پاتکی که آمریکا در جنگ هیبریدی خورد

پاتکی که آمریکا در جنگ هیبریدی خورد

حنیف غفاری دبیر گروه بین‌الملل

    علی‌رغم سانسور اخبار مربوط به حملات سایبری گسترده اخیر به وزارتخانه‌ها و نهادهای خاص و فوق‌حساس در ایالات‌متحده‌آمریکا توسط رسانه‌های این کشور، اخبار منتشرشده حکایت از عمیق و گسترده‌بودن این حملات دارد. واشنگتن که خود را در حوزه آفندی و پدافندی بهترین و بدون‌رقیب‌ترین بازیگر در نظام بین‌الملل می‌دانست، امروز به نماد آسیب‌پذیری سایبری در جهان تبدیل شده است. از وزارت داخلی آمریکا گرفته تا پنتاگون و وزارت خزانه‌داری و حتی وزارت انرژی آمریکا، جملگی اطلاعات محرمانه و حتی بعضا بسیار محرمانه خود را بر اثر حملات سایبری گسترده ماه‌ها و هفته‌های اخیر از دست رفته می‌بینند.
شاید زمانی که آمریکا جنگ هیبریدی یا همان نبرد ترکیبی علیه سایر کشورهای دنیا را تعریف و سپس عملیاتی ساخت، هرگز تصور پاتک دیگران در این نبرد را نمی‌کرد. جنگ هیبریدی (Hybrid Warfare) به معنای به‌کارگیری ترکیبی قابلیت‌های نیروهای نظامی و غیرنظامی متعارف به شیوه‌ای پیچیده و هماهنگ‌شده است. نباید فراموش کرد که جنگ هیبریدی محدود به «جنگ نظامی» نیست، بلکه ظرفیت‌های بالقوه و توانایی‌های بالفعل یک بازیگر در حوزه‌های مختلف، در شکل‌دهی و تعریف آن دخالت دارد. مطابق یک تعریف مبنایی، جنگ هیبریدی شامل توان دیپلماسی، جنگ تبلیغاتی، حمایت از شورش‌های داخلی و محلی، حمایت از نیروهای چریکی، جنگ اقتصادی و حملات سایبری نیز می‌شود. بنابراین، در تفسیر مختصات و حدود و ثغور جنگ هیبریدی ایالات‌متحده‌آمریکا علیه دیگر بازیگران بین‌المللی باید تعاریف کلاسیک از نبرد نظامی و ... را کنار گذاشت.
آمریکا طی دهه‌های گذشته و اخیر، به کانون اصلی تولید ترور، خشونت و بحران در جهان تبدیل شده است. مقامات سازمان سیا و پنتاگون که قوی‌ترین مختصصین جنگ هیبریدی (ازجمله نبرد سایبری) را خصوصا طی سال‌های اخیر به استخدام خود درآورده بودند، هرگز تصور نمی‌کردند که روزی اخبار مربوط به هک‌شدن اخبار، طرح‌ها و اطلاعات فوق‌محرمانه آنها به تیتر یک رسانه‌های دنیا تبدیل شود. حملات هکری و سایبری اخیر، آسیب‌پذیری شدید آمریکا در عرصه نبرد هیبریدی را به اثبات رساند. بر این اساس، آنچه در مواجهه با نبرد هیبریدی آمریکا علیه دنیا اصالت و موضوعیت دارد، مربوط به نحوه چینش قواعد آفندی و پدافندی جدید در واکنش به هر نوع بازی احتمالی ایالات‌متحده است. واشنگتن در این ساختار چندوجهی، روی قابل پیش‌بینی بودن رفتار رقبای خود حساب ویژه‌ای باز کرده است، اما در صورتی که رقبای واشنگتن ابتکار عمل را در این نبرد گسترده در دست گرفته و آمریکا را با اقدامات و تاکتیک‌های غیرقابل پیش‌بینی خود غافلگیر سازند، سرنوشت این بازی به گونه دیگری (مغایر با خواست کاخ‌سفید و نهادهای امنیتی و جاسوسی آمریکا) رقم خواهد خورد. بدون شک در آینده‌ای نزدیک و متعاقب نبرد سایبری اخیر علیه آمریکا، اطلاعات مهم و محرمانه‌ای از داخل نهادهای امنیتی، نظامی و دولتی این کشور منتشر خواهد شد، اما آنچه بیشتر از اطلاعات افشاشده اهمیت خواهد داشت، آسیب‌پذیری آمریکا در نبرد فراگیر قرن بیست‌ویکمی با دیگران است. قطعا ضریب آسیب‌پذیری آمریکا در جنگ هیبریدی پس از حملات سایبری اخیر با سرعت بیشتری تقویت خواهد شد.