماهنگی به خط كند.




لزوم نقش آفرینی بیشتر ئیس جمهور به عنوان بازوی اجرایی
محمدحسین صبوری/ دبیر سابق جنبش عدالتخواه دانشجویی
معضل این چند روز، آمارهای ضد و نقیضی بوده كه هر بار از سوی مسؤولان رسمی گفته می‌شود، و از سوی مسؤول دیگر تكذیب می‌شود! این در حالی است كه در چنین شرایطی، نیازمند حضور و نقش‌آفرینی ملموس حاكمیت هستیم. این كه فرهنگ دینی ما همیشه باعث شده تا در حوادث گوناگون همبستگی و حضور خودجوش مردمی را داشته باشیم اتفاق مباركی است. اما این كه فقط شاهد نقش‌آفرینی گروه‌های جهادی مردمی باشیم،اتفاق نگران‌كننده و تلخی است.



همه به رئیس‌جمهور کمک کنیم
احمد حکیمی پور/ دبیر کل حزب اراده ملت
در این شرایط همه باید به رئیس‌جمهور کمک کنیم و یک وحدت فرماندهی و انسجام عمومی شکل گیرد تا بتوانیم بر این بحران غلبه کنیم. در حال حاضر همه تلاش‌ها باید در جهت همدلی باشد و پسندیده نیست که با فشار روی یک مجموعه فضای جامعه را به سمت ایجاد ناامیدی، تخریب و تضعیف مجموعه‌های درگیر بحران کرونا ببریم. هر کسی باید در حد خودش کمک کند تا از این مسیر با کمترین هزینه عبور کنیم و حرف‌ها و نقدهایی که جنبه تخریب و تضعیف مسؤولانی را که وسط میدان هستند دارند کنار بگذاریم.